ترافیک سنگین نقدینگی در سال 99

شهریار صادقی: طبق آمارهای بانک مرکزی، رشد نقدینگی در هفت ماه اول سال حدود 19.7 درصد بوده است. این در حالیست که رشد نقدینگی در همین بازه زمانی در سال 98، در محدوده 11 درصد قرار داشت. در نتیجه رشد نقدینگی، در سال جاری شتاب مضاعفی گرفته است. این روند در مورد حجم پول به طرز رادیکال‌تری رخ داده است. حجم پول از ابتدای سال تا پایان مهر ماه، با رشد  43 درصدی مواجه شده که این نرخ رشد در همین بازه زمانی در سال گذشته حدود 14.2 درصد بوده است. این رشد باعث شده تا نسبت های تشکیل دهنده نقدینگی نیز دچار تغییرات چشم گیری شده و نسبت پول در گردش افزایش یابد.

رشد نقدینگی در هفت ماهه اول امسال

به گزارش اقتصادنیوز، حجم و نرخ رشد نقدینگی از مهم ترین شاخص های هر اقتصاد محسوب می شود که اثر مستقیم بر نرخ تورم دارد. حجم نقدینگی در شروع امسال 2 هزار 472 هزار میلیارد تومان بوده است که پس از هفت ماه در پایان مهرماه  با 487 هزار میلیارد تومان افزایش به مرز 3 هزار هزار میلیارد تومان رسیده است. رقم دقیق حجم نقدینگی طبق آخرین گزارش بانک مرکزی، معادل 2 هزار و 959 هزار میلیارد تومان بوده است. در هفت ماه نخست سال، بیشترین رشد نقدینگی در 2 ماه اردیبهشت و تیر با نرخ حدود 3 درصدی ثبت شده است. این اتفاق در سال گذشته نیز رخ داده بود. بیشترین رشد ماهانه نقدینگی در سال 98، در اردیبهشت ماه گزارش شد که معادل 2.6 درصد بود. همچنین کمترین میزان رشد ماهانه نیز در فروردین ماه با نرخ 1.6 درصد روی داده است.

ماه‌های پولساز اقتصاد ایران

حجم پول موجود در اقتصاد شامل مسکوکات، اسکناس و حساب های جاری است. حجم پول در شروع سال جاری در حدود 427 هزار میلیارد تومان بوده که در پایان مهر ماه با افزایش 184 هزار میلیارد تومانی و رشد 43 درصدی به عدد 611 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد پول در همین بازه زمانی در سال گذشته تنها 14.2 درصد بوده است. 

بیشترین درصد رشد ماهانه پول نیز همچون نقدینگی در ماه های اردیبهشت و تیر رخ داده است. رشد ماهانه حجم پول در این 2 ماه در حدود 10 درصد بوده است. جالب اینکه در هر دو ماه، بورس تهران از رونق کم سابقه برخوردار بوده است. در اردیبهشت ماه پارسال نیز حجم پول بیشترین رشد ماهانه را با نرخ 10.3 درصد ثبت کرده بود.

افزایش غلظت پول در نقدینگی

بررسی های انجام شده در 19 ماه گذشته، از فروردین 98 تا مهر 99 این طور نشان میدهد که درجه سیالیت نقدینگی یا قدرت نقد شوندگی بیشتر شده است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که نسبت حجم پول به نقدینگی افزایش یافته باشد، بدین معنا که از نسبت شبه پول (سپرده های بانکی بلند مدت) کاسته شده و به نسبت پول(مسکوکات ، اسکناس و حساب های جاری) افزوده شده است.

نسبت حجم پول از شروع سال 98 تا پایان آذر ماه در بازه زمانی هشت ماهه، تقریبا ثابت و حدود 15 درصد بوده است. اما پس از این بازه هشت ماهه، این نسبت شروع به  رشد و تغییر کرد. در آذر ماه 98 نسبت حجم پول به نقدینگی به 16 درصد افزایش داشته و روند تغییرات تا مهر ماه 99 به شکل مداوم ادامه می یابد. تا اینکه در ماه گذشته نسبت حجم پول به نقدینگی به عدد 20.6 درصد می رسد و سهم شبه پول نیز به زیر 80 درصد نزول می کند.

علت این تغییر نسبت که در آذر 98 آغاز شد معلول شرایط اقتصادی است. این مسئله میتواند ناشی از تورم انتظاری در جامعه باشد. زمانی که انتظار از تورم آینده در جامعه افزایش یابد، مردم سعی میکنند پول های خود را از حساب ها و سپرده های بلند مدت خارج کنند و با احتمال نقد شوندگی بالاتری نزد خود نگهداری کنند تا بتوانند آسوده تر در بازارهای دارایی و مالی مانند بورس ،مسکن ، ارز و... سرمایه گذاری کنند.

 با توجه به ورود حجم زیادی از نقدینگی به بازار بورس که در شش ماهه اول سال در حدود 103 هزار میلیارد بوده است، پیش بینی ها حاکی از این است که مقدار زیادی از حجم پول جدید، جذب بازار سرمایه شده است. همچنین با توجه به روند افزایشی نرخ ارز از پایان سال گذشته، شاید بازار ارز هم مقصد بخشی از حجم پول جدید بوده باشد.

به بیان دیگر با افزایش قیمتی که در بازار ارز در چند ماهه گذشته رخ داده و همچنین رونق بی سابقه در بازار بورس ، جامعه ترجیح داده تا دارایی های خود را از حساب های بلند مدت خود خارج کند و این حجم را وارد بازارهای دارایی و مالی کند. این ترافیک می تواند به بازار کالاها و خدمات نیز برسد، که البته به نظر می آید اوج گیری تورم در پاییز، همین مسئله را نشان می دهد.