چگونگی بهبود محیط کسب وکار و سرمایه گذاری در ترکیه
به گزارش اقتصادنیوز ؛ با‌توجه به تشابه کشور ترکیه در بسیاری او حوزه ها از جمله از منظر اقلیم،جمعیت شناسی،فرهنگ‌و... به ایران این سوال مطرح می شود که این کشور برای بهبود محیط کسب و کار چه اقداماتی صورت داده است. در این خصوص مرکز ملی مطالعات، پایش و بهبود محیط کسب و کار درگزارشی به بررسی چگونگی بهبود محیط کسب و کار و سرمایه در ترکیه پرداخته است.
در این گزارش این نکته مورد توجه قرار گرفته است که و اقداماتی که ترکیه به صورت اختصای در راستای بهبود محیط سرمایه گذاری و‌کسب و کار انجام داده، تشکیل هیاتی برای این امر با نام «هیات هماهنگی بهبود محیط سرمایه گذاری ("YOIKK) است. این هیات نهادی هماهنگ متشکل از تصمیم گیرندگان ارشد بخش دولتی و خصوصی است که به شناسایی و رفع موانع مقرراتی و اداری در محیط‌کسب‌و‌کار و‌سرمایه گذاری (به خصوص حوزه سرمایه گذاری خصوصی می پردازد).
تلاش های این هیات تاکنون منجر به ایجاد اصلاحات قانونی قابل توجه و در نتیجه حصول نتایج واقعی و بهبود چشم گیر در رتبه ترکیه در شاخص سهولت انجام کسب و کارهای بانک جهانی شد است.
از جمله قوانینی که تصویب آنها نتیجه مستقیم فعالیتهای YOIKK است می توان به «قانون جدید سرمایه گذاری مستقیم خارجی»، «قانون تأسیس آژانس توسعه و حمایت او سرمایه گذاری»، «تدوین اسوتراتژ‌ی و برنامه اقدام درخصوص شرکتهای کوچک و متوسط»، «انجام اصلاحات مالیاتی»، «انطباق دادن بیش او 90 درصد از قوانین گمرکی و استاندارها‌ی فنی با استانداردهای اتحادیه اروپا و سازمان تجارت جهانی»، «قانون مربوط به بازطراحی فرآیند ثبت شرکت ها» ، «قانون مربوط به استخدام کارکنان خارجی»، «قانون مربوط به ساده سازی روش ها و رفع موانوع بوروکراتیک و قانون جدید مربوط به حمایت او مالکیت معنوی» اشاره کرد.
براساس شاخص های‌اقتصادی و نماگرهای بین المللی ،تلاشهای این کشور توانسته است منجر به بهبود و نتایج واقعی شود. به نحوی‌که میزان سرمایه گذاری مستقیم‌داخلی انجام شده در‌ترکیه از سال 2002 تا 2019 نسبت‌به‌بازه 1980 تا2002 بیش‌از 14 برابر‌شد است.
این کشور همچنین توانسته است در رتبه بندی شاخص سهولت انجام کسب و کارها بانک جهانی بهبود قابل توجهی از رتبه 93 در‌سوال 2006 به رتبه33 در سال 2020 داشته باشد.
بهبود محیط کسب و کار و سرمایه گذاری از طریق YOIKK
در پاسخ به بازخورد دریافت شده از سرمایه گذاران بین المللی در مورد فضا‌ی سرمایه گذاری دردسرساز ترکیه، دولت در سال 2001 روند اصلاحاتی را برای بهبود رویه های اداری آغاز کرد. ایده اصلی برنامه اصلاحات برای بهبود شرایط سرمایه گذاری این بود که موانع اداری می توانند باعث شوند یک کشور برای‌سرمایه گذاران غیر جذاب و یا‌غیر‌رقابتی به نظر برسد. در‌حقیقت رویه های اداری پیچید زمانبر از مهمتر‌ین عوامل بازدارنده سرمایه گذاری است و علی رغم ویژگی های جذاب دیگری که ممکن است یک کشور داشته باشد، می تواند سرمایه گذاران را دلسرد کند. با در نظر گرفتن یافته ها و توصیه های یک مطالعه تشیخصی و یک پروژه در موورد موانع اداری سرمایه گذاری، که به طور مشترک توسط دولت و خدمات مشاور سرمایه گذاری خارجی FIAS )،یک مرکز مشترک بین شرکت بین المللی مالی و بانک جهانی) انجام شده است، دولت در 11 دسامبر 2001" ،مصوبه بهبود محیط سرمایه گذاری در ترکیه" را‌به عنوان بخشی از یک استراتژی ملی برای افزایش سطح کلی درآمد، ارتقای بهروری و بالا بردن میزان رقابت پذیری شرکت های فعال در ترکیه تصویب کرد.
چالش پیش روی دولت این بود که چگونه می توان این چشم انداز اصلاحات را به گونه ای اجرا کرد که از باز خورد بخش خصوصی در مورد اقدامات انجام شده نیز جهت ساده سازی رویه های اداری استفاده کرد. در این چارچوب، یک استراتژی سه مرحله ای طراحی و‌پیاد سازی شد.
مرحله اول:در این مرحله به منظور نشان دادن تعهد و اجماع سیاسی در پشت طرح اصلاحات، یک چشم انداز شفاف و یک جهت ثابت برای اصلاحات در مصوبه دسامبر 2001 ارائه شد. در این مصوبه هیأت‌هماهنگی بهبود‌محیط سرمایهگذاری (YOIKK ) تأسیس شد که نهادی هماهنگ متشکل از تصمیم گیرندگان ارشد بخش دولتی و خصوصی بود‌که برای شناسایی و رفع موانع مقرارتی و اداری در حوزه سورما‌یه گذاری خصوصی دارای اختیار بود.
مرحله وم: این‌مرحله شامل تدوین یک برنامه اقدام دقیق و شفاف بود که در آن اولویتها، زمان‌بندی و مسئولیت ها برای جذب بیشتر سرمایه های مستقیم خارجی مشخص شد بود. مرحله سوم: در‌این‌مرحله مقرر شد YOIKK هر‌ماه به صورت منظم جلساتی را برای نظارت بر پیشرفت حاصل شد تشکیل دهد و صورت سه ماهه گزارشهای مرتبطه را به هیأت وزیران ارائه دهد.
ساختار YOIKK
از سال 2001 ، YOIKK به عنوان یک بستر گفتگوی سیاسی بین بخش دولت و خصوصی در حال فعالیت است. پس از تأسیس، ساختار YOIKK چندین بار در راستای همسوسازی با تأمین خواسته های بخش خصوصی ونیازهای داخلی و بین المللی تغییر یافت.
مشارکت و فرآیندهای YOIKK
مشارکت کنندگان بخش خصوصی YOIKK از سازمانهای غیردولتی پیشگام در سراسر کشور تشکیل شده اند که در این خصوص می توان به اتحادیه اتاقها و بورس کالهای ترکیه(TOBB ) ، انجمن صادر کنندگان ترکیه TIM)) ، انجمن صنعتگران و بازرگانان ترکیه TUSIAD )) ، انجمن سرمایه گذاران بین المللی YASED) ) ، انجمن صنعتگران و بازرگانان مستقل ) (MUSIAD) و هیئت روابط اقتصادی خارجی ( DEIK) ، YOIKK یک پلتفرم گفتگوی بخش عمومی و خصوصی بسیار کارآمد است که در آن بخش خصوصی می تواند نظرات و نگرانی های خود را از طریق این NGO ها ابراز کند. ساختار YOIKK مبتنی بر یک سلسله مراتب ساده است. چهار پلتفورم اصلی وجوود دارد که عبارتند از YOIKK ،کمیته راهبردی، گرو های‌کاری (که در ابتدای پیدایشYOIKK کمیته فنی نامید می شود) و شورای مشاور سورما‌یه گذاری( IAC ) هستند. 8 گروه کاری به منظور انجام جنبه فنی مسائل مربوط به حووز های مختلف محیط سرمایه گذاری تشکیل شد است. ریاست هر گروه کاری توسط قائم‌مقام های معاونان ووارتخانه های مربوط انجام می شود و گزارش به معاونان مربوره ارائه می شود.کارهای مربوط به مسائل فنی در YOIKK توسط کمیته راهبر‌ی متشکل از معاونان ووارتخانه های مربوطه و دبیرکل NGO های‌عضو YOIKK از نزدیک تحت نظارت قرار می‌گیرد.
YOIKK به عنوان نهاد تصمیم گیری سطح بالا تعیین شده است. ریاست YOIKK توسط معاون رئیس‌جمهور انجام می شود که مسئول نظارت و هماهنگی اصلاحات در ترکیه است.
