دولت تا کی میتواند در برابر ثابت ماندن قیمت بنزین مقاومت کند؟
به گزارش اقتصادنیوز روزنامه اعتماد نوشت:جواد اوجی در این خصوص اعلام کرد؛ در قانون بودجه ۱۴۰۳ قانونگذار، وزارت نفت را مکلف کرده است که ۹۵ درصد عملیات سوختگیریها باید از طریق کارتهای سوخت شخصی افراد صورت گیرد و ما مکلف به اجرای این قانون هستیم.
این اظهارات بلافاصله توسط برخی رسانهها به موضوع «جمع آوری کارتهای سوخت آزاد» تفسیر و منتشر شد. اما تنها چند ساعت پس از اظهارات وزیر نفت جلیل سالاری، معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآوردههای نفتی بیان کرد: صدور کارتهای سوخت نوشماره و المثنی تا پایان اردیبهشت الکترونیکی میشود و تمرکز بر استفاده از کارتهای سوخت شخصی به معنای جمع آوری کارتهای اضطراری طی هفته جاری نیست و کارت اضطراری کماکان وجود خواهد داشت!
هر چند سهمیه بنزین 1500 تومانی با مقدار ۶۰ لیتر همچنان به روال سابق ادامه دارد، اما از بهمن ماه سال قبل به منظور آنچه «مدیریت مصرف سوخت و کنترل قاچاق فرآوردههای نفتی» خوانده شده، سهمیه۱۵۰ لیتر بنزین 3 هزار تومانی به۱۰۰ لیتر کاهش پیدا کرد و مجموع سهمیه کارت سوخت یک خودرو شخصی به ۱۶۰ لیتر تقلیل یافت.
کدام کارتهای سوخت جمع میشوند؟
محمدعلی خطیبی، کارشناس حوزه انرژی در مورد احتمال افزایش نرخ بنزین در سال جدید و ارتباط آن با جمعآوری کارتهای سوخت جایگاهها به «اعتماد» گفت: به نظر نمیرسد ارتباطی بین این دو موضوع باشد، اما آنچه اتفاق افتاد این بود که برای رفاه حال بیشتر مسافران تعداد کارتهای سوخت در جایگاهها را برای ایام تعطیلات نوروز افزایش دادند و ظاهرا همین کارتهای اضافه را که قبل از نوروز اضافه کرده بودند مجددا میخواهند جمع کنند.
خطیبی تصریح کرد: البته استفاده از کارتهای سوخت جایگاهها برای موارد اضطراری است و برای شرایطی است که افراد کارتشان را یا فراموش کردهاند بیاورند و یا گم کردهاند و غیره که مجبور میشوند از این کارتها استفاده کنند.
آیا میزان تورم با ثابت نگه داشتن قیمت بنزین کمتر شد؟
این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به احتمال افزایش نرخ بنزین در سال جدید افزود: دولت در این مورد بارها اعلام کرده که برنامهای برای افزایش قیمت بنزین ندارد، البته چند سالی است که قیمت بنزین و گازوئیل رشدی نداشته است و آخرین تغییرات قیمتی هم در آبان ماده 1398 اتفاق افتاد.
خطیبی در پاسخ به این پرسش که آیا برای افزایش قیمت بنزین ابتدا باید میزان تورم کاهش پیدا کند و اینکه تغییر نرخ بنزین در شرایط تورمی چقدر به نفع اقتصاد خواهد بود خاطرنشان کرد: مسالهای که وجود دارد این است که با ثابت نگه داشتن نرخ بنزین و گازوئیل هم تورم افتی نداشته است پس با ثابت نگه داشتن قیمت یک کالا ما نمیتوانیم میزان تورم را کنترل کنیم.
سیاست هدفمندی یارانهها به درستی اجرا نشد
این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به میزان تورم 40 درصدی در کشور گفت: این مدل سیاستگذاری که قیمت یک قلم کالا را ثابت نگه داریم و قیمت سایر کالاها را افزایش دهیم درست نیست. به نظر میرسد رابطه بین کالاها به هم خورده است و اصلا یک رابطه منطقی بین نرخگذاری کالاها وجود ندارد، اینکه نرخ یک لیتر بنزین از قیمت یک لیتر آب معدنی کمتر باشد جای سوال دارد. قیمت آب، برق، گاز و غیره هر سال تغییر میکند اما مشخص نیست که دولت تا چه زمانی درصدد ثابت نگه داشتن قیمت بنزین و گازوئیل است؟
خطیبی ادامه داد: در حال حاضر نه سیاست پلکانی کردن نرخ بنزین اجرا میشود و نه سیاست هدفمندی یارانهها به درستی اجرا شده است؛ در بخش هدفمندی یارانهها قرار بر این بود تا در یک مدتی قیمتها به فوب خلیج فارس نزدیک شود که آن هم اجرا نشد، اما اگر همان طرح پلکانی سالانه 20 درصد افزایش نرخ بنزین هم اجرایی میشد قیمتها دو برابر امروز بودند.
سیاست تک نرخی یا چند نرخی بنزین؟
خطیبی در مورد سیاست بنزین تک نرخی و چند نرخی نیز افزود: این موضوع به سیاستهای دولت برمیگردد و اینکه این نرخ چقدر باشد بهتر است، امروز ما واردکننده بنزین شده ایم و اگر هزینه حمل و نقل، بیمه و... را محاسبه کنیم باید یک رقمی برای نرخ بنزین در نظر گرفته شود چرا که با قیمتهای کنونی اصلا واردات منطقی نیست. او ادامه داد: دولت باید در سیاستگذاریهای خود تجدید نظر کند و یک سیاست منطقی را در پیش گیرد. البته دولت به تنهایی قادر نیست و مجلس هم در این مورد باید همکاری کند چرا که ثابت نگه داشتن قیمت دو فرآورده بنزین و گازوئیل منطقی نیست و رشد مصرف در کشور بسیار نگران کننده است. با این روند کنونی هر سال باید یک پالایشگاه جدید بسازیم تا بخش عرضه درست شود.
بخش تقاضا مغفول مانده است
او با بیان اینکه بخش تقاضا مغفول مانده است گفت: باید بر روی تقاضای بنزین هم کار شود و آن را مهار کرد. برای این بخش کار جدی صورت نگرفته است و باید در کنار افزایش عرضه، تقاضا را هم محدود کرد. این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به سخنان سالاری، معاون وزیر نفت در مورد استفاده از خودروهایی با راندمان مصرف سوخت قابل قبول، افزود: به گفته ایشان با بهرهگیری از این خودروها میزان تقاضای سوخت هم نصف خواهد شد، اینکه میزان مصرف سوخت خودرویی زیر 10 درصد شود مسلما میزان مصرف سوخت را کم میکند این در حالی است که میزان مصرف سوخت خودروها در ایران حدود 15 درصد است و این میزان در دنیا 4 تا 5 درصد است.