افزایش فشار نقدینگی در بانک‌ها/ نرخ بهره بین‌بانکی در حال صعود+ نمودار
عکس: اکوایران/ دانیال شایگان
به گزارش اقتصادنیوز، بانک مرکزی در تازه‌ترین آمار خود، نرخ بهره بین‌بانکی در هفته منتهی به 27 فروردین ۱۴۰۴ را اعلام کرد.طبق آمارها نرخ بهره نسبت به هفته گذشته افزایش یافته است. نرخ بهره بین بانکی در واقع قیمت پول بین بانک‌ها است. به عبارت دیگر، همانند افراد که هنگام کمبود نقدینگی از بانک وام می‌گیرند، بانک‌ها نیز هنگامی که دچار کمبود نقدینگی می‌شوند می‌توانند وام بگیرند. بنابراین بانک‌ها نیز می‌توانند به هم قرض دهند یا از هم قرض بگیرند. به این بستر، بازار بین بانکی گفته می‌شود. زمانی که تعداد بانک‌ها بیشتری دچار کمبود نقدینگی شوند، تقاضای پول در بازار بین بانکی افزایش می‌یابد و همین مسئله منجر به افزایش نرخ بهره بین بانکی می‌شود. نرخ بهره بین بانکی طبق دستور بانک مرکزی می‌تواند بین 23 تا 24 درصد باشد. هر چقدر این نرخ به سقف خود (24 درصد) نزدیک‌تر شود، می‌توان گفت که فشار نقدینگی در بانک‌ها افزایش یافته است.
براساس گزارش اکوایران، روند نرخ بهره بین بانکی در طول یک سال گذشته نشان می‌دهد که فشار نقدینگی بانک‌ها تا نیمه اول سال 1403 گذشته شدید نبوده اما از نیمه دوم 1403 با سرعت بالایی تشدید شده تا حدی که در میانه زمستان به سقف تاریخی خود (23.98 درصد) رسیده است. پس از آن فشار نقدینگی بر روی بانک‌ها و شبکه بانکی باقیمانده و باعث شده تا هفته آخر فروردین همچنان نرخ بهره در سطوح بالایی قرار داشته باشد.
فشار نقدینگی بانک‌ها در انتهای فروردین
بانک‌ها برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود می‌توانند از بانک مرکزی یا از یکدیگر وام بگیرد. کم‌هزینه‌ترین روش، وام‌گرفتن از بانک مرکزی در قالب عملیات بازار باز است. سود این عملیات سالانه 23 درصد است و در آن بانک‌ها معمولا یک هفته فرصت تسویه دارند مگر آن که از طرف بانک مرکزی سررسید متفاوتی اعلام شود. در روش دوم، بانک‌ها می‌توانند در بازار قاعده‌مند از بانک مرکزی وام بگیرند. تسویه این اعتبارگیری معمولا 24 تا 48 است و حداکثر نرخ بهره آن نیز 24 درصد تعیین شده است. در روش سوم، بانک‌ها می‌توانند از یکدگیر وام بگیرند. این روش که در بستر بازار بین بانکی انجام می‌شود هزینه شناوری دارد و نرخ سود آن می‌تواند بین 23 تا 24 درصد باشد. بنابراین زمانی که نرخ بهره این بازار افزایش می‌یابد می‌تواند سیگنالی از فشار تقاضای نقدینگی در بانک‌ها باشد.
در نیمه اول سال ۱۴۰۳ ، جدیدترین داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 27 فروردین به 23.96 درصد رسیده و یک‌دهم واحد درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر، پس از برگزاری دو عملیات بازار باز مشخص شد که حجم درخواست اعتباری بانک‌ها در این عملیات نسبت به مدت مشابه در سال قبل به مراتب بالاتر بوده که خبر از نیاز بالای نقدینگی در بانک‌ها می‌دهد. این مسئله می‌تواند یکی از عوامل افزایش نرخ بهره بین بانکی در هفته آخر فروردین ماه باشد.
