هزینه استقراض در 4 بازار

به گزارش اقتصادنیوز، در هفته اخیر نرخ سود در 5 بازار غالبا کاهشی بود. بررسی آمارها نشان از کاهش در  سه بازار  و ثبات در  دو بازار دارد. 

بازار اولیه اوراق بدهی دولتی

اولین بازار مورد بررسی بازار اولیه اوراق بدهی دولتی است که به منظور تامین کسری بودجه دولت از طریق فروش اوراق راه اندازی شده است در این بازار بانک ها و نهادهای سرمایه گذاری پیشنهاد خود را می دهند و وزارت اقتصاد به نمایندگی از دولت در نرخ مطلوب مورد نظر خود اقدام به فروش اوراق می کند. در هفته ای که گذشت نرخ سود در بازار اولیه حراج اوراق بدهی دولتی به کمترین حد خود در دو ماه اخیر رسید نرخ کشف شده در این بازار معادل 21.1 درصد است.در حالیکه در آخرین هفته دی ماه نرخ سود موثر فروش اوراق در این بازار 21.6 درصد محاسبه شده بود در نخست بهمن ماه به 21.1 درصد رسید.

بازار ثانویه اوراق بدهی

اوراق دولتی در بازار دیگری که به نام بازار ثانویه است خرید و فروش می شود،روند نرخ سود در بازار ثانویه اوراق دولتی نشان می دهد نرخ بازدهی نقدی اوراق برای سررسید یک ساله تا سه ساله در کانال ۱۹تا 22 درصد بسته شده است. در این بازار که که با هدف نقد شوندگی اوراق مالی ایجاد شده نرخ سود یک ساله پس از یک پرش کوتاه در روز سه شنبه در آخر هفته به سطح روزهای قبل بازگشت و 19.28 درصد بسته شد.

نرخ سود در این بازار بیانگر نرخ تنزیل اوراق دولتی است هر چه انتظارات نسبت به آینده و پایداری مالی دولت مثبت باشد اسناد خزانه با نرخ پایین تری تنزیل می شود، برخی کارشناسان اعتقاد دارند نرخ بازدهی این بازار در کنار نرخ سود بازار اولیه اوراق دولتی نرخ پایه سود در بازار مالی ایران به حساب می آیند. روند هفته گذشته نشان می دهد نرخ بازدهی یک ساله اوراق در سطح 19 درصد نوسان داشته است.گرچه در ابتدای هفته کمی بیش از شروع هفته بوده است.

نرخ بازدهی دوساله در بازار ثانویه در جهتی خلاف اوراق یکساله مسیری معکوس را سپری کرده و از 20.5 درصد در چهارشنبه هفته قبل با کاهشی مداوم به حد 20.11 درصد نزدیک شده است..

این روند برای نرخ بازدهی سه ساله اوراق اما ابتدا کاهشی اندک  داشته و سپس دوباره افزایش پیدا کرد. به طوریکه از کمتراز نرخ 22 درصد در نهایت به فراتر از مرز 22 درصد رسید. درنهایت نیز در حد 22.4 درصد قرار گرفت.

اوراق تسهیلات بانک مسکن

اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن (به‌صورت خلاصه تسه) اوراقی هستند که مالک آن‌ها می‌تواند با مراجعه به بانک در ازای هر برگه از آن، از امتیاز استفاده از 500 هزار تومان تسهیلات خرید یا ساخت مسکن استفاده کند. ‌در حال حاضر از اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن می‌توان برای گرفتن دو وام به‌صورت هم‌زمان استفاده کرد.

یک وام در قالب خرید مسکن است و وام دیگر که برای بازسازی و تعمیر استفاده می شود در قالب تسهیلات جعاله پرداخت می شود. حداکثر تسهیلات پرداختی از این محل در تهران برای متاهلین 240 میلیون تومان است. مجردها نیز 140 میلیون تومان در این قالب وام بگیرند.

ارزان تر شدن وام مسکن به طور مستقیم در نرخ سود این اوراق منعکس می شود. در همین خصوص در حالیکه چهارشنبه هفته چهارم دی ماه این متغیر در حد 20.4 درصد بود و در هفته اول بهمن دی ماه این متغیر به 20.2 درصد رسید که به نوعی بیانگر ارزانتر شدن وام مسکن در هفته اخیر بوده است.

بازار باز

بانک مرکزی هر هفته درعملیات بازار باز به خرید و فروش اوراق بدهی بین بانکها می پردازد تا از این طریق بتواند نقدینگی بانکها را کنترل کند. این بانک از این طریق نرخ سود بازار بین بانکی را تنظیم می کند.

در هفته نخست بهمن زمستان 99 بانک مرکزی در قالب عملیت بازار باز 5 هزار و 720 میلیاردتومان نقدینگی به بانکها تزریق کرد. نرخ سود تسهیلات در بازار باز 20.5 درصد از هفته دوم زمستان تاکنون بوده است. با توجه به این که بانک مرکزی در قالب اعتبارات قاعده مند با نرخ ثابت 22 به بانک ها در بازار بین بانکی وام می دهد می توان از نرخ وام دهی بانک مرکزی در بازار باز و بازار بین بانکی به یک نرخ موزون مداخله نیز رسید. نرخ موزون در این هفته به 21.3 درصد رسیده است.

اهمیت این اتفاقات برای مردم از آن جهت است که در نهایت این سیاست می تواند بر قدرت خرید آنها اثر بگذارد. اگر بانک مرکزی از کانال عملیات بازار باز موفق به مدیریت مقدار قیمت پول شود در نهایت نرخ تورم کم شده و اگر ناکام بماند نرخ تورم می تواند صعودی باشد.

بازار بین بانکی

در بازار بین بانکی که در آن بانک ها به صورت شبانه اقدام به داد و ستد وجه می کنند میانگین نرخ سود 20.5 درصد است. این نرخ هفته ها است در همین سطح ثابت مانده  اما در هفته ای که گذشت درباره آن سر و صدای زیادی به پا شد. زیرا وزیر امور اقتصادی و دارایی در جلسه با کمیسیون اقتصادی مجلس یکی از دلایل ریزش بورس را نرخ سود در این بازار عنوان کرده است. برخی کارشناسان این حرف انتقاد وزیر را وارد نمی دانند زیرا تغییر نرخ سود به تغییر نرخ سود سپرده منجر نشده است. اما نکته مهم تر به وضعیت بازار بین بانکی باز می گردد. وقتی نرخ در بازار بین بانکی بالا می رود یعنی بانک ها نیاز به نقدینگی دارند. در هفته های اخیر نرخ سود در این بازار فقط به این دلیل رشد نکرده است که بانک مرکزی از طریق اعتبارات قاعده مند و عملیات بازار باز رو به بسط پولی آورده تا مانع از تغییر نرخ شود و گرنه کسری جریان نقد بانک ها به افزایش نرخ در این بازار فشار می آورد.

هزینه استقراض در چهار بازار

به جز بازار ثانویه اوراق دولتی در 4 بازارها دیگر نرخ های کشف شده در حکم تامین مالی است.  نتیجه بررسی نشان می دهد در بازار اوراق تسهیلات مسکن که در حکم وام خرید خانه است نرخ کاهشی بوده و در سه بازار دیگر نیز نرخ ها افزایش نداشته است. با توجه به ماهیت این بازارها در اقتصاد می تواند گفت نرخ های پایه سود در هفته منتهی به اول بهمن با افزایش دما روبرو نبوده اند.