توصیه مهم غنینژاد به دولت چهاردهم
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، موسی غنینژاد، اقتصاددان، در نخستین همایش صنعت ساختمان کشور که به همت گروه رسانهای دنیای اقتصاد در حال برگزاری است، گفت: اقتصاد ایران سالهای درازی دچار رکود تورمی است که این رکود اقتصادی را نه فقط فعالان اقتصادی که حتی مردم هم درک میکنند.
وی با بیان اینکه رکود تورمی در اقتصاد یک بیماری خطرناک تشخیص داده میشود که همه بخشهای اقتصاد از جمله صنعت ساختمان را دربر میگیرد، افزود: برخی شاید بگویند چند سالی است رشد اقتصادی داریم پس چرا دچار رکود تورمی هستیم، که بابد بگویم این رشد، ناشی از صادرات نفت و فراوردههای نفتی، شرکتهای بزرگ و بخشهای دولتی و خصولتی است نه کل اقتصاد و بخش خصوصی؛ بنابراین اگر شرکتهای بزرگ و دولتی را کنار بگذارید، اقتصاد ما در رکود است.
غنینژاد، تاکید کرد: سرمایهگذاری خارجی رو به کاهش و فقر در حال گسترش است، یک سوم جمعیت ایران به طور واقعی در فقر به سر میبرد. این وضعیت ناشی از رکودی است که فراگیر شده و اقتصاد ما را در نوردیده است. گرفتاری بزرگ صنعت ساختمان هم همین وضعیت رکود تورمی است.
به هیچ وجه از دولت درخواست حمایت نکنید که سرتان کلاه میرود
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه قطعا فعالان صنعت ساختمان مشکلاتی دارند و عمده این مشکلات هم به دولت برمیگردد، ادامه داد: اما یک نکته را نباید فراموش کرد، فعالان اقتصادی نباید خواستار حمایتهای دولتی باشند. شما حتما باید با دولت مبادله نظر داشته باشید اما درخواست حمایت نکنید، این یک اتفاق خطرناک است. دولت به ازای هر واحد حمایت، ۱۰ واحد به شما ضربه میزند.
اقتصادنیوز: طی پنجدهه گذشته، نظامهای اقتصادی در جهان شاهد رخدادهایی سهمگین بودهاند: فروپاشی اجماع پساجنگی و قطع رابطه دلار با طلا، شکلگیری هسته مرکزی اقتصاد دیجیتال و بحران متعاقب آن با شکلگیری حباب داتکام در دهه ۱۹۹۰، رکود سال ۲۰۰۸ و تغییر اساسی نقش دولت و بانکهای مرکزی در نحوه تامین مالی نظامهای اقتصادی و دستآخر، همهگیری کرونا که نقش نظام یکپارچه اقتصادی را پررنگتر کرد. حاصل تمام این رخدادها گزارههایی بود که به روایت مسلط تبدیل شد: باید «شهرها هوشمند، کسبوکارها خلاق و تخریبگر (در مفهوم شومپیتری)، نیروهای کار منعطف و دولتها کوچک و زیرک شوند.»
غنینژاد افزود: نتیجه حمایتهای دولتی در همه بخشها به ایجاد رانت و فساد منتج میشود، به همین دلیل است که میگویم درخواست حمایت نکنید.
گول سیاستمداران را نخورید
این اقتصاددان در ادامه خطاب به فعالان بخش خصوصی گفت: گول تکریم بخش خصوصی از سوی سیاستمداران را نخورید. آنها میگویند میخواهیم کل بخشهای اقتصادی را به بخش خصوصی واگذار کنیم اما توجه داشته باشید که با این ترفند پدیده خصولتیها را ایجاد کردند.
وی ادامه داد: در این واگذاریهایی که در دو دهه گذشته مبنی بر واگذاری تصدیگری شرکتهای دولتی صورت گرفته، مدیریت همچنان دولتی است. مدیریت خصولتیها کاملا در اختیار دولتیها و سیاستمداران است؛ خصوصی سازی بابد حقیقی باشد، نه حقوقی. چون قدرت سیاسی نزد دولتیها قرار دارد، در جریان مطالبات شما به احتمال زیاد سر شما کلاه میگذارند.
مطالبه بخش خصوصی باید آزادسازی اقتصادی باشد
غنینژاد با اشاره به اینکه، راجع به بخش خصوصی خیلی شعار ندهیم، تاکید کرد: مطالبه فعالان اقتصادی باید آزادی اقتصادی باشد. ۳۰ سال پیش گفتم آزادسازی مقدم بر خصوصی است، تا زمانی که فضا برای رشد کسب و کارها فراهم نباشد، خصوصیسازی بیمعنی است. آن چیزی که باید مطالبه باشد، آزادی اقتصادی و تجارت آزاد است. به طور مشخص یعنی دولت باید اقتصاد دستوری را کنار بگذارد و اقتصاد آزاد را جایگزین کند.
به گفته غنینژاد، اقتصاد دستوری هم فقط محدود به قیمتگذاری نمیشود. مثلا در نظام بانکی تسهیلات را دستوری پرداخت میکنیم. دولت تعیین میکند که چه مقدار تسهیلات به چه کسی با چه نرخی پرداخت شود، این خود، ریشه فساد است. در مورد ارز هم همینطور، نه تنها دولت قیمت ارز را تعیین میکند، بلکه تخصیص ارز هم دستوری است و اعلام میکند برای فلان بخش انقدر ارز تخصیص میدهیم. این به چه معناست؟ خواهش من از بخش خصوصی واقعی این است که سراغ این مسائل نروند که مثلا سهم ما از ارز چه میشود؟
این اقتصاددان معتقد است: دولت جایگاه خود را نعوذبالله در جایگاه خدا میداند. دولت از کجا میداند که فلان نرخ برای ارز به صلاح ملت ایران است؟ یا واردات انقدر کالا درست است؟
وی خطاب به برخی افراد که معتقدند در این شرایط امکان آزادسازی اقتصادی وجود ندارد، گفت: الان ۹۵ درصد اقتصاد ما دستوری است، پس این یک سنگ بزرگ است، ممکن است بگویید سنگ بزرگ علامت نزدن است، اما من میگویم نه اینطور نیست، به تدریج امکان پذیر است.
غنینژاد ادامه داد: آیا دولت نمیتواند سازمان حمایت از مصرفکننده و تولیدکننده را تعطیل کند؟ چه هزینهای برای دولت دارد؟ فیلترینگ را نمیتواند بردارد؟ اینها نمونههای کوچکی هستند. اگر این مطالبات درست را از دولت نداشته باشید با عرض معذرت باید بگویم دولت سر شما کلاه میگذارد.
غنینژاد خطاب به پزشکیان: جداییطلبان را دور خود جمع نکنید
این اقتصاددان در بخش پایانی سخنرانی خود گفت: یک اتفاقای این روزها افتاده که امیدوارم درست نباشد ولی ظاهرا درست است. دکتر پزشکیان از وفاق ملی میگوید ولی معنی وفاق ملی این نیست که یک عده آدمهای مفلوک و جدایی طلب را تحت عنوان وفاق ملی دور خود جمع کنیم.