هم‌صدایی ایران، چین و روسیه برای خنثی سازی نقشه آمریکا
به گزارش اقتصادنیوز روزنامه هم میهن نوشت: در روزهای پایانی ریاست‌جمهوری جو بایدن، گروه بنادر شاندونگ در استان شاندونگ در شرق چین، اعلام کرد که دیگر اجازه پهلوگیری نفتکش‌های تحریم‌شده توسط آمریکا را نخواهد داد. دلیل اصلی تصمیم نهادهای چینی برای توقف پذیرش نفتکش‌های تحریم‌شده ایران و روسیه از پهلوگیری در استان شاندونگ فاش نشده‌است.
گروه بنادر شاندونگ، یک شرکت متعلق به دولت مرکزی چین است. براساس آماری که شرکت‌های رصد نفتکش اعلام کرده‌اند، این تحولات باعث شده‌است تا صادرات نفت ایران به چین از نزدیک به دو میلیون بشکه در پاییز به نزیک یک میلیون بشکه در زمستان کاهش پیدا کند. براساس آماری که موسسه کپلر منتشر کرده‌است، درحالی‌که صادرات نفت ایران به چین در ماه اکتبر به حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت در روز رسیده‌بود، در ماه ژانویه این رقم به کمتر از ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسید.
تانکر ترکرز تخمین متفاوتی ارائه داده‌است و بر اساس آمار تانکر ترکرز صادرات نفت ایران از یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز در ماه نوامبر ۲۰۲۴ به حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز در ماه ژانویه رسیده‌است. تصمیم گروه بنادر شاندونگ برای توقف صدور مجوز پهلوگیری به نفتکش‌های تحریم‌شده، فقط ایران را تحت تاثیر قرار نداد، بلکه روسیه نیز که تعداد بسیار زیادی از نفتکش‌های حامل نفت خامش تحت تحریم آمریکا قرار گرفته‌اند نیز از این تصمیم متاثر شد.
به نوشته رویترز، با تشدید تحریم‌های آمریکا علیه نفتکش‌های روسی موسوم به ناوگان سایه، قیمت اجاره نفتکش برای صادرات نفت روسیه به چین، با توجه به ریسک بالا برای نفتکش‌ها و سخت‌تر شدن دسترسی به نفتکش‌های تحریم‌نشده، به شدت افزایش پیدا کرده‌است؛ تا جایی که این تحریم‌ها بین ۳ تا ۵ دلار در هر بشکه به قیمت نفت خامی که از سوی روسیه به چین صادر می‌شود، اضافه کرده‌است.
ایران و روسیه مجموعاً نزدیک به ۴۰ درصد از ۱۱ میلیون بشکه نفت مصرفی در روز توسط چین را تامین می‌کنند. در عین حال ۳۶ درصد از نفت خام مصرفی توسط هند هم توسط روسیه تامین می‌شود. بر اساس آمار موسسه کپلر، دولت جو بایدن در روزهای آخر، نزدیک به ۴۲ درصد از نفتکش‌هایی را که نفت خام روسیه را جابه‌جا می‌کنند، تحریم کرده‌است.
البته کاهش عرضه و افزایش قیمت نفت خام در چین برای استفاده توسط پالایشگاه‌های مستقل، باعث شده‌است روش‌های تازه‌ای برای دور زدن تحریم‌ها توسط ایران، روسیه و چین به کار گرفته‌شود. بر اساس تازه‌ترین گزارش رویترز به نقل از دو موسسه رصد صادرات نفت ورتکسا و کپلر، نفتکش‌های تحریم‌شده اخیراً به بنادر دیگر استان شاندونگ روی آورده‌اند که تحت مدیریت شرکت دولتی گروه بنادر شاندونگ نیستند. از جمله پایانه نفتی دونگ‌ئینگ در استان شاندونگ که توسط هلدینگ غیردولتی بائوگانگ اداره می‌شود و پایانه‌های دیگر این هلدینگ از جمله کینگ‌دائو، ریژائو و یانتایی اکنون به مقاصد اصلی نفتکش‌های حامل نفت ایران و روسیه تبدیل شده‌اند.
همزمان با اینکه دولت آمریکا فشارهای خود را برای محدود کردن صادرات نفت ایران و روسیه به چین افزایش می‌دهد، قطعاً این سه کشور نیز تلاش خواهند کرد تا راه‌هایی را برای دور زدن این فشارها و محدودیت‌ها پیدا کنند. در طول سال‌های گذشته فرازونشیب‌های زیادی در میزان صادرات نفت ایران شکل گرفته‌است، اما بر اساس برآوردهای موسسه‌های رصد نفتکش تهران در همان دور نخست دولت دونالد ترامپ نیز که سیاست فشار حداکثری در قوی‌ترین حالت خود ادامه می‌یافت، توانست در شهریور ۱۳۹۹ فروش نفت خام و میعانات گازی خود را به یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز برساند.
این بار هم به نظر می‌رسد که ایران، روسیه و چین بار دیگر بتوانند راه‌هایی برای فرار از فشارهای دولت آمریکا پیدا کنند، مگر اینکه اتفاق غیرمنتظره و عجیبی رخ دهد و آمریکا و چین بتوانند به یک توافق جامع دست پیدا کنند که در قالب آن خرید نفت ایران توسط چین متوقف شود.
