افت تولید محصولات کشاورزی در سال جاری

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اتاق بازرگانی تهران؛ کم‌بارانی و دورنمای تشدید بحران خشکسالی باعث شده مدیریت سختگیرانه ‌تری برای حراست از ذخایر آب سدها اتخاذ شود؛ اما باوجود همه سختگیری‌های انجام شده در رهاسازی و تخصیص آب، بازهم ذخایر آبی سدها 27.4درصد کمتر از سال قبل است. سقوط 52درصدی بارش‌های جوی نسبت به سال قبل و کاهش 47درصدی ورودی آب به مخازن سدها اصلی‌ترین عاملی است به شکل‌گیری بحران در پشت سدها منجر شده و همزمان افزایش دمای هوا نیز این بحران را تشدید کرده است.

بررسی‌اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر 1399) تا هفتم خردادماه 1400 کل ورودی آب به مخازن سدها ۲۵ میلیارد و ۲۹0میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با ورودی 47 میلیارد و 580میلیون مترمکعبی سدها، در مدت مشابه سال آبی قبل، ۴۷درصد کاهش نشان می ‌دهد. این اتفاق به ‌واسطه اولویت ‌دهی به تأمین آب شرب، باعث شده روال تخصیص آب به سایر حوزه‌ها، به‌خصوص بخش کشاورزی، با سختگیری‌هایی همراه شود و پیش بینی می شود امسال کشاورزان با افت محصول رو به رو شوند. میزان خروجی آب از سدها در این دوره زمانی به ۲۳میلیارد و 630میلیون مترمکعب رسیده است. میزان خروجی آب از مخازن سدها، در مدت مشابه سال آبی قبل، 36میلیارد و 460میلیون مترمکعب بود که امسال با کاهش 35.2درصدی مواجه شده است.

مقایسه میزان خروجی آب از سدها، با میزان ورودی آب حاصل از بارندگی و ذوب برف به مخازن، حاکی است: سیاست مدیریت منابع استراتژیک آب، در مخازن سدها، توانسته از منفی شدن تراز آبی سدها جلوگیری کند؛ اما بازهم تراز آبی سدها (یعنی تفاضل ورودی و خروجی آب) از 11میلیارد و 120میلیون مترمکعب در سال آبی گذشته به یک میلیارد و 660میلیون مترمکعب رسیده است. با توجه به افزایش نسبی دمای هوا و بالا رفتن ضریب تبخیر آب، عملاً سدهای مخزنی در آستانه سربه‌سر شدن میزان ورودی و خروجی آب و حتی منفی شدن این نسبت قرار دارند که وقوع آن در تابستان پیش رو، می‌تواند آسیب جدی به توزیع پایدار آب شرب شهری وارد کند. براساس آخرین آمارها، به‌طور میانگین 57درصد از مجموع ظرفیت 50.5 میلیارد مترمکعبی سدهای مخزنی آبگیری شده اما این نسبت در برخی سدها، ازجمله سد زاینده‌ رود بسیار پایین‌تر است و حتی به 30درصد هم نمی‌ رسد.

آمارهای وزارت نیرو همچنان از سقوط 52درصدی بارش‌های جوی سال آبی جاری نسبت به‌مدت مشابه سال قبل حکایت دارد. اطلاعات منتشر شده از دفتر مطالعات پایه منابع آب نشان می‌دهد میانگین ارتفاع ریزش‌های جوی در 252روز سپری شده از سال آبی1400– 1399 معادل 145میلی‌متر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 52درصد و نسبت به میانگین بلندمدت 35درصد کمتر است. سال آبی جاری کمترین میزان در 50سال بارش ها را شاهد بوده ایم. همچنین در شرایطی که با کاهش محسوس بارندگی و کاهش ذخیره آب سدها، ظرفیت تولید برق در نیروگاه‌های برقابی نیز کمتر شده، مسئله تأمین برق در فصل گرما نیز با چالش‌هایی روبه‌روست.