دو سیگنال منفی برای اقتصادایران در ابتدای 1400

به گزارش اقتصادنیوز ؛ ارزیابی های صورت گرفته نشان دهنده آن است که شامخ کل اقتصاد در اسفندماه 99 به بالاترین رقم در 18 ماه اخیر رسیده که این رقم از تداوم رونق اقتصادی در این ماه حکایت دارد؛ رشدی که با ارزیابی «شاخص انتظارات تولید» برای فروردین 1400 می توان گفت بوی بهبود شاخص کل اقتصاد برای این ماه به مشام نمی رسد.

همچنین این مرکز در سی‌امین گزارش طرح شاخص مدیران خرید بخش صنعت، شامخ این بخش را 57.29 واحد اعلام کرده که نسبت به ماه قبل 1.04 واحد کاهش نشان می‌دهد؛ اما همچنان بر شرایط نسبتاً مساعد این بخش دلالت دارد.

 نکته قابل‌تامل در گزارش شامخ اسفندماه، کاهش قابل‌ملاحظه شاخص انتظارات تولید برای فروردین‌ماه 1400 است که با رسیدن به رقم 44.57 واحد زنگ خطر افت تولید در شرایط تعطیلی نوروزی و شیوع دوباره بیماری کووید 19 در سراسر کشور را به صدا درآورده است.

در جریان استخراج شاخص مدیران خرید، اگر عدد شاخص بیش از ۵۰ باشد، نشان دهنده این است که اقتصاد به سمت توسعه در حرکت است. اما اگر هر رقمی کمتر از ۵۰ باشد، به معنی قرار گرفتن اقتصاد در مسیر انقباض و رکود است.  

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد

طبق نظرسنجی انجام شده از بنگاه‌های اقتصادی کشور، شاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در اسفندماه، 54.73 به دست آمده‌ است که نسبت به بهمن‌ماه (53.73) با نرخ بیشتری افزایش داشته و فعالان اقتصادی بخش خصوصی طی 18 ماه گذشته از ابتدای شروع طرح در بخش کل اقتصاد، بیشترین میزان این شاخص را ثبت کرده‌اند.

از سوی دیگر ارزیابی های صورت گرفته نشان دهنده آن است که شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار در اسفندماه (58.39) نسبت به بهمن‌ماه (56.71) افزایش داشته است و طی 18 ماه از شروع طرح به بیشترین مقدار خود رسیده است. این شاخص به ترتیب در بخش ساختمان، خدمات و کشاورزی و صنعت افزایش را داشته است. بنگاههای اقتصادی معتقدند افزایش تقاضا در بسیاری از رشته فعالیت‌ها در ماه پایانی سال دلیل عمده آن بوده است.

اما شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (55.52) که می توان آن را یکی از شاخص های مهم در بخش تولید دانست نیز حکایت از آن دارد که این شاخص نیز اندکی نسبت به بهمن‌ماه (53.43)، افزایش داشته و توانسته بیشترین میزان عدد را از ابتدای شروع طرح ثبت کند. بخش صنعت در میان سایر بخش‌ها بیشترین مقدار افزایش را در این شاخص داشته است.

شاید بتوان گفت موجودی مواد اولیه را یکی از معیارهای اصلی رشد تولید دانست، اما این معیار در اسفند ماه نسبت به ماه قبل با افت روبرو بوده است.  با ارزیابی شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (46.87) نسبت به ماه قبل (48.26) روند کاهشی داشته است و همانند ماه گذشته بیشترین سهم این کاهش مربوط به بخش خدمات و کشاورزی بوده است.

از سوی دیگر شاخص میزان صادرات کالاها یا خدمات کل اقتصاد در اسفندماه (47.80) هرچند همچنان کاهشی است، اما همانند بهمن‌ماه نرخ کاهش کمی داشته است و بیشترین عدد شاخص از ابتدای شروع طرح را ثبت کرده است که عمدتاً به دلیل بهبود صادرات در بخش صنعت است. بر اساس گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران صادرات در اسفندماه افزایش 193 میلیون دلاری و رشد 6 درصدی را نسبت به بهمن‌ماه تجربه کرده است.

شاخص میزان فروش کالاها یا خدمات نیز در اسفندماه رشد قابل توجهی داشته و به عدد  (60.30) رسیده در  بهمن‌ماه این عدد (53.72) ثبت شده بود و با این شرایط در اسفند ماه بیشترین مقدار خود را به ثبت رسانده است. این شاخص در هر سه بخش کشاورزی و خدمات، ساختمان و به‌ویژه صنعت، افزایش قابل‌توجهی داشته است.

اما با وجود آنکه ارزیابی شاخص های اثرگذار بر اقتصاد کل هر چند امیدوار کننده بود اما شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (44.57) پیش‌بینی رکود بالا در فروردین‌ماه را نشان می‌دهد. از یک‌سو طبق روال هرساله کاهش در فعالیت‌ها در فروردین به‌طورمعمول وجود دارد و از سوی دیگر ماه رمضان و همچنین تعطیلات بسیاری از کسب‌ و کارها به دلیل گسترش مجدد کووید 19 بر این رکود تأثیرگذار است.

 برخی از مشکالت اصلی از دید فعالان اقتصادی  

 1-به دنبال شدت گرفتن کووید19 و به دلیل بسته شدن مجدد برخی مرزهای کشورهای همسایه به ویژه عراق، صادرات به این کشور کاهش یافته است.

2-افزایش در قیمت گذاری ها در سال جدید و متعاقبا افزایش حقوق و دستمزد، افزایش بیشتر قیمتها را به دنبال خواهد داشت.  

3- به دلیل تعطیالت طولانی مدت، ناشی از آغاز ماه رمضان و اوج گیری مجدد کووید 19 ، تولیدکنندگان پیشبینی کاهش فعالیتها و تولید در فروردین ماه را دارند.  

4- قطعه سازان همچنان به علت عدم پرداخت تعهدات از سوی خودروسازان بامشکل کمبود نقدینگی مواجه هستند.