معاملات کپی و انعکاسی؛ بهترین پاسخ به سیگنال‌فروشی در بورس

 این عضو انجمن مالی اسلامی ایران ادامه داد: معاملات کپی و انعکاسی از سازوکارهای نوین و سرمایه‌گذاری نوآورانه‌ای است که در برخی بازارهای مالی توسعه‌یافته دنیا اجرایی می شود. در معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی)، شخص سرمایه‌گذار (که به وی پیرو نیز گفته می‌شود) به‌طور خودکار هر عملیاتی که توسط معامله‌گر راهبر (که شخصی خبره و با کارنامه معاملاتی مشخص است) انجام می‌دهد را عیناً در حساب شخصی خود تکرار می‌کند.

او با اشاره به اینکه معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی) به نوعی، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم محسوب می‌شود، اظهار داشت: در این نوع از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، سرمایه‌گذار دارایی خود را به دست مدیر صندوق یا مدیر سبد همان‌گونه که در روش‌های سرمایه‌گذاری معمول اتفاق می‌افتد، قرار نمی‌دهد.  به بیانی دیگر، سرمایه‌گذار، مالکیت و اختیار حساب معاملاتی خود در کارگزاری را برعهده دارد و از طریق پلتفرم معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی)، حساب خود را به معامله‌گر راهبر متصل می‌کند تا هر سفارش معامله‌گر راهبر را به صورت خودکار کپی و به کارگزاری ارسال کند. با این روش پیرو، هر عمل راهبر را دقیقا انجام می‌دهد.

 این عضو انجمن مالی اسلامی ایران با اشاره به اینکه قرارداد معاملات انعکاسی (تقلیدی)، قراردادی مرکب و چندجانبه است، ادامه داد: معامله‌گر راهبر یک رکن این‌ معاملات است. او فردی خبره است که «حق بهره‌برداری» از اطلاعات معاملاتی خود که شامل سفارش‌ها، تاریخچه و سوابق معاملاتی‌اش می‌شود را در اختیار سکو (پلتفرم) قرار می‌دهد. رکن دوم، اشخاص پیرو هستند که با دنبال(follow)  کردن راهبر، درحقیقت معاملات او را کپی می‌کنند. رکن سوم و چهارم، پلتفرم معاملاتی متعلق به شخص حقوقی (مالک سکو)  و کارگزاری هستند. البته اگر سکو متعلق به کارگزار باشد این دو رکن تبدیل به یک رکن می‌شود.

او تفاوت میان دو نوع معاملات کپی و انعکاسی (تقلیدی) را مدنظر قرار داد و خاطرنشان کرد: معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی) از نظر فراهم آوردن امکان انتفاع از نتایج معاملات راهبر به نفع پیرو، شبیه به یکدیگر هستند. تفاوت آنها در این است که در معاملات کپی، پیرو از یک معامله خاص پیروی می‌کند. در حقیقت، از یک موقعیت معاملاتی خاص که در سکو مشاهده می‌کند در معاملات خود کپی‌برداری می‌کند. درحالی‌که در معاملات انعکاسی (تقلیدی)، پیرو در طیف وسیعی از سفارش‌های خود از معاملات راهبر پیروی می‌کند و در واقع حساب معاملاتی خود را متصل به حساب معاملاتی شخص یا اشخاص راهبر کرده است تا هر عمل را عینا انجام دهد. به بیانی دیگر، معاملات انعکاسی (تقلیدی) مجموعه‌ای از معاملات کپی از یک شخص راهبر است.

این کارشناس بازار سرمایه در تشریح فرایند معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی)، گفت: این فرایند را می‌توان به این صورت تشریح کرد که در این معاملات، سکو توسط یک نرم‌افزار واسط، اطلاعات معاملاتی راهبر را به صورت خودکار به اطلاع پیرو می‌رساند. سپس پیرو نیز آن معامله را به صورت خودکار کپی و بعد سکو سفارش‌ها را برای اجرا به کارگزاری منتقل می‌کند.

او «شفافیت» را یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این‎گونه معاملات برشمرد و تصریح کرد: در این روش، معاملات گذشته و فعلی راهبر به روشنی در اختیار اشخاص پیرو قرار می‌گیرد و سابقه معاملاتی و عملکرد او در قالب یک صفحه شخصی برای سرمایه‌گذاران (اشخاص پیرو) نمایش داده می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت کاملا شفاف عملکرد واقعی اشخاص راهبر را مشاهده کنند.

خوش‌زبان کاهش ریسک برای معامله‌گران تازه‌کار را از دیگر مزایای معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی) خواند و توضیح داد: این روش می‌تواند شیوه‌ای مناسب برای شروع و سرمایه‌گذاری برای بسیاری از معامله‌گران تازه‌وارد یا اشخاصی که زمان و تخصص لازم را ندارند و گاهی مبالغ زیادی را به دلیل اتخاذ استراتژی‌های معاملاتی نامناسب از دست‌ می‌دهند، باشد. به بیانی دیگر، اینگونه معاملات امکان بهره‌برداری از دانش، تجربه و تخصص سرمایه‌گذار یا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای را برای اشخاص پیرو فراهم می‌سازد.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، پیرو می‌تواند براساس استراتژی معاملاتی خود، راهبر یا راهبرانی که استراتژی‌ای مشابه وی دارند را انتخاب و میزان سرمایه‌گذاری خود را نیز تعیین کند. به عبارت دیگر، پیرو در معاملات کپی می‌تواند مشخص کند که چه مقدار از موجودی حسابش در این معاملات برای هر راهبر استفاده شود.

او ایجاد فرصت درآمدزایی برای راهبران را به عنوان معامله‌گران، تحلیلگران و مدیرانی که از مهارت بالا برخوردار هستند، مزیتی دیگر برشمرد و افزود: امکان متنوع‌سازی پرتفوی سرمایه‌گذاری و در نتیجه کاهش ریسک به صورت حرفه‌ای از جمله سایر مزیت‌های این روش معاملاتی برای اشخاص پیرو نیز هست.

خوش‌زبان به مخاطرات معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی) اشاره کرد و اظهار داشت: این‌گونه معاملات با اینکه می‌توانند سبب توسعه بازار و بهبود رفتارهای سرمایه‌گذاری معامله‌گران شوند، اما مخاطراتی نیز می‌توانند در پی داشته باشند. از جمله اینکه موفقیت پیرو در گرو موفقیت معاملات راهبر است. همچنین، ممکن است افزایش کارمزد معاملاتی به علت معاملات مکرر یا هزینه‌های مدیریتی نیز وجود داشته باشد. به بیانی دیگر، اگر پیرو، راهبری که معاملات زیادی انجام می‌دهد را انتخاب کند، طبیعی است که هزینه‌ معاملاتی او نیز افزایش می‌یابد.

این کارشناس بازار سرمایه در انتهای گفت‌وگوی خود با "سنا" به معضل سیگنال‌فروشی اشاره کرد و افزود: معاملات کپی و معاملات انعکاسی (تقلیدی) بهترین پاسخ به سیگنال فروشی است. زیرا در این روش، حق بهره‌برداری از اطلاعات معاملات واقعی راهبر در اختیار اشخاص پیرو قرار داده می‌شود. با وجود این ابزار، افرادی که قصد فریب سرمایه‌گذاران را دارند نمی‌توانند مهارت‌های خود را ثابت کرده و اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند و آنها را با سیگنال‌های نامعلوم به خرید و فروش‌ سهام وادارند.

یادآور می‌شود پایان‌نامه میلاد خوش‌زبان با عنوان «چارچوب معاملات کپی و قرارداد معاملات انعکاسی از منظر فقهی و حقوقی» با ارائه به سازمان بورس و اوراق بهادار، در کمیته فقهی سازمان مورد بررسی قرار گرفت. کمیته فقهی نیز با بومی‌سازی این شیوه معاملاتی بین‌المللی به‌منظور پیاده‌سازی و اجرایی شدن این روش کاربردی متعارف معاملاتی در بازار سرمایه ایران موافقت کرد.