دورنمای تولید در روسیه به چه سمتی می رود؟/پیش‌بینی تحلیلگران

روزنامه کومرسانت هفته گذشته به نقل از منابع آگاه گزارش کرد تولیدکنندگان روسیه، تولید نفت و میعانات را در هفته نخست فوریه، به میزان ۰.۷ درصد نسبت به میانگین تولید ۱.۴۹۱ میلیون تن (۱۰.۹۳ میلیون بشکه در روز) در ژانویه، افزایش دادند. این آمار با اظهارات الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه همخوانی داشت که اعلام کرده بود تولید روزانه نفت روسیه بدون در نظر گرفتن میعانات، ماه جاری با تولید ۹.۸ تا ۹.۹ میلیون بشکه در روز ژانویه، قابل مقایسه بوده است.

با این حال، نواک روز جمعه هشدار داد این ریسک وجود دارد که تولید نفت روسیه در سال ۲۰۲۳، تحت فشار تحریم اتحادیه اروپا و مکانیزم سقف قیمت گروه هفت برای نفت روسیه، کاهش پیدا کند. این مقام روسی همان روز تصمیم برای کاهش تولید به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز در مارس را اعلام کرد.

پیش‌بینی تحلیلگران غربی از دورنمای تولید روسیه

روسیه برخلاف انتظارات و با وجود اینکه هدف تحریم‌های شدید قرار گرفته بود و شمار زیادی از شرکتهای خدمات میدان نفتی از این کشور خارج شده بودند و کشورهای غربی حاضر به خرید نفت نبودند، سال میلادی گذشته موفق شد تولید نفت خود را افزایش دهد.

در واقع، شرکت "انرژی اینتلیجنس" گزارش کرد که در سال ۲۰۲۲ تولید نفت و میعانات روسیه، دو درصد افزایش یافت و تولید نفت این کشور به ۱۰.۷۳ میلیون بشکه در روز رسید که بالاتر از پیش‌بینی تولید ۱۰.۳۳ میلیون بشکه در روز توسط وزارت توسعه اقتصادی روسیه بود.

روسیه با ارائه تخفیف‌های چشمگیر به خریدارانی نظیر چین و هند، موفق شد از پس این وضعیت دشوار بربیاید. بنا به اظهارات جولین لی، استراتژیست نفت بلومبرگ، این دو کشور ۳۳ دلار و ۲۸ سنت در هر بشکه معادل ۴۰ درصد تخفیف نسبت به قیمت نفت برنت در آن زمان دریافت کردند. اما روسیه نمی‌تواند تا ابد موانع مذکور را به چالش بکشند.

شرکت بریتیش پترولیوم پیش‌بینی کرده است که تولید روسیه احتمالا در بلند مدت آسیب بزرگی خواهد دید و تولید نفت این کشور تا سال ۲۰۳۵، به میزان ۲۵ تا ۴۲ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. طبق پیش بینی بریتیش پترولیوم، تولید نفت روسیه تحت تاثیر محدودیت پروژه‌های امیدبخش جدید، دسترسی محدود به فناوری‌های خارجی و همچنین نرخ بالای فرسودگی میادین نفتی فعلی، ممکن است از ۱۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۹، به ۷ تا ۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۳۵ کاهش پیدا کند.

اما در مقابل اوپک در چند سال آینده، نفوذ بیشتری پیدا خواهد کرد و سهم این گروه در تولید جهانی از بیش از ۳۰ درصد فعلی، به ۴۵ تا ۶۵ درصد تا سال ۲۰۵۰ افزایش پیدا خواهد کرد. با این حال، بریتیش پترولیوم، نسبت به چشم انداز بلند مدت برای نفت بدبین بوده و می‌گوید تقاضا برای نفت احتمالا ظرف ۱۰ سال آینده یکنواخت شده و سپس تا سال ۲۰۵۰، به ۷۰ تا ۸۰ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد.

بر اساس این پیش‌بینی‌ها، می‌توان گفت: روسیه شاید همچنان بتواند از افت چشمگیر تولید اجتناب کند زیرا بسیاری از دارایی‌های شرکت‌های نفتی که از این کشور خارج شدند، رها شده یا به شرکت‌هایی فروخته شدند که تخصص لازم را در اختیار دارند.

بیش از این گزارش شده بود پیش از آغاز اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه فرآورده‌های نفتی روسیه در فوریه، این کشور صادرات دیزل را به میزان چشمگیری افزایش داده بود. صادرات این سوخت از بنادر روسیه در دریای بالتیک و دریای سیاه، در ژانویه به ۲.۶۸ میلیون تن رسیده که بر مبنای ماه به ماه هشت درصد افزایش نسبت به حجم صادرات دسامبر نشان می‌دهد و بالاترین نرخ صادرات از ژانویه سال ۲۰۲۰ است.

اتحادیه اروپا تحریم علیه واردات فرآورده‌های نفتی پالایش شده روسیه را از از پنجم فوریه یکشنبه هفته جاری به اجرا گذاشت که ممنوعیت مشابه علیه نفت خام روسیه در دسامبر را دنبال کرد. با این حال، طبق محاسبات رویترز، صادرات نفتی اورال روسیه از بنادر این کشور در دریای بالتیک به دلیل تحریم اتحادیه اروپا علیه نفت روسیه و مکانیزم سقف قیمت غربی، از ۶ میلیون تن در نوامبر، به حدود ۵ میلیون تن کاهش پیدا کرده است. در برخی از برآوردها، پیش‌بینی شده بود که این صادرات ممکن است به ۴.۷ میلیون تن کاهش پیدا کند.

آنتون سیلوآنوف، وزیر دارایی روسیه، در دسامبر اعلام کرد با متاثر شدن درآمد صادراتی از مکانیزم سقف قیمت غربی، کسری بودجه روسیه در سال ۲۰۲۳ ممکن است از دو درصد تولید ناخالص داخلی که پیش از این برآورد شده بود، فراتر برود. برای نخستین بار بود که یک مقام روسیه، اذعان کرد سقف قیمت ۶۰ دلار در هر بشکه که اتحادیه اروپا و گروه هفت برای فروش نفت این کشور تعیین کرده‌اند، بر اقتصادش تاثیر منفی خواهد گذاشت.

بر اساس گزارش اویل پرایس، انتظار می‌رود اقتصاد روسیه امسال رشد منفی پیدا کرد و جریان نقدی در سال ۲۰۲۳ که فروش نفت و گاز به اروپا کاهش پیدا می‌کند، به میزان قابل ملاحظه‌ای ضعیف خواهد شد. وزارت اقتصاد اوکراین پیش بینی کرده است تحریم اتحادیه اروپا علیه نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه، درآمد این کشور را حداقل ۵۰ درصد کاهش خواهد داد.