وضعت قرمز نقدینگی شبانه بانک ها

به گزارش اقتصادنیوز، بانک مرکزی هر هفته در بازار باز به رصد کردن و مدیریت حساب جاری بانک ها می پردازد. این عملیات در راستای کنترل نرخ بهره و در نهایت اثرگذاری بر وضعیت معیشت جامعه خواهد بود.

اما آمارهای هفته اخیر نشان می دهد اتفاقی عجیب و بی سابقه در بازه رمانی یک سال گذشته به ثبت رسیده است. بانک مرکزی در یک هفته دوبار بسط پول در بانک ها انجام داده و رکورد بسط نقدینگی این عملیات در یک سال گذشته را شکست.

رکورد بسط پول در بازار باز شکست

به طور کلی در عملیات بازار باز بانک مرکزی با بررسی وضعیت حساب جاری بانکها اقدام به جذب یا بسط پول از این نهادهای مالی می کند. در همین رابطه ازمیانه خرداد ماه تاکنون بانک مرکزی با تشخیص وضعیت مازاد 13 هفته متوالی پول از نهادهای مالی جذب کرد.

اما با وخیم تر شدن نقدینگی بانکها و برخورد آن ها به کسری در هفته های ابتدایی مهر ماه اقدام به تزریق نقدینگی کرده و اتفاق عجیبی را رقم زد. 

نخست در هفته منتهی به 4 مهر ما بیشترین میزان بسط پول در یک سال گذشته از عملیات بازار باز رخ داده و طی آن 11 هزار  و 850 میلیارد تومان پول در بانکها با نرخ سود 19 درصد بسط داده شد.

اما گویا این میزان هنوز نیاز بازار را خنثی نکرده بود. در حالی که غالبا هفته ای یک مرتبه این عملیات برگزار می شود در 4 روز بعد یعنی 8 مهر گزارشی دیگر از بانک مرکزی منتشر شد که طی آن این نهاد توانسته بود 7 هزار میلیارد تومان دیگر به بانک ها تزریق کند. منتهی این بار با نرخ سودی بالاتر، 19.5 درصد.

بررسی ها دو علت را می تواند در ضمیمه این اتفاق قلمداد کند. نخست برخورد شدید بانکها به کسری و دوم تصادم موعد عملیات بازار باز در هفته آتی به روزهای تعطیل.

ادامه سطح بالای اعتبارات قاعده مند در بازار بین بانکی

بازاری که در جنب بازار باز اقدام به گره گشایی از وضعیت نقدینگی بانک ها می کند، بازار شبانه یا بین بانکی است.

در این بازار بانک های مقروض به نیت برطرف کردن کسری های کوتاه مدت خود از بانکهای دارای مازاد درخواست وام با تاریخ سررسید کوتاه مدت و نرخ سود مشخص می کنند. این نرخ سود در کوریدوری حرکت میکند که کران بالا و پایین آن در اختیار بانک مرکزی است. نرخ سود سقف این بازار برابر با 22 درصد و کف آن 14 درصد است.

در همین رابطه بانک مرکزی در هفته اخیر 28 هزار و 390 میلیارد تومان نقدینگی در بانک ها تزریق کرده که به نسبت هفته های اخیر سطح بالایی به شمار می آید.

اما دو تحلیل از عملیات نخستین هفته مهر ماه 1400 را می توان برداشت کرد:

نخست: مجموع بسط صورت گرفته در عملیات بازار باز و بازار بین بانکی در هفته اخیر برابر با 47 هزار و 240 میلیارد تومان بوده که بیشترین میزان بسط نقدینگی هفتگی بانک مرکزی در بانکها در مجموع دو بازار به شمار می آید. این به معنای وضعیت بد کسری در حساب بانکها بوده و تلاش بانک مرکزی برای مدیریت این کسری.

دوم: به طور کلی اعتبارات قاعده مند و افزایش آن علامتی از ازدیاد نرخ بهره است. برای کنترل این رقم بانک مرکزی اقدام به بسط پول در بازار باز با کمترین نرخ سود بسط (19 درصد ) در یک سال اخیر کرد. 

این اتفاق می تواند ضمن آن که مشکل کسری را برطرف می کند از روند افزایشی نرخ بهره نیز جلوگیری به عمل آورد.

بنابر این با وجود این عملیات در بازارهای مالی هفته اخیر احتمالا شاهد افزایش چندانی در نرخ سود بین بانکی در هفته اخیر نباشیم.