استارلینک در ایران سرعت میگیرد
به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه خراسان نوشت: این نشریه مدعی شد که با تعدادی از آنان گفت وگو کرده و آنان گفته اند، «اینترنت بدون فیلتر برای آن ها یعنی سرعت بیشتر تماسهای ویدئویی و بازیهای ویدئویی و دسترسی نامحدود به رسانههای اجتماعی.»
۲۵۰ دلار نه، ۷۰۰ تا ۲ هزار دلار
اما آن چه در گزارش نشریه فوربس که ۱۸ دسامبر،(روزهای آخر سال میلادی۲۰۲۴) منتشر شده، قابل تامل به نظر می آید هزینه هایی است که خریداران تجهیزات اینترنت ماهواره ای استارلینک پرداخت می کنند: «قیمتهای گزاف فروش در ایران به این شکل است که پایانههای استارلینک فقط برای افراد معدود ممتاز مقرونبهصرفه هستند. چون در مقایسه با قیمت معمولی خردهفروشی در آمریکا که ۲۵۰ دلار است، در ایران بین ۷۰۰ تا ۲ هزار دلار به فروش میرسند.
علاوه بر این سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک مستلزم پرداخت کارمزد ۷۰ دلاری ماهانه است که به دلیل تحریمهای آمریکا بر بانکهای ایرانی، نیازمند مجموعهای از مراحل پیچیده شامل کارتهای اعتباری رمزنگاری و پیشپرداخت شده است. در واقع کاربران برای فعال کردن حساب کاربری خود در نقطه ای دیگر، هزینه ۲۰۰ دلاری «خارج از منطقه» را می پردازند.»
اصلا استارلینک چیست؟
شاید این پرسش برای برخی پدید آید که این همه از اینترنت استارلینک گفتید، حال بگویید این اینترنت یا استارلینک چیست؟ ما برای پاسخ، سرکی به گزارش بی بی سی کشیدیم. این رسانه از وضعیت فنی استارلینک هم آمارها داده است: «شبکه استارلینک که شرکت اسپیسایکس متعلق به ایلان ماسک آن را طراحی و راهاندازی کرده، یک مجموعه ماهوارهای است که برای ارائه اینترنت پهنباند پرسرعت و کمتاخیر در سراسر جهان، بهویژه در مناطق دورافتاده و کمبرخوردار، راه افتاده است. ۴ سال است که استارلینک عملا در دسترس قرار گرفته ولی در ابتدا پوشش جغرافیایی آن به آمریکای شمالی محدود بود. این مجموعه که دو سال پیش ۱۷۰۰ ماهواره در آسمان داشت، امسال بیش از ۵ هزار ماهواره دارد و همچنان هم ماهوارههای جدیدی را در مدار پایین زمین مستقر میکند.»
گزارش انجمن تجارت الکترونیک چه می گوید؟
در همین زمینه، گزارش کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران از وضعیت تابستان و پاییز ۱۴۰۳ نیز به تازگی منتشر شد و این گزارش نیز به موضوع گسترش استفاده از این اینترنت در کشور اشاره کرده و ضمن واکاوی علل آن، می گوید: روند استفاده از اینترنت استارلینک در ایران افزایش ۲۰ برابری پیدا کرده و بیش از ۳۰ هزار کاربر یکتای اینترنت ماهوارهای در ایران وجود دارد.
این تازه اول راه است
آن چه در گزارش مرکز تجارت الکترونیک بر آن تاکید شده، قابل تامل است: «با فراگیر شدن نسل بعد اینترنت ماهوارهای که بدون نیاز به تجهیزات جداگانه (Direct To Cell) امکان اتصال مستقیم تلفن همراه به اینترنت را فراهم میکند، نرخ انطباق کاربران با فناوریهای نوین شتاب چشمگیری خواهد گرفت و در نتیجه آن محدودیتهای سنتی دسترسی به اینترنت بیش از پیش کارایی خود را از دست میدهد.»
چرا؟
روایت این موارد که تا این جا می توان آن را مقدمه گزارش پیش رو خواند، رسیدن به این پرسش است که اگر نظام حکمرانی اینترنت در کشور دو موضوع اصلی در این مقوله یعنی رفع محدودیت ها و ارتقای کیفیت اینترنت را به یک نتیجه معقول و درست نرساند، طبیعی است که کاربر، برای دستیابی به این دو نیاز در جست وجوی راه دیگری بر می آید که بنابر سنت قدیمی «جوینده یابنده است» می توان حدس زد، با تداوم شرایط موجود در محدودیت ها و کیفیت اینترنت، این مسیر و اراده کاربران به چه سمت و سویی سوق می یابد.
سرعت رو به بهبود است اما...
گزارش مرکز تجارت الکترونیک به یک آمار اشاره و اعلام کرده که بررسیهای کارشناسان انجمن الکترونیک نشان میدهد عملکرد سیاست گذار در رفع محدودیتهای فنی مثبت بوده است. گزارشهای غیررسمی از افزایش حداقل ۱۵ درصدی پهنای باند بینالملل در ماههای اخیر به دلیل انجام برخی اصلاحات حکایت میکنند. گزارش کلادفلر نشان میدهد در طول ۶ ماه گذشته، میانگین سرعت اینترنت کاربران ایرانی نیز افزایش اندکی داشته و از ۴.۵mbps به ۵.۴mbps رسیده است.
در حالی که این گزارش تاکید کرده توسعه فیبر نوری باید در کشور همچنان با سرعت افزون در دستور کار باشد، ما وضعیت سرعت اینترنت کشور را در گزارش های بین المللی بررسی می کنیم. در این باره هم میهن ۱۹ دی گزارش می دهد: «براساس گزارشی که Google Crux منتشر کرده، اینترنت ایران از منظر کیفیت در رتبه ۹۱ از میان ۱۰۰ کشور قرار دارد و در دادههای OONI (ابزاری برای اندازهگیری و تحلیل اختلالات در شبکههای اینترنتی) این رتبه به ۹۹ از ۱۰۰ تنزل یافته است. چنان چه میانگینی از دادههای این دو شاخص گرفته شود، میتوان رتبه ایران را از این حیث ۹۵ دانست. همین عدد خود گویای وضعیتی است که کاربران بهصورت روزمره با آن مواجه هستند. »
آلودگی های روزافزون
در کنار همه آن چه در این گزارش آمد، نمی توان باز به فاجعه آلودگی هایی که هر کاربر با انبوه فیلترشکن ها به شبکه سایبری کشور وارد می کند، اشاره نکرد. استناد به گزارش انجمن تجارت الکترونیک این طور می گوید: دادههای کلادفلر نشان میدهد که در ششماه اخیر، حملات DDoS انجامشده از مبدأ ایران نیز افزایش یافته و در پنج آذرماه (۲۵ نوامبر) بیشترین نوع از این دست حملات ثبت شده است. حمله DDoS نوعی حمله سایبری است که در آن مهاجم با ارسال حجم عظیمی از ترافیک به سمت یک سرور، تلاش میکند تا آن را از دسترس خارج کند.