پیشبینی بحرانهای بزرگ در بازار نفت/ منتظر نفت150دلاری باشیم؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از هم میهن این بخشی از گزارش اخیر جیپیمورگان درباره قیمت نفت در سه سال آینده است. تلاطم قیمت نفت و نزدیک شدن آن به ۱۰۰ دلار این گمانه را تقویت میکند.
قیمت جهانی نفت که در ماه آگوست، رکورد تاریخی سال ۲۰۲۳ را شکسته و از ۸۹ دلار عبور کرده و به ۹۵ دلار هم رسیده بود، در نهایت کوتاه آمد و به 83/93 دلار کاهش یافت. با این همه پیشبینیها در مورد روند قیمت نفت در روزهای آتی متفاوت است.
برخی روند آن را صعودی و در نزدیکی ۱۰۰ دلار دیده و حتی عبور تا ۱۰۵ دلار در هر بشکه نیز پیشبینی شده است، اما در مقابل برخی از مؤسسات ردیابی نفتکش مانند کپلر، از کاهش قیمت نفت حمایت میکنند. گلدمنساکس و شورون عقیده دارند که در سال 2024 قیمت نفت به 100 دلار در هر بشکه خواهد رسید. پالایشگاههای نفت در چین مجدداً به بالاترین سطح تولید رسیدهاند تا کمبود دیزل و بنزین را پس از اعلام روسیه مبنی بر صادر نکردن این دو فرآورده نفتی جبران کنند.
مقامات آمریکایی به دولت عراق فشار میآورند تا خط لوله کرکوک-جیهان که پس از ناآرامیها در شمال عراق بسته شده بود، مجدداً بازگشایی شود. ظرفیت این خط یک میلیون بشکه در روز است. در انگلستان، نخستوزیر در یک گردش آشکار از ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی و دیزلی کوتاه آمده و آن را به 2035 بهجای 2030 موکول کرد.
سیاستهای موسوم به کربن صفر برای مردم این کشور همراه با فشار فزاینده تورم و افزایش هزینه بوده است. به گفته نخستوزیر انگلیس، این سیاستها در فرانسه و آلمان نیز تحت بررسی است. دولت انگلستان در ماه ژوئیه صدها مجوز اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز در بخش شرقی مرزهای انگلستان در دریای شمال را صادر کرد.
نفتخام «وست تگزاس اینترمدیت» در حال حاضر همچنان بالاتر از 90 دلار است. این نوع نفت خام حتی به قیمت هر بشکه 03/90 دلار در بازار کاشینگ هم رسید که از بالاترین قیمت خود در سال جاری کمتر است. ازطرفی مقدار ذخایر استراتژیک نفت ایالات متحده مجدداً کاهش یافته است.
براساس گزارش جهان انرژی، در بازار گاز طبیعی در منطقه هنری هاب یک میلیون واحد حرارتی انگلیسی (بیتییو) به قیمت 56/2 دلار معامله شد که 2 درصد بیشتر از هفته گذشته است. همین مقدار گاز طبیعی مایع شده در بازار روتردام در اروپا به قیمت 73/11دلار به فروش رسید که حدود 15 درصد بیشتر از هفته گذشته است. در شرق دور گاز طبیعی مایع شده به قیمت 24/14 دلار به ازای هر میلیون بیتییو معامله شد که حدود 30 درصد نسبت به هفته گذشته رشد داشته است.
بحران انرژی در راه است؟
در این میان تحلیلی هشدارآمیز نیز به گوش میرسد. مرکز تحقیقات انرژی جیپیمورگان به بازارها هشدار داده، افزایش اخیر قیمت نفت برنت میتواند تا سال ۲۰۲۶ قیمت هر بشکه را به ۱۵۰ دلار برساند و بحران انرژی وخیمتر از بحران ۲۰۲۲ اروپا به وجود آورد.
براساس گزارش جدید جیپیمورگان، چندین کاتالیزور ازجمله شوکهای ظرفیت، ایجاد یک ابرچرخه انرژی و البته تلاشهای روزافزون برای دور کردن جهان از سوختهای فسیلی، باعث شدهاند تا زنگ خطر ۱۵۰ دلاری شدن قیمت نفت به صدا درآید.
اخیراً، قیمت نفت خام به دلیل کاهش تولید اوپک پلاس، عمدتاً از سوی عربستان و روسیه افزایشیافته است. عربستان تقریباً یک میلیون بشکه در روز از بازار خارج کرده است و مجموع کاهش تولید اعضای اوپک را به 66/3میلیون بشکه در روز رسانده است؛ درحالیکه صادرات سوخت از روسیه هم بهتازگی ممنوع شده است.
بهاینترتیب افزایش تقاضای نفت خام با محدودیتهای شدید عرضه همراه شد، قیمت نفت خام را افزایش داد و مصرفکنندگان را با چالش افزایش قیمت روبهرو کرد.
قیمت برنت بعدازظهر آخرین روز کاری هفته (جمعه) به حدود 55/93 دلار در هر بشکه رسید؛ اما جیپیمورگان انتظار دارد قیمت برنت در سال آینده به حدود ۹۰ تا ۱۱۰ دلار رسیده و حتی در سال ۲۰۲۵ افزایش بیشتری یابد.
یک پیشبینی از بحرانی شدیدتر از بحران گاز
کریستین مالک، رئیس مرکز پژوهشی انرژی جیپیمورگان، در توضیح پژوهش جدید هشدار داد: ابرچرخه انرژی که قرار است بهواسطه کاهش تولید اوپک، افزایش تقاضا و عدم سرمایهگذاری در تولید جدید نفت ایجاد شود، بهشدت بیثبات خواهد بود و میتواند بحرانی شدیدتر از بحران گاز سال ۲۰۲۲ اروپا که در پی آغاز جنگ اوکراین و روسیه ایجاد شد، به وجود آورد.
جیپیمورگان، فوریه امسال، رسیدن قیمت نفت به ۱۰۰ دلار در هر بشکه در سال جاری را بعید اعلام کرده بود؛ مگر اینکه رویداد ژئوپلیتیکی بزرگی رخ دهد که بازارها را متلاطم سازد.
این مؤسسه همچنین اعلام کرده بود که اوپکپلاس میتواند تا 400 هزار بشکه در روز به عرضه جهانی اضافه کند و صادرات نفت روسیه تا اواسط سال جاری بهطور بالقوه بهبود خواهد یافت.
در آن زمان جیپیمورگان، رشد تقاضای چین را 770 هزار بشکه در روز برآورد میکرد که کمتر از تخمینهای آژانس بینالمللی انرژی و اوپک بود. با این حال این مؤسسه اکنون پیشبینی کرده است که عدم تعادل عرضه و تقاضای جهانی در سال ۲۰۲۵ حدود 1/1 میلیون بشکه در روز خواهد بود؛ اما این بیثباتی در سال ۲۰۳۰ در اثر تقاضای قوی در برابر عرضه محدود، منجر به ایجاد کسری 1/7 میلیون بشکه در روز خواهد شد.
یک پیشبینی عجیب تا پایان ۲۰۲۴
تحلیلگران بانک «گلدمن ساکس»، پیشبینی خود در خصوص قیمت نفت برنت در ۱۲ ماه آینده را از ۹۳ دلار، به ۱۰۰ دلار به ازای هر بشکه بازبینی کردند زیرا انتظار دارند که کاهش ذخایر راهبردی نفت ایالات متحده، شدیدتر شود. دلیل اصلی این کاهش هم محدودیت عرضه اوپک و تقاضای بالاتر است.
تحلیلگران این بانک آمریکایی معتقدند: «اوپک با بهره بردن از رشد تقاضای جهانی و اعمال قدرت قیمتگذاری، قادر خواهد بود نفت برنت را در سال ۲۰۲۴، در محدوده قیمت ۸۰ تا ۱۰۵ دلار نگه دارد.» همچنین دولت روسیه سرگرم بررسی اعمال تعرفه صادرات ۲۵۰ دلار به ازای هر تن بر روی همه فرآوردههای نفتی از اول اکتبر تا ژوئن سال ۲۰۲۴ است تا با کمبود داخلی سوخت مقابله کند. این اقدام در حالی انجام میشود که تولید نفت شیل ایالات متحده در اکتبر، به 39/9 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا میکند و عربستان سعودی و روسیه، کاهش عرضه اضافی مجموعاً 3/1 میلیون بشکه در روز را تا پایان سال ۲۰۲۳ ادامه میدهند.
کاهش صادرات نفت عربستان
صادرات نفت عربستان سعودی در ژوئیه، به پایینترین حد خود در بیش از دو سال گذشته نزول کرد. آمار سازمان ابتکار داده (JODI) نشان میدهد صادرات نفت بزرگترین صادرکننده نفت جهان به 01/6 میلیون بشکه در روز در ژوئیه رسید که 6/11 درصد در مقایسه با صادرات 8/6 میلیون بشکه در روز در ژوئن کاهش داشته و پایینترین میزان صادرات از ژوئن سال ۲۰۲۱ است. عربستان سعودی در ماه ژوئیه، کاهش تولید چشمگیری را اعمال کرد که بزرگترین کاهش تولید در سالهای اخیر و علاوه بر کاهش تولید توافقشده تحت پیمان «اوپکپلاس» بود. تولید نفت عربستان سعودی در ژوئیه، به 01/9 میلیون بشکه در روز رسید که ۹۴۳ هزار بشکه در روز در مقایسه با ژوئن کاهش داشت و میزان ذخایر راهبردی هم 96/2 میلیون بشکه کاهش یافت و به 73/146 میلیون بشکه رسید. پالایشگاههای نفت عربستان سعودی در ژوئیه، 3 هزار بشکه در روز نفت کمتری پالایش کردند و میزان آن به 56/2 میلیون بشکه در روز رسید. مصرف مستقیم نفت به میزان ۴۹ هزار بشکه در روز کاهش یافت و به ۵۹۲ هزار بشکه در روز رسید. صادرات فرآوردههای نفتی این کشور در ژوئیه، ۲۰۳ هزار بشکه در روز کاهش داشت و به 14/1 میلیون بشکه در روز رسید. عربستان سعودی و روسیه با وجود روند صعودی بازار نفت، ماه میلادی جاری اعلام کردند کاهش تولید داوطلبانه نفت خود را تا پایان سال ۲۰۲۳ تمدید خواهند کرد. «آژانس بینالمللی انرژی» هفته گذشته اعلام کرد، تمدید کاهش تولید این دو کشور به معنای کمبود شدید عرضه در بازار نفت تا پایان سهماهه چهارم سال ۲۰۲۳ است.
شورون، دومین تولیدکننده بزرگ انرژی در ایالات متحده نیز نظری همسو دارد. مدیرعامل این شرکت پیشبینی کرد قیمت نفت بهزودی به ۱۰۰ دلار به ازای هر بشکه صعود میکند. «مایک ویرث» مدیرعامل شرکت شورون، در مصاحبه با «بلومبرگ» گفت: «عرضه محدودشده و ذخایر کاهش پیدا کردهاند. روندهای مذکور نشان میدهند که ما قطعاً در مسیر رسیدن به قیمت نفت ۱۰۰ دلار به ازای هر بشکه هستیم.»