بازار ۷۵ میلیارد دلاری VPN /فیلترینگ‌هایی که قبل از طرح صیانت اجرایی شد
به گزارش اقتصادنیوز، آرمان امروز نوشت: با روند فیلترینگ اینستاگرام و واتساب و ظرفیت محدود پلتفرم‌های داخلی، این روزها مردم درگیر vpn و پروکسی هستند و طبق یک آمار درخواست برای خرید وی پی ان با افزایش سه هزار برابری روبه‌رو شده است. البته در شرایطی که سطح اعتماد به پلتفرم‌های داخلی کاهش پیدا کرده، این روند، یک امر طبیعی است و در این میان، سود کلان چند هزار میلیاردی به جیب فروشندگان وی پی ان می‌رود. تلگرام که فیلتر شد، ۴۰ میلیون کاربر ایرانی برای استفاده از این پیام‌رسان چندین و چند فیلترشکن روی گوشی خود نصب کردند و خرید و فروش فیلترشکن در ایران به تجارتی پرسود تبدیل شد.
وزارت ارتباطات می‌گوید فیلترشکن‌ها را قطع کرده‌ایم، سپیده حبیبی، عضو انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی چندی پیش به ایرنا اعلام کرده بود: «گردش مالی فروش وی پی ان در ایران ماهانه ۵۰ میلیارد تومان و سالانه ۶۰۰ میلیارد تومان است.» با این حال چند روز پیش وزارت ارتباطات اعلام کرد: «اختلالی در اینترنت نیست، جلوی فروش VPN را گرفته‌ایم» موضوعی که رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت ارتباطات، به آن اشاره دارد بر روی گوشی‌ها قابل ملاحظه است و بسیاری از وی پی ان‌های رایگان فعال نمی‌شوند. در این شرایط مردم بیشتر برای وی پی ان‌های پولی روی آورده‌اند. طبق مدارک موجود، وی پی ان‌هایی که به‌صورت ماهیانه از مشترکین پولی دریافت می‌کنند، بیشتر از وی پی ان‌های رایگان اتصال پیدا می‌کنند. با این حال سالمی، فروش vpn را غیرقانونی می‌داند و معتقد است که آنها تنها جلوی سایت‌هایی را که به صورت غیرقانونی اقدام به فروش VPN کرده‌اند یا در حال استخراج رمزارز به صورت غیرقانونی هستند، گرفته‌اند. در این شرایط عیسی زارع پور گفته است: دولت سیزدهم به دنبال توسعه اقتصاد دیجیتال است و محدودیت‌های ایجاد شده در چند روز گذشته نیز می‌گذرد و مسیر شتابان توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه می‌یابد.»
درخواست برای vpn
این گفته‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که درخواست های روزانه در ایران (VPN) شناخته می‌شود نسبت به پیش از اعتراضات اخیر ۳۰۰۰ درصد رشد داشته است! سیمون میلیانو مسئول تحقیقات در یکی از سایت های مطرح در زمینه فیلترشکن ها چنین ادعایی را مطرح کرده است. در روزهای گذشته ، قطع پهنای باند اینترنت بین الملل در ساعاتی از روز بر روی اپراتورهای تلفن همراه ، محدودیت هایی را برای بعضی از اینترنت های خانگی هم ایجادکرده است . محدودیت هایی که وزیر ارتباطات ، خبرگزاری تسنیم و وزیر کشور تاکید کرده‌اند موقتی هستند اما کارشناسان معتقدند ژمان پایان این محدویت ها مشخص نیست زیرا رفع آنها در گرو تصمیم مجدد شعام ( شورای عالی امنیت ملی) است که متناسب با فضای سیاسی کشور خواهد بود. نگاهی به فهرست اپلیکیشن های دچار محدودیت شده نشان می‌دهد اپلیکیشن‌هایی که قابلیت های ارتباطی تکست محور، صوتی و تصویری داشته‌اند چون واتساپ، بوتیم ، ایمو و … در فهرست هستند. این محدودیت ها حتی شامل شبکه های اجتماعی کاربردی چون اینستاگرام شده است.
سود فیلترینگ در vpn است
حالا اما مجلس مجددا طرح محدودسازی اینترنت را در دستور کار قرار داده است. طرحی که هم استفاده از اینترنت و دیگر پیام‌رسان‌ها را محدود می‌کند و هم خرید و فروش فیلترشکن بر اساس آن جرم است و مجازات زندان و جریمه نقدی دارد. در این شرایط یک نماینده مجلس گفته است: «تاکنون ثابت شده که با فیلتر شدن‌ها سیاست‌گذاران به اهداف خود نمی‌رسند. این قطعی‌ها به خاطر شرایط خاص کشور و به دلیل سوء استفاده معاندین، اغشاشگران و منافقین بود. مسئولان سیاست‌گذارهایی کردند که در این شرایط توجیه پذیر است.» غلامرضا نوری قزلجه در گفت‌وگو با ایلنا، درباره این‌که شنیده می‌شود قرار است شبکه اجتماعی اینستاگرام برای همیشه مانند تلگرام فیلتر شود، در حالی که گفته می‌شود حدود یک میلیون کسب و کار به این شبکه وابسته است، گفت: «شنیده شده است اینستاگرام و برخی از پلتفرم‌ها قرار است فیلتر شوند، این اخبار خوشحال‌کننده نیست و امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد، زیرا این اقدامات جز این‌که بازار را برای فروش فیلتر شکن‌ها و VPN ها باز کند کاری نمی‌کند. خرید و دانلود فیلترشکن‌ها و VPN هنگامی که توسعه پیدا کند و مردم مجبور به استفاده از آنها شوند، یک هزینه به هزینه‌های‌شان اضافه می‌کند. تاکنون هم ثابت شده با فیلتر شدن‌ها آن اهدافی که سیاست‌گذاران در پی آن هستند و تعقیب می‌کنند، به دست نمی‌آید و ما امیدواریم این کار را نکنند.»
اما عزت ا... ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نظر دیگری دارد و معتقد است: «بنابر اقتضائات امنیتی ظرفیت‌های اینترنت محدوده شده است و کشور به سرعت از این مرحله عبور خواهد کرد.و مردم می توانند از اینترنت پرسرعت با کیفیت بالا و توانمندی استفاده کنند.»
بازار ۷۵ میلیارد دلاری VPN
داده‌های وب‌سایتِ Statista نشان می‌دهد که بازار VPN در جهان، طی سال‌های اخیر دائما رو به گسترش بوده است. در حالی که ارزش بازار خرید و فروش VPN در دنیا در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۵٫۴ میلیارد دلار بوده، تا سال ۲۰۲۷ میلادی، ارزش این بازار به حدود ۷۵٫۶ میلیارد دلار خواهد رسید. (منابع دیگر، ارزش این بازار در سال ۲۰۲۷ میلادی را تا ۹۲ میلیارد دلار هم تخمین زده‌اند.) از بابِ مقایسه، پیش‌بینی می‌شود که درآمد نفتیِ ایران در صورت رفع تحریم‌های اقتصادی و باقی ماندنِ قیمت هر بشکه نفت در کانال ۷۰ دلاری، در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۰ میلیارد دلار باشد. همزمان، پیش‌بینی شده که «نرخ رشد مرکب» بازار VPN تا سال ۲۰۲۷ میلادی، سالانه بیش از ۱۷ درصد خواهد بود. این در حالی است که تعداد شرکت‌های ارائه‌دهنده VPN هم روز به روز گسترش پیدا می‌کند و این، رقابت بر سر سرعت و امنیتِ VPNهای موجود در بازار را هم افزایش می‌دهد.
فیلترینگ‌هایی که قبل از طرح صیانت اجرایی شد
در شهریورماه سال ۱۳۹۸، محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در جلسه علنی مجلس از وجود مافیایِ فیلترشکن و تجارت چند صد میلیاردی فروش فیلترشکن سخن گفته بود. دو روز پیش سایت نزدیک به محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت قبل، در خبری با اشاره به فیلترینگ اخیر و انطباق این فیلترینگ با جزئیات طرح صیانت، نوشته است عملا این طرج بدون مصوب شدن، اجرایی شده است. مثلا فعال شدن قابلیت سیف سرچ گوگل را می‌توان بخشی از فصل ششم طرح نظام تنظیم مقررات (صیانت) دانست که تیرماه امسال اتفاق افتاد. فصل ششم این طرح به لزوم ایجاد امکاناتی برای صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی اشاره شده و قابلیت سیف سرچ هم با همین هدف فعال شده است. به نظر می‌رسد راه‌اندازی اینترنت کودک و نوجوان که نیمه شهریور از آن رونمایی شد هم در راستای اهداف همین فصل از طرح صیانت انجام شده است. برای حضور در توییتر مدتی را درگیر اتصال به VPN بوده‌اید. همین عدم دسترسی به فیلترشکن و از کار افتادن آنها در روزهای اخیر بخشی از طرح صیانت است. در ماده ۲۰ این طرح وزارت ارتباطات مکلف شده به‌طور مستمر و مؤثر این نرم‌افزارها را شناسایی و غیر قابل استفاده کند. به همین دلیل است که این روزها VPNها یکی پس از دیگری از دسترس خارج می‌شوند.
