سنت شکنی در نرخ سود /اجرای "ریپو" برای اولین بار با نرخ 22 درصد

به گزارش اقتصاد نیوز، سایت رسمی بانک مرکزی اعلام کرد:هم‌راستا با مصوبات ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در زمینه توسعه «عملیات بازار باز» و تأکید رییس جمهوری مبنی بر هدایت نرخ سود بازار بین بانکی با سازوکار بازار، برای اولین بار بانک مرکزی روز دوشنبه 28 مهرماه 1399 با هدف تأمین نقدینگی بسیار کوتاه‌‌مدت (اضطراری) بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، در قالب قرارداد توافق بازخرید (ریپو) با درخواست اعتبارگیری یک بانک متقاضی موافقت کرد. میزان این اعتبارگیری 8.9 هزار میلیارد ریال بود که در نرخ سود سقف دالان (22 درصد) صورت گرفت. معاملات مربوط به نقل و انتقال اوراق توسط کارگزاری بانک‌مرکزی انجام و تسویه ریالی آن نیز صورت پذیرفت.

مطابق دستورالعمل و شیوه‌نامه اجرایی «انجام عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه» بانک‌ها مشروط به تودیع وثیقه می‌توانند از اعتبارات کوتاه‌‌مدت بانک مرکزی استفاده کنند. اعتبارگیری از بانک مرکزی در نرخ سود سقف و بر اساس قراردادهای وثیقه‌گیری یا توافق بازخرید انجام می‌شود. با توجه به ماهیت زمان‌بر وثیقه‌سپاری، بانک‌ها می‌توانند از قرارداد توافق بازخرید بر پایه خرید و فروش اوراق بدهی دولتی که انعطاف‌پذیری بیشتری دارد استفاده کنند. به دلیل محدودیت زمانی فعالیت بازار سرمایه برای نقل و انتقال مالکیت اوراق، به بانک‌های متقاضی استفاده از این خدمات توصیه می‌شود در ارسال درخواست به این محدودیت‌ها نیز توجه داشته باشند.

ریپو چیست؟

ریپو (توافق‌نامه بازخرید) ابزار مناسبی برای توسعه بازار بین‌بانکی است که علاوه بر شکل‌دهی بازار بدهی در کشور می‌تواند آثار مثبتی نیز داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی در بازارهای مالی، توافقنامه‌های بازخرید یا قراردادهای ریپو است که در بسیاری از کشورها به‌عنوآن‌یک ابزار مالی مناسب و کم‌هزینه برای تأمین مالی مورداستفاده قرار می‌گیرد. قرارداد ریپو، قراردادی است که بر اساس آن‌یک سرمایه‌گذار، اوراق بهادار خود را به سرمایه‌گذار دیگری می‌فروشد و به‌طور همزمان متعهد می‌شود که همان اوراق بهادار یا معادل آن را در آینده و باقیمت از قبل تعیین‌شده و بالاتری بازخرید کند.

قراردادهای ریپو، در تخصیص بهینه سرمایه در بازارهای مالی نقش بسزایی ایفا می‌کنند.

بازار ریپو علاوه بر اینکه باعث توسعه بازار سرمایه می‌شود، ریسک متقابل در عملیات قرض دهی و قرض گیری در بازار پول را نیز کاهش می‌دهد، زیرا در قرارداد ریپو، فروشنده ریپو در قبال دریافت وجه نقد از خریدار ریپو، اوراق بهادار را به وی می‌فروشد. مؤسسات مالی در شرایط کمبود نقدینگی و برای تأمین مالی کوتاه‌مدت می‌توانند از طریق قرارداد ریپو، از سایر مؤسسات مالی مانند بانک‌ها، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری که دارای وجوه نقد مازاد هستند، با فروش اوراق بهادار خود، وجوه نقد دریافت کنند.

اختلاف بین قیمت فروش و قیمت بازخرید این اوراق بهادار، بهره‌ای است که خریدار ریپو به دست می‌آورد. این نرخ بهره در اصطلاح نرخ بهره ریپو یا نرخ

بهره توافقنامه بازخرید نامیده می‌شود که معمولاً به‌صورت درصد سالیانه در قرارداد اعلام می‌شود.

سه دسته قرارداد ریپو

قراردادهای ریپو ازنظر تاریخ سررسید به سه دسته تقسیم می‌شود:

قرارداد ریپوی یک‌شبه: سررسید این قراردادها یک‌روزه است و بسیاری از کشورهای دنیا از این قرارداد برای معاملات خود استفاده می‌کنند.

قرارداد ریپو با دوره زمانی مشخص: سررسید این قراردادها معین و بیش از یک روز است.

قرارداد ریپوی باز سررسید این‌گونه قراردادها مشخص نیست و قابلیت فسخ توسط هریک از طرفین معامله را دارد. همچنین در این نوع قراردادها، نرخ بهره قرارداد ریپو به‌طور روزانه و بر اساس نرخ بهره بازار تعدیل می‌شود.