تغییر قیمت ماهانه انواع گوشت مصرفی در شهرها/ متهم ردیف اول تورم گوشت در 2 سال اخیر

در نیمه دوم سال 1401 نیز افزایش تغییرات در رشد قیمت گوشت مرغ، منجر به افزایش نوسانات تورم ماهانه گوشت قرمز و سفید شده است. البته در نیمه دوم سال گذشته، میانگین رشد قیمت گوشت گوساله و گاو نیز در مقایسه با نیمه اول افزایش یافته و بر بالارفتن تورم ماهانه این گروه اثرگذار بوده است. به نظر می‌رسد حذف ارز ترجیحی، افزایش قیمت خوراک دام و طیور و کاهش جوجه‌ریزی توسط تولیدکنندگان از جمله دلایل افزایش تورم ماهانه گوشت قرمز و سفید در سال 1401 بوده است.

به دنبال تخلیه شدن اثر تورمی حذف ارز ترجیحی و همچنین افزایش جوجه یک روزه، نوسانات قیمت گوشت در سال 1402 نسبت به سال 1401 کمتر بوده است. در سال 1402، میانگین رشد قیمت گوشت گوساله و گاو بیشتر از گوشت مرغ و گوسفندی بوده و بر افزایش تورم این سال اثرگذار بوده است.

به بیان ساده‌تر بررسی‌ها نشان می‌دهد در نیمه نخست سال گذشته (‌تورم «گوشت قرمز و ماکیان» بیشتر متأثر از افزایش قیمت گوشت مرغ بوده، اما در سال جاری تورم «گوشت قرمز و ماکیان» بیشتر متأثر از افزایش قیمت گوشت قرمز بوده است.

بر اساس گزارش اکوایران، آخرین تصویر منتشر شده از بازار گوشت سفید و قرمز نیز نشان دهنده آن است که در دی ماه سال جاری، تغییرات رشد قیمت گوشت گوسفند در مقایسه با گوشت گاو و مرغ در سطح بالاتری قرار داشته و به 11 درصد رسیده است. لذا می‌­توان گفت در دی ماه گوشت گوسفندی عامل اصلی افزایش تورم ماهانه گوشت سفید و قرمز بوده است.

آمار ارائه شده در گزارش تورم مرکز آمار به صورت دقیق مشخص نکرده است که تورم گوشت قرمز و ماکیان در کدام یک از انواع گوشت سفید یا قرمز بیشتر بوده و بالا رفتن قیمت کدام یک منجر به افزایش میانگین قیمت فرآورده‌های گوشتی شده است. از همین رو از داده‌های قیمت اقلام خوراکی در مناطق شهری مرکز آمار استفاده شده است. در این گزارش به این پرسش پاسخ خواهیم داد که از فروردین 1401 تا کنون بالا رفتن تورم «گوشت قرمز و ماکیان»، متاثر از افزایش قیمت گوشت مرغ بوده یا گوشت قرمز؟

ثبت بالاترین تورم اقلام خوراکی در دی ماه 1402 توسط مواد گوشتی

مرکز آمار در آخرین گزارش خود تورم ماهانه اقلام خوراکی و آشامیدنی را 2.4 درصد اعلام کرده است. به بیان دیگر در دی امسال قیمت اقلام خوراکی 2.4 درصد بیشتر از قیمت همین اقلام در آذرماه بوده است. بررسی‌­ها نشان می‌دهد بالارفتن میانگین قیمت اقلام خوراکی در دی ماه، بیشتر متاثر از افزایش قیمت گوشت و فراورده‌های گوشتی بوده است.

در دی ماه امسال تورم ماهانه گوشت قرمز، سفید و فراورده‌های آن به 5.5 درصد رسیده است. افزایش قیمت گوشت و فراورده‌های آن از دو کانال نشات گرفته است. این دو کانال شامل «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» و «ماهی و صدف داران» است. در نخستین ماه زمستان سال جاری تورم گوشت قرمز و ماکیان به 5.8 درصد رسیده که بیشتر از تورم 1.8 درصدی گروه ماهی‌ها بوده است.

لذا به صورت کلی می­‌توان گفت دلیل افزایش تورم قیمت گوشت و فراورده‌های آن، بیشتر از سمت گوشت قرمز و گوشت سفید بوده است.

مرغ، متهم اصلی پرونده ثبت بالاترین تورم ماهانه اقلام گوشتی در نیمه اول سال 1401

تورم یکی از شاخص‌­های مهم اقتصادی است که نشان می‌­دهد سطح عمومی قیمت‌­ها در یک بازه زمانی معین به صورت مستمر چقدر افزایش یافته است. بررسی­ داده‌­های تورم ماهانه «گوشت قرمز و ماکیان» نشان می‌دهد‌ از فرودین سال گذشته تاکنون، بالاترین تورم ماهانه این گروه در خرداد 1401 ثبت شده است. به بیان دقیق‌تر قیمت گوشت قرمز و ماکیان در خرداد سال گذشته به 20.2 درصد رسیده است. این رقم در مقایسه با اردیبهشت 1401 نزدیک به 17 درصد افزایش داشته است.

بررسی رشد قیمت گوشت گوسفندی، گاو و مرغ حاکی از آن است که این جهش تورمی گوشت قرمز و سفید در دی ماه به دلیل افزایش 32.4 درصدی قیمت گوشت مرغ بوده است. شاید بتوان گفت افزایش قیمت جوجه­‌های یک روزه در این زمان، منجر به کاهش تولید مرغ گوشتی و عرضه آن در بازار شده است.

بدین ترتیب به دنبال افزایش قیمت گوشت مرغ،‌ تورم ماهانه فرآورده‌‌های گوشتی نیز بالاتر رفته است. البته باید توجه داشت که گوشت گوساله نیز در این زمان 16 درصد افزایش قیمت نسبت به اردیبهشت ماه داشته و بر بالا رفتن تورم ماهانه اثر قابل توجهی داشته است. اما این اثر از سمت گوشت سفید بیشتر بوده است.

در تیر 1401، رشد قیمت گوشت مرغ به 26 درصد رسیده که در مقایسه با خرداد کاهش یافته است. لازم است توجه داشت که این کاهش به معنای کمتر شدن قیمت مرغ نبوده است. بلکه نشان می­‌دهد قیمت مرغ در مقایسه با خرداد با سرعت کمتری بالا رفته است.

همچنین در این زمان رشد قیمت گوشت گوساله و گوسفند نیز نسبت به خرداد 1401 کاهش قابل ملاحظه ای داشته است. مجموع کاهش رشد قیمت­ها در گوشت قرمز و سفید باعث شده که سطح تورم ماهانه آن­ها در خرداد سال گذشته به سطح 12 درصدی برسد. این رقم سومین تورم ماهانه بالای ثبت شده از ابتدای سال 1401 تا دی 1402 محسوب می‌شود.

این کاهش در تورم ماهانه گوشت قرمز و ماکیان ادامه دار شده و در مرداد سال گذشته به سطوح منفی رسیده است. به بیان دقیق تر در مرداد 1401 تورم ماهانه گوشت سفید و قرمز به منفی 0.6 درصد رسیده است. بررسی ها حاکی از آن است که رشد قیمت گوشت مرغ در مرداد 1401 به منفی 4.5 درصد رسیده و بدین ترتیب تورم ماهانه گوشت سفید و قرمز را به سمت سطوح منفی کشانده است. البته این کاهش ادامه دار نبوده و در نیمه دوم سال 1401 باردیگر قیمت اقلام گوشتی بالا رفته است.

حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت فرآورده های گوشتی در پایان سال 1401

در آذر 1401 تورم ماهانه گوشت قرمز و ماکیان به کمترین سطح خود در بازه زمانی تحت بررسی رسیده است. به عبارت دقیق تر در آذر سال گذشته، تورم ماهانه گوشت قرمز و ماکیان به منفی 3.2 درصد رسیده و قیمت گوشت و فراوده های گوشتی نسبت به آبان ماه کمتر شده است.

این رقم کمترین تورم ماهانه ثبت شده در این اقلام گوشتی از ابتدای سال 1401 تا پایان دی سال جاری بوده است. در این زمان، قیمت گوشت مرغ نسبت به آبان ماه 11.7 درصد کاهش یافته است. در مقابل قیمت گوشت گاو گوسفند افزایشی بوده است. لذا این کاهش قیمت در گوشت مرغ، دلیل اصلی کاهش میانگین تورم ماهانه گوشت سفید و قرمز محسوب می شود.

این نوسانات در تورم ماهانه اقلام گوشتی ادامه دار شد و در نهایت طی اسفند 1401 بار دیگر قیمت اقلام گوشتی بالا رفت و تورم ماهانه آن به 19.3 درصد رسید. اما بر خلاف جهش تورمی که در خرداد ماه رخ داد، دلیل بالا رفتن سطح عمومی قیمت گوشت قرمز و ماکیان در این ماه بیشتر تحت تاثیر افزایش قیمت گوشت گوسفندی بوده است.

در دوازدهمین ماه سال گذشته قیمت گوشت گوسفندی در مقایسه با بهمن ماه 24.5 درصد بالا رفته است. همچنین قیمت گوشت گاو و گوساله 19 درصد افزایش یافته است. این ارقام بیشترین میزان رشد قیمت گوشت قرمز در دوره مورد بررسی است. همچنین قیمت گوشت مرغ در اسفند 1401، حدود 16.5 درصد افزایش یافته است. بدین ترتیب افزایش قیمت انواع گوشت دام و طیور، تورم ماهانه اسفند را به 19.3 درصد رساند. این رقم دومین تورم ماهانه بالای ثبت شده در دوره مورد بررسی بوده است.

به نظر می‌­رسد حذف ارز ترجیحی، اثر آن بر افزایش قیمت خوراک دام و بالابردن هزینه­‌های تولید و پرورش دام و طیور، دلیل اصلی افزایش قیمت فراورده‌های گوشتی در پایان سال 1401 بوده است. البته در سال 1402 به دنبال افزایش گوشت سفید در بازار باردیگر تورم ماهانه گوشت قرمز و ماکیان کاهش یافته و به 5.3 درصد رسیده است. در ادامه نوسان قیمت گوشت و فراورده های گوشتی در سال 1402 به تفصیل بررسی شده است.

کاهش نوسانات قیمت انواع گوشت در سال 1402

در یک نگاه کلی، نوسانان تورم ماهانه گوشت قرمز و سفید در سال 1402 نسبت به سال 1401 کمتر بوده است. همانگونه که گفته شد یکی از دلایل نوسان بالای تورم گوشت در سال گذشته را می‌توان حذف ارز ترجیحی دانست.

در اردیبهشت سال 1402، گوشت مرغ در مقایسه با فروردین بالغ بر 13 درصد افزایش قیمت داشته است. این رقم بالاترین سطح رشد قیمت گوشت مرغ در سال 1402 محسوب می­شود. همچنین رشد قیمت گوشت گاو و گوسفند در این زمان کمتر از 3 درصد بوده است. لذا به نظر می رسد تورم ماهانه گوشت قرمز و سفید که در اردیبهشت سال جاری به 6.1 درصد رسیده، ریشه در افزایش قیمت گوشت مرغ داشته است.

در شهریور امسال نیز قیمت گوشت مرغ 5.8 درصد کمتر شده است. این در حالی است که قیمت گوشت گوساله در شهریورماه 7.7 درصد و قیمت گوشت گوسفند 5 درصد افزایش یافته است. به دنبال این تغییرات تورم ماهانه گوشت قرمز و سفید در شهریورماه به 1.3 درصد رسیده است. افزایش جوجه ریزی طی ماه های گذشته  و بهبود وضعیت خوراک دام به دلیل رونق کشاورزی در این فصل می‌تواند از جمله دلایل موثر بر این موضوع باشد.

همچنین بررسی ها حاکی از آن است که در یک نگاه کلی میانگین افزایش قیمت گوشت گاو از ابتدای سال 1402 تا کنون بیشتر از میانگین رشد قیمت گوشت گوسفندی و مرغ بوده است. لذا می­‌توان گفت در سال جاری گوشت گاو در مقایسه با دو نوع گوشت مصرفی دیگر، نقش پررنگ تری در افزایش تورم ماهانه گروه گوشت قرمز و سفید داشته است.

بررسی آخرین تصویر از تورم ماهانه گوشت سفید و قرمز نشان می دهد، در دی امسال این نرخ برای این گروه از کالاها به 5.8 درصد رسیده و در مقایسه با آذر افزایش یافته است. شواهد خبر از آن می­‌دهد که در دی سال جاری قیمت گوشت سفید، 2.4 درصد و گوشت گاو و گوساله 3.9 درصد بالاتر از قیمت آذرماه بوده است. همچنین قیمت گوشت گوسفندی حدود 11 درصد افزایش یافته است. بدین ترتیب می توان گفت افزایش تورم ماهانه گوشت سفید و قرمز در نخستین فصل زمستان بیشتر متاثر از رشد قیمت گوشت گوسفندی بوده است.