شفافیت محصول ارائه برق در بورس انرژی

محمدحسین عسگری در گفتگو با خبرنگار اقتصادنیوز ، درباره اینکه قطعی‌ برق چه زیانی به صنایع بورسی وارد و در نهایت چه بازتابی در بورس کالا دارد، توضیح داد: انرژی الکتریکی یک نهاده اصلی در تولید همه محصولات صنعتی و ارائه خدمات است و قاعدتاً در صورتی که این نهاده تولید به هر علتی در دسترس نباشد یا با کمبود مواجه شود؛ فرآیند تولید با اخلال مواجه خواهد شد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه در کشور ما بیشتر صنایع انرژی‌بر هستند و بار زیادی از تولید بر عهده انرژی است و عملا سوبسید انرژی دریافت می‌کنند عملا این موضوع حادتر هم می‌شود، برخلاف خیلی از کشورها که سرمایه‌گذاری خود را در حوزه محصولاتی انجام می‌دهند که انرژی کمتری مصرف می‌کنند، در کشور ما به طور کلی رویکرد صنایع و اشتغال به گونه‌ای بوده که به دلیل مزیت کشور در حوزه انرژی در این صنایع فعالیت می‌کنند. قطعاً قطعی برق موجب تعطیلی کارخانجات و کاهش یا انتقال شیفت‌های کاری می‌شود و این اتفاق باعث کمبود تولید در محصولات مختلف از جمله سیمان و فولاد و آهن و کاشی و سرامیک و همه محصولات پتروشیمی و بعضا پالایشی می‌شود و کمبود تولید برخلاف ثبات تقاضا با کاهش عرضه، زمینه افزایش قیمت را فراهم می‌کند.

عسگری درباره اینکه قرار است امسال با پیشنهاد رئیس سازمان بورس؛ وزارت نیرو برنامه منظمی به صنایع ارائه دهد، چه تاثیری در برنامه تولیدی صنایع بورسی و بازار می‌تواند داشته باشد، اضافه کرد: به هر حال خاموشی برنامه‌ریزی شده بسیار بهتر از خاموشی و قطعی بدون برنامه‌ریزی است. وقتی برای قطعی برنامه مشخصی وجود داشته باشد برخی از صنایع این امکان را دارند که ساعات کاری را به ساعات غیرپیک منتقل کنند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: این اقدام هم در نهایت حل کننده مساله کمبود برق در کشور بویژه در ساعات پیک نیست. در زمستان هم مشکل کمبود گاز را داریم که عملا صنایع در دو فصل، تابستان به دلیل کمبود برق و در زمستان به دلیل کمبود گاز با اختلال در تولید مواجه و بعضا فرآیند صادرات آنها هم با مشکل مواجه می‌شود.

وی معتقد است: قطعی‌های با برنامه‌ریزی قطعا بهتر از قطعی‌های بدون برنامه‌ریزی است چراکه وقتی بدون برنامه‌ریزی اتفاق می‌افتد موجب آسیب تاسیسات و قطعات و دستگاه‌ها می‌شود. در خیلی از صنایع که از کوره‌های القایی استفاده می‌شود در صورت قطعی برق مواد مذاب در کوره‌ها یا در تجهیزات بماند و خسارت سنگینی را وارد کند و حداقل از این حیث بهتر است ولی در مجموع مساله اصلی کمبود برق را حل نمی‌کند.

عسگری در واکنش به ارائه پیشنهادی مبنی عرضه برق در بورس انرژی به منظور شفافیت نرخ، عرضه اصولی و مصرف بهینه به منظور حل مشکل قطعی برق؛ توضیح داد: اساس تاسیس بورس انرژی در کشور کشف صحیح قیمت حامل‌های انرژی در کشور بوده و هست، قاعدتا وقتی کشف قیمت صحیح اتفاق بیافتد تبعاتی به همراه خواهد داشت. 

این کارشناس بازار سرمایه افزود: یکی از این تبعات این است که باعث تخصیص بهینه می‌شود، به هر حال وقتی دچار کمبود برق هستیم و برخی از صنایع حاضرند با توجه به هزینه و خسارتی که نبود برق ایجاد می‌کند، مبالغ بیشتری را بابت استمرار برق پرداخت کنند، قاعدتا این موضوع باعث تخصیص بهینه خواهد شد، با این امکان صنایعی که بازدهی بالاتری دارند و می‌توانند ارزش افزوده بیشتری تولید کنند از برق محروم نمی‌شوند و می‌توانند به تولید محصولات و صادرات خود ادامه بدهند.

وی تصریح کرد: بنابراین یکی از فرآیندهای اصلی کارکرد بورس انرژی این است که می‌تواند به کشف صحیح قیمت کمک کند و تخصیص بهینه را بین مصارف موجود انجام بدهد؛ بسیاری از صنایعی هستند که بعضا جزو سهمیه برق قرار می‌گیرند ولی ممکن است کالاهایی که تولید می‌کنند ارزش افزوده زیادی نداشته باشند و چه بهتر برق موجود در دسترس صنایعی قرار بگیرد که می‌تواند ارزش افزوده بیشتری تولید کند. 

عسگری گفت: بحث دوم این است که قطعا اگر این کشف قیمت درست اتفاق بیافتد صنعت نیروگاهی و تولید برق هم صنعتی سودده‌تر و با متقاضی بیشتر برای سرمایه‌گذاری خواهد بود و این یک سیگنال درست قیمتی به سرمایه‌گذاران مخابره می‌کند. سرمایه‌گذارانی که در حوزه‌های دیگری نظیر نفت، گاز و پتروشیمی سرمایه‌گذاری می‌کنند اگر بدانند که صنعت برق هم قیمت جذابی دارد و قیمت‌ها بازگشت سرمایه معقولی برایشان دارند در این صنعت زیربنایی و زیرساخت اساسی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی تصریح کرد: ویژگی بارز صنعت برق این است که قطعا با توجه به کمبود فعلی در ساعات پیک برق نیروگاه‌ها مشتری خواهد داشت و برخلاف خیلی از صنایع با معضل بازاریابی روبرو نخواهند شد. 

عسگری در پایان تاکید کرد: بورس انرژی باعث می‌شود تا قیمت‌ها و هزینه‌ها، سوخت و تلفات نیروگاهی مشخص شود و صنایع اولویت‌بندی و نیروگاه‌ها با توجه به راندمانی که دارند دسته بندی شوند و در مجموع شفافیت ایجاد شود که این هم سیگنال مناسبی برای تصمیم‌گیری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد؛ اینها موضوعات مهمی است که به سبب وجود بورس و تمرکز عرضه برق در بورس است.