3 رکورد رد بسط پول‌در هفته‌گذشته

به گزارش اقتصادنیوز، بانک مرکزی برای کنترل تورم باید نرخ سود بین بانکی را تنظیم کند. این مهم از دوطریق صورت می گیرد. عملیات بازار باز و بازار بین بانکی یا همان بازار شبانه. گزارش بانک مرکزی از رقم دادو ستد شده در این بازار باز نشان میدهد خالص عملکرد این نهاد در هفته اخیر بسط 2 هزار و 680 میلیارد تومان نقدینگی بوده است.

از سوی دیگر در بازار بین بانکی نیز 43 هزار و 220 میلیارد تومان بسط پول صورت داده که از ابتدای پاییز بی سابقه بوده است.

رکورد بسط پول در بازار باز

بازار باز بازاری است که بانک مرکزی به اختیار و انتخاب خود،بر اساس وضعیت بازار بین بانکی روند متغیرهای کلان اقتصادی و..   در موقعیت خریدار یا فروش اوراق در بانک مرکزی قرار می گیرد تا از این طریق به جمدیریت و کنترل نقدینگی و نرخ سود بپردازد.

این عملیات به این صورت است که اگر بانک مرکزی بخواهد پولی را در بانکها به جریان بیندازد خریدار اوراق بدهی از بانکها بوده و اگر تصمیم به جذب نقدینگی از جریان پولی بین بانکی کشور بگیرد در موقعیت فروشنده اوراق قرار می گیرد. این بسط و جذب پول میان مدت است. یعنی اگر بانک مرکزی پولی را بسط کرد باید بانکهای دریافت کننده آن را طی تاریخ سررسید مقرر شده با نرخ سود معلوم به بانک مرکزی باز گردانند. (عموما دوهفته با نرخ سود 19.8 درصد )

 در این هفته برای ششمین دفعه متوالی بانک مرکزی موقعیت فروش اوراق بدهی قرار گرفته و اقدام به جذب نقدینگی از بانکها کرده است. اما عملیات در  زمان جذب، تاریخ سررسید و نرخ سودی متفاوت با حالت بسط دارد. به عنوان مثال در هر 6 هفته گذشته که تماما سیاست بازار باز در راستای جذب نقدینگی بوده سررسید فروش اوراق،  7 روزه بوده و نرخ سودی حداکثر 18 درصدی داشته است.

برآورد خالص عملکرد بانک مرکزی بازار باز

اختلاف دو رقم نشان میدهد خالص عملکرد بانک مرکزی در هر هفته به چه شکل بوده است؟ برای مثال در هر هفته مبلغی را جذب کرده و مبلغی را نیز بر اساس جذب هفته قبل متعهد  بوده تا به بانکها باز گرداند. مابه التفاوت این دو رقم نشاندهنده خالص عملکرد بانک مرکزی است.

در  هفته اخیر بانک مرکزی 3 هزار و 800 میلیارد تومان نقدینگی از بانکها جذب کرد. اما با توجه به انجام همین اقدام در هفت روز قبل در 21مین روز تیر ماه، 6 هزار و 480 میلیارد تومان نقدینگی در بانکها تزریق کرد. اختلاف دو رقم جذب و بسط در این موعد نشان میدهد در این مقطع 2 هزار و 680 میلیارد تومان نقدینگی در بانکها تزریق شده است. 

رکورد شکنی اعتبارات قاعده مند

در کنار بازار باز، بازار دیگری نیز هر هفته برگزار می شود که هدف آن تنظیم نقدینگی بانکها و مدیریت نرخ سود از کانال دیگری است. عملیات در این بازار کوتاه مدت بوده و بر همین اساس آن را بازار شبانه نیز می گویند.

در این دادو ستد بانکهایی که دارای مازاد نقدینگی هستند به بانکهایی که کسری بیشتری دارند پول قرض داده و آن را بانرخ سود معلومی بازپس می گیرند. اگر بانک وام دهنده در این بازار بانک مرکزی باشد آن را اعتبارات قاعده مند گفته و نرخ سود آن درسقف و معادل با 22 درصد خواهد بود.

منظور از نرخ سود یا بهره بانکی نرخ موزون معادلات داد وستد شده در این بازار است. دراین هفته ها عرضه پول و وضعیت خوب حساب جاری بانکها موجب شده بود تا دادو ستد ها در حجم کمتر و نرخ پایین تری صورت بگیرد که درنهایت منجر به کاهش نرخ سود بین بانکی و ثبت رکورد 17.95 درصدی شده بود. اما در این هفته اعتبارات بانرخ 22 درصد جهش بی سابقه ای داشته است.

براساس گزارش بانک مرکزی از این بازار در هفته اخیر حجم اعتبارات بسط داده شده در این موعد برابر با 43 هزار و 220 میلیارد تومان بوده که بیشترین بسط اعتبارات در مقایسه با تمام هفته های سپری شده از سال جاری بوده است.

از سوی دیگر با توجه به باز گرداندن مبلغ وام داده شده توسط بانکهای استقراض کننده به بانک مرکزی مشاهده می شود 31 هزار و 440 میلیارد تومان از این مبلغ به  این نهاد عودت داده شده است.

مابه التفاوت این دو رقم خالص عملکرد در این بازار بوده که در هفته سوم تابستان معادل با 11 هزار و 780 میلیارد تومان به ثبت رسیده است. این رقم نیز در میان هفته های 1400 رکوردی دیگر به شمار می آید.

خالص عملکرد بانک مرکزی در دو بازار

اگر خالص معاملات انجام شده در بازار باز و بین بانکی را با هم جمع کنیم می توانیم خالص مداخله این نهاد در بازار های مالی در این هفته را برآورد نماییم.

این رقم طبق محاسبات معادل با 14 هزار و 460 میلیارد تومان بوده که سومین رکورد از لحاظ حجم بسط نقدینگی به شمار می آید. به بیان دیگر سه رکورد مهم در خصوص بسط پول در بازارهای مالی نشان از دو سیاست متفاوت بانک مرکزی در راستای کنترل نرخ سود داشته است.