بازگشت رونق تردد به مرز بازرگان

به‌گفته اکبرزاده مرزی بازرگان یکی از پایانه‌های مهم زمینی کشور است؛ از ابتدای امسال تاکنون ۱۲۷ هزار و ۱۳۳ دستگاه کامیون از این مرز تردد کرده که نشان‌دهنده تداوم فعالیت تجاری بین‌المللی در این خطه از کشور با شروع فعالیت مجدد است.

 او گفته است: در این مدت ۵۹ هزار و ۴۷۴دستگاه کامیون از کشور خارج شده که به علت شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های تجاری ناشی از آن، نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۴۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. تعداد کامیون ورودی به کشور از این پایانه نیز امسال ۶۷ هزار و ۶۵۹ دستگاه بوده، در حالی که سال گذشته در این مدت ۱۴۱ هزار و ۴۴۳ دستگاه بود.

قبلا مهرداد سعادت، رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه از وضعیت مرزهای ایران و ترکیه گلایه کرده بود. به‌گفته سعادت در بازرسی‌های ترکیه به بارهای ترانزیتی ایران آسیب وارد می‌کنند. البته ما این حق را به گمرک ترکیه می‌دهیم که بارها را بازرسی کند؛ اما نباید به بهانه بازرسی کالا آسیب بخورد. در بعضی موارد حتی با آسیب وارد شده کالا نمی‌تواند صادر شود و باید به کشور بازگردد.

قبل از این‌هم بارها از آسیب‌دیدن کالاهای ایرانی در گمرک ترکیه گفته بودند. شاید نزدیک‌ترین زمان شهریورماه امسال باشد. اتفاقی که مهدی میراشرفی، رئیس‌کل گمرک ایران در ارتباط ویدئو کنفرانسی با رضا تونا توراگای، معاون وزیر تجارت ترکیه درباره آن گفته بود که گزارش‌های زیادی درباره ساندن‌های مکرر به کالاهای صادراتی ایران هنگام ارزیابی در گمرک گوربلاغ ترکیه دریافت شده است.

در آن نشست مجازی، معاون وزیر تجارت ترکیه با ابراز تاسف از وقوع این موضوع، پیگیری آن و توجه دادن به ناظر منطقه را برای حل مشکل اعلام کرده بود. حالا بعد از گذشت سه‌ماه بار دیگر رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه از تکرار این مشکلات می‌گوید: «در هفته‌های گذشته مشکلاتی با گمرک ترکیه داشتیم که این موضوع را به ارگان‌های مربوط با تجارت دو کشور اعلام کردیم‌. اما متاسفانه توجهی نشده است از همین روی خواهش می‌کنم کمیسیون مشترک ایران و ترکیه، گمرک ایران و سازمان توسعه تجارت به این مسئله توجه کنند.» البته این اتفاق در برخی از مرزهای ایران با کشورهای مختلف هم دیده شده است.

 از طرفی بیست‌وهشتم آبان‌ماه رایزن بازرگانی سفارت ترکیه با محمدرضا کرباسی معاون امور بین‌الملل اتاق ایران و مهرداد سعادت دهقان رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه دیدار کرد که در آن نشست مشکلات بازرگانی میان ایران و ترکیه بررسی شد. در آن نشست تاکید شد که بسیاری از محدودیت‌های ایجاد شده بویژه در زمینه ترانزیت و تشریفات گمرکی و همچنین اعمال ممنوعیت های صادرات و واردات، با مذاکرات سازنده بین دو کشور براحتی قابل حل و فصل شدن است.

ایران و ترکیه در طول مرز ۵۰۰ کیلومتری خود سه مسیر عمده زمینی دارند. گذرگاه مرزی کاپیکوی (رازی) در استان وان، اسندره (سرو) در استان هاکاری ترکیه و هم‌چنین گذرگاه بازرگان و گمرک گوربلاغ، بیشترین حجم تجارت میان دو کشور از این مرزها صورت می‌گیرد. در آخرین روزهای اسفندماه ترکیه به ددلیل شیوع ویروس کرونا مرزهای زمینی خود را بست ولی این محدودیت‌ها بعد از مدتی به حالت عادی با شرایط خاصی برگشت؛ اما حالا رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه از معطل ماندن کامیون‌ها در گمرک ترکیه می‌گوید: کامیون‌ها در گمرک گل بولاغ ترکیه ۷۰ روز است که منتظر ترخیص مانده، آن هم به دلایلی که کاملاً غیرمنطقی بوده و استعلام از وزارت تجارت ترکیه نیز بی‌پاسخ مانده است.

آخرین آماری که از سوی سازمان توسعه تجارت پیش از آذر ماه منتشر شده بود نشان می‌داد که در میان اصلی ترین مقاصد صادراتی ایران، عراق توانسته پس از مدتی طولانی جایگاه چین را بگیرد و به شریک اصلی کشور بدل شود اما در پایان پاییز، بار دیگر چین به جایگاه همیشگی خود بازگشته است. بر اساس برآوردهای انجام شده تا پایان پاییز سال جاری، میزان صادرات ایران به چین به عدد ۴/ ۶ میلیارد دلار رسیده و این در حالی است که صادرات به عراق در مرز ۶ میلیارد دلار قرار دارد. پس از این دو کشور، امارات متحده عربی، ترکیه و افغانستان در رده‌های بعدی واردکنندگان عمده کالا از ایران هستند. در حوزه واردات کالا نیز چین با ۷ میلیارد دلار اصلی‌ترین شریک ایران بوده و پس از آن، امارات متحده عربی با ۳/ ۶، ترکیه با ۳، هند با ۶/ ۱ و آلمان با ۳/ ۱ میلیارد دلار، دیگر صادرکنندگان عمده کالا به ایران بوده‌اند.

عمده کالاهای صادراتی در این مدت شامل محصولات کشاورزی و پتروشیمی و مصنوعات سنگی و فلزی بود که به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر شد. همچنین عمده کالاهای وارداتی از طریق این پایانه مرزی را انواع ماشین آلات صنعتی، رنگ، اسکلت فلزی، انواع پارچه، لوازم و قطعات یدکی است.