ریسک فرار روس‌ها ازتحریم؛ ترکش ناوگان ارواح بر پیکر اروپا
به گزارش اقتصادنیوز، بر اساس اسناد لو رفته از ریسک متحمل‌شده توسط «ناوگان ارواح» مسکو، نفتکش‌های روسی که تحریم‌های غرب را دور می‌زنند به بیمه‌ای متکی هستند که به نظر می‌رسد مطالبه خسارت علیه آن غیرممکن است.
به نوشته فایننشال تایمز، مجموعه‌ای از پرونده‌های حمل‌ونقل که توسط فایننشال تایمز و گروه رسانه‌ای دانمارکی دِین‌واچ بررسی شده، نشان می‌دهد که تعدادی از کشتی‌های روس که از بالتیک حرکت می‌کنند، به بیمه‌ای متکی هستند که در صورت وقوع فاجعه، به راحتی قابل ابطال است.
اینگوستراخ، شرکت بیمه‌گذار مستقر در مسکو پوشش بیمه‌ای ارائه می‌دهد که برای ورود کشتی‌های مشتریانش به بنادر سراسر جهان ضروری است. اما متن قرارداد شامل «بند استثنای تحریم‌ها» می‌شود که می‌تواند ادعای زیان و درخواست غرامت اکثر نفتکش‌های حامل نفت روسیه را غیرمعتبر بداند.
بر اساس گزارش اکوایران، در صورت وقوع نشت نفت، نوع بیمه ناوگان ارواح روسیه با اینگوستراخ باعث می‌شود که کشورهای ساحلی اروپا و آسیا به تنهایی در معرض هزینه‌های هنگفت پاکسازی قرار بگیرند.
این موضوع همچنین نشان می‌دهد که چگونه رژیم پیچیده تحریم‌های غرب که به دنبال محدود‌کردن درآمد انرژی مسکو پس از تهاجم تمام‌عیار ۲۰۲۲ به اوکراین بود، ممکن است به طور ناخواسته خطرات زیست‌محیطی ناشی از نفتکش‌های فاقد بیمه کافی را افزایش داده باشد.
میشل ویز بوکمن، تحلیلگر شرکت لویدز لیست می‌گوید: «این امر خطرات جدی زیست‌محیطی و ایمنی را در گلوگاه‌های کلیدی حمل‌ونقل نفت روسیه، از جمله آب‌های دانمارک و کانال انگلیس که مسیرهای بین‌المللی عبور روزانه این نفتکش‌ها هستند، ایجاد می‌کند».
کریگ کندی، کارشناس نفت روسیه در دانشگاه هاروارد خاطرنشان کرد که بسیاری از کشورهای ساحلی از تمام حقوق قوانین دریایی برای محافظت از خود در برابر کشتی‌های فاقد بیمه کافی استفاده نمی‌کنند. او افزود: «اگر نشتی رخ دهد، مردم خواستار دانستن این موضوع خواهند شد که چرا دولت‌هایشان کار بیشتری انجام نداده‌اند».
بر اساس شرایط سقف قیمتی که توسط گروه هفت طراحی شده، شرکت‌های بیمه‌گذار، مالکان کشتی و مدیران کشتی‌های غربی باید از مشارکت در صادرات نفت روسیه که بالاتر از حداکثر قیمت تعیین‌شده ۶۰ دلار برای هر بشکه نفت خام فروخته می‌شود، اجتناب کنند.
دولت روسیه با ایجاد ناوگانی از نفتکش‌هایی که مالکیت و کنترل آن‌ها از طریق استفاده از حوزه‌های قضایی مخفی پنهان شده، به این تحریم‌ها پاسخ داد. این ناوگان به روسیه اجازه داده تا نفت را بالاتر از سقف قیمت بفروشد. طبق گفته مدرسه اقتصاد کیف، بیش از ۹۰ درصد نفت خام روسیه که در دسامبر از بالتیک عبور کرد، بالاتر از سقف قیمت فروخته شده است.
روزنامه فایننشال تایمز و دین‌واچ تعدادی از نفتکش‌های «ناوگان ارواح» را شناسایی کرده‌اند که اکنون هنگام عبور از آب‌های دانمارک و کانال انگلیس به سمت هند، از بیمه اینگوستراخ استفاده می‌کنند.
قراردادی از اینگوستراخ که در میان اسناد کشف‌شده وجود دارد، صراحتاً خواستار آن شده که صادرات نفت روسیه «با قوانین آمریکا، انگلیس و (یا) اتحادیه اروپا مطابقت داشته باشد» و به طور مشخص به مقررات اتحادیه اروپا که شامل محدودیت قیمت می‌شود، اشاره می‌کند.
اینگوستراخ به طور جداگانه تأیید کرد که حق لغو پوشش بیمه‌ای برای کشتی‌هایی که در فروش نفت بالاتر از قیمت تعیین‌شده گرفتار شوند را برای خود محفوظ می‌داند؛ حتی اگر کشتی‌ها از استفاده از خدمات غربی اجتناب کرده باشند. سخنگوی این شرکت گفت که آن‌ها می‌خواهند از خطر «تحریم‌های ثانویه و خدشه‌دارشدن شهرت خود» اجتناب کنند.
هنگامی که از اینگوستراخ در مورد پرداخت خسارت برای نشت نفت از نفتکشی که نفت را بالاتر از قیمت تعیین‌شده حمل می‌کند، پرسیده شد، سخنگوی شرکت گفت «پاسخ ما با هیچ شرکت بین‌المللی بیمه‌گذار دیگری تفاوتی نخواهد داشت». او افزود: «اینگوستراخ چنین رفتاری از سوی مشتریان خود را تحمل نمی‌کند».
اینگوستراخ که از آژانس اصلی بیمه‌های خارجی دوران شوروی شکل گرفته، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بیمه‌گذار روسیه است. بیمه حمل‌ونقل دریایی بخش کوچکی از سبد فعالیت‌های آن است. اینگوستراخ می‌گوید هنوز «روابط اتکایی بیمه‌ای با برخی از نهادهای غیرروس» دارد.
این شرکت متعلق به شرکت بیمه ایتالیایی جنرالی است، اما از زمان حمله روسیه به اوکراین، سهام آن «مسدود» شده است. جنرالی اکنون هیچ نقشی در مدیریت اینگوستراخ ندارد.
لارس لوکه راسموسن، وزیر امور خارجه دانمارک با نگران‌کننده خواندن این یافته‌ها گفت که دانمارک برای «اقدامات اضافی اتحادیه اروپا» علیه ناوگان ارواح روسیه «آماده است».
راسموسن افزود: «اگر این نفتکش‌ها در دورزدن تحریم‌ها و دریانوردی فاقد بیمه کافی نقش داشته باشند، بسیار مشکل‌ساز است».
با تردیدهایی در مورد توانایی و تمایل ناوگان ارواح برای پوشش هزینه‌های یک نشت بزرگ مانند فاجعه اکسون والدز یا زمین‌گیرشدن کشتی برایِر در نزدیکی جزایر شتلند در ۳۰ سال پیش، سؤالات مربوط به بیمه این نفتکش‌ها از نگرانی‌های قدیمی صنعت بیمه است.
تعداد نفتکش‌هایی که نفت روسیه را بدون بیمه غربی حمل می‌کنند، از زمان اعمال محدودیت قیمت افزایش یافته است. از دسامبر به مدت سه ماه، شرکت تحلیل اطلاعات کلپر ۱۹۱ سفر نفتکش‌های حامل نفت خام را از بنادر بالتیک روسیه شناسایی کرد. از این تعداد، ۱۴۰ سفر توسط کشتی‌هایی انجام شد که هیچ بیمه‌ای از شرکت‌های غربی نداشتند. بسیاری از این نفتکش‌ها بسیار قدیمی بودند که یکی از ویژگی‌های ناوگان ارواح است.
بهار گذشته، نفتکش کانیس پاور که تحت مدیریت امارات متحده عربی قرار داشت، هنگام حمل نفت خام روسیه از تنگه‌های باریک دانمارک دچار نقص فنی شد. این کشتی که در آن زمان ۱۸ سال عمر داشت، به مدت ۶ ساعت و در فاصله‌ای خطرناک نزدیک ساحل، گرفتار شد. بازرسی‌های بعدی ۱۱ نقص در این کشتی را شناسایی کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات مربوط به سیستم برق اضطراری و تجهیزات آتش‌نشانی اشاره کرد.
مالکان نفتکش‌ها برای اینکه بتوانند به بنادر و سایر تأسیسات دسترسی پیدا کنند، باید ثابت کنند که بیمه کافی در برابر نشت نفت دارند.
در صورت نیاز، یک صندوق بین‌المللی که توسط واردکنندگان نفت دریایی تأمین می‌شود نیز می‌تواند تا سقف ۱ میلیارد دلار کمک مالی ارائه دهد. کل هزینه‌های اکسون برای پاکسازی نشت نفتی والدِز در سال ۱۹۸۹، با احتساب خسارت و جریمه‌ها، حدود ۷ میلیارد دلار یا با احتساب تورم، ۱۷ میلیارد دلار برآورد شده است.
اسناد افشاشده نشان می‌دهند که شرکت بیمه اینگوستراخ به تازگی چندین کشتی را که از دریای بالتیک عبور کرده‌اند، بیمه کرده است.
این کشتی‌ها شامل نفتکش ناکسوس هستند که یک نفتکش ۱۷ساله با پرچم پاناما است. این کشتی در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۲۳ محموله‌ای از نفت خام را از پریمورسک حمل کرد. شرکت کپلر معتقد است که محموله به روزنِفت، غول نفتی دولتی مسکو و بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت تعلق دارد.
طبق داده‌های گمرکی روسیه، در دو هفته قبل و بعد از حرکت ناکسوس، هیچ سفری با حمل نفت خام کمتر از ۶۰ دلار در هر بشکه برای روزنفت انجام نشده است.
شرکت اینگوستراخ اعلام کرد که «به این موضوع رسیدگی خواهد کرد» اما «تحقیقات به زمان نیاز دارد». همچنین شرکت مدیریت کشتی کای‌شَن، یک شرکت هندی که نفتکش ناکسوس را اداره می‌کند، به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخی نداده است. شرکت اینگوستراخ ادعا می‌کند که در ارزیابی مشتریان، استانداردهای بالاتری نسبت به بسیاری از رقبا دارد.
