قاچاق گسترده لوازم خانگی در سایه شواف تولید ملی

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از سایت تصویر لوازم الکترونیک؛ بابک ثقفی، عضو هیات مدیره انجمن صوت و تصویر کشور در این خصوص می گوید: این روزها بازار لوازم خانگی در کنار مشکلات تولید، قاچاق است و سیاست‌گذاری در این صنعت باید به سمتی پیش برود که حضور برندهای خارجی از طریق قانونی با پرداخت مالیات، عوارض گمرکی، انجام سرمایه‌گذاری، انتقال تکنولوژی و تعهد برای ممنوعیت ورود کالاها به صورت قاچاق عملیاتی شود.

 سقفی در ادامه می گوید: چندی پیش مقاله‌ای را مطالعه می‌کردم که معتقد بود افرادی که مخالف واردات لوازم خانگی هستند، با انحصار سعی دارند صنعت لوازم خانگی را در مسیر صنعت خودرو پیش ببرند. اما به نظر من در این تحلیل‌ها باید به دو نکته اصلی توجه و دقت کرد. صنعت لوازم خانگی و صنعت خودرو دو تفاوت کاملا اساسی دارند. اولین تفاوت این است که صنعت خودرو صد در صد دولتی است. اگرچه این صنعت در بورس حضور دارد و… اما مدیران آن افراد دولتی هستند و از طرف دولت انتخاب می‌شوند. به عبارتی مدیران در این صنعت از جیب خودشان خرج نمی‌کنند و اساسا بخش خصوصی حضور کم رنگی در صنعت خودرو در کشور ما دارد؛ اما صنعت لوازم خانگی در ایران به طور عمده در دست بخش خصوصی است و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تولید و فعالیت می‌کند.

به گفته وی، دومین تفاوت اصلی این است که خودرو قاچاق نمی‌شود. اما اگر شما همین الان به خیابان جمهوری، امین حضور یا سایر مراکز خرید لوازم خانگی بروید، به هر برند خارجی از جمله بوش، سامسونگ، ال‌جی و…در همه اقلام لوازم خانگی از جمله یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و… برای خرید دسترسی دارید.

ثقفی معتقد است، با نگاهی به بازار خودرو می توان گفت ۹۰ درصد لوازم خانگی ایران از طریق قاچاق تامین می‌شود. بنابراین مقایسه صنعت خودرو و صنعت لوازم خانگی قیاس مع‌الفارق و بی‌انصافی در حق تولیدکنندگانی است که سعی کردند در چند سال گذشته و با خروج رسمی برندهای خارجی از بازار ایران، افزایش تولید داشته باشند. از همین رو همان طور که گفتم مقایسه صنعت خودرو و صنعت لوازم خانگی بحث انحرافی است و کمکی به حل مشکلات این صنعت نمی‌کند.

 وی در خصوص اینکه در دو سال اخیری که واردات رسمی برندهای خارجی به کشور ممنوع بود، انتظار می‌رفت تولیدکنندگان داخلی با رقابت با یکدیگر هم کیفیت را افزایش دهند و هم قیمت متعادل‌تری را برای مصرف‌کننده در نظر بگیرند تا بتوانند سهم از بازار را افزایش دهند اما به نظر می‌رسد همچنان سهم بازار برندهای داخلی اندک است و تمایل مردم به برندهای خارجی است می گوید:‌ محدودیت و ممنوعیت واردات لوازم خانگی به اعتقاد من در حد تعارف است. در مدت ممنوعیت واردات، برندهای خارجی از طریق قاچاق و به صورت گسترده‌ای وارد کشور شدند و می‌شوند. به عنوان نمونه بیش از ۴۰ درصد تلویزیون ایران و ۳۰ درصد یخچال بازار قاچاق است.

وی معتقد است، برندهای خارجی به ظاهر از بازار ایران رفتند اما به واسطه قاچاق حضورشان در ایران را تداوم بخشیدند. این برندها قبلا به این صورت فعالیت می‌کردند که ۷۰ درصد کالاها را در ایران اسمبلینگ می‌کردند و ۳۰ درصد را به صورت قاچاق وارد کشور می‌کردند اما در حال حاضر صددرصد کالاهای‌شان را به صورت قاچاق وارد کشور می‌کنند.

این برندها با کاهش قیمت‌ سعی کردند بازار ایران در اختیار داشته باشند و هنوز هم بزرگ‌ترین بازیگران بازار لوازم خانگی ایران همین برندهای خارجی هستند که از سال‌ها قبل در بازار ایران حضور داشتند. چیزی که این برندها نیاز دارند در واقع تبلیغات گسترده‌تر است که بتوانند سهم بازار ۷۰/۸۰ درصدی از بازار ایران داشته باشند. پیش از این بالای ۸۰-۷۵درصد از بازار تلویزیون در اختیار این دو سه برند خارجی بود. ما در مادیران بعد از خروج این برندها توانستیم با دو برند به سهم بازار ۳۰-۲۵درصدی تلویزیون در ایران برسیم.

موضوعی که باید مورد بررسی قرار گیرد این است که این حجم از قاچاق چطور امکان‌پذیر است؟ آیا به نظر شما بدون حمایت‌های شرکت‌های مادر این برندها این حجم از قاچاق ممکن بود؟ تلویزیون فلان برند را در ایران ارزان‌تر از دوبی می‌توان خریداری کرد. این کالاها از هاب منطقه‌ای و از طریق دوبی، کردستان و…. وارد ایران می‌شود و از طریق مختلف وارد بازار و فروخته می‌شود. فروشگاه اینترنتی دیجی‌بانه با نماد اعتماد الکترونیک وزارت صمت مشغول فروش این حجم از کالاهای قاچاق است و با تحویل یک روزه کالای قاچاق را در تهران با قیمت پایین تحویل می‌دهد.

این در حالی است که در سال‌های اخیر برندهای داخلی سرمایه‌گذاری‌های زیادی داشته‌اند و برای حفظ سهم بازار و رقابت نابرابر با حجم قاچاقی که در بازار موجود است، تلاش زیادی کرده‌اند. ما در مادیران بیش از ۱۸۰۰ پرسنل داریم. خیلی تولیدکننده‌ها کمتر یا بیشتر از این تعداد نیرو دارند. هزینه مواد اولیه، گمرک، مالیات، ارزش افزوده، نیروی کار، تبلیغات و … برای تولیدکننده داخلی بسیار بالاست.

اما وقتی برندهای خارجی با سقف قیمتی مشخص در بازار حضور دارند و مردم هم تولیدات داخلی را از لحاظ کیفیت و قیمت با برندهای بزرگ دنیا مقایسه و انتخاب می‌کنند، سهم بازار تولیدات داخلی کاهش پیدا می‌کند.

وی در خصوص اینکه برخی معتقدند ممنوعیت رسمی واردات نه تنها سودی در بر نداشته، بلکه موجب شده این برندها با هزینه کمتری در بازار داخل حضور داشته باشند و به عبارتی شرایط رقابت برای تولیدکننده داخلی نابرابرتر شده است می گوید: بعضی افراد معتقدند ال‌جی و سامسونگ به صورت رسمی به بازار ایران برنگردند. اما موضوعی که می‌خواهم به آن اشاره و تاکید کنم این است که این برندها همین الان و در سال‌های ممنوعیت واردات هم به شکل گسترده در بازار ایران حضور داشتند.

وی افزود: بنابراین معتقدم برندهای خارجی در شرایطی باید به بازار ایران دسترسی داشته باشند که این حضور از طریق قانونی با پرداخت مالیات و عوارض گمرکی و … باشد. این برندها به شرطی باید اجازه فعالیت در بازار ایران داشته باشند که تکنولوژی وارد کشور کنند.  

به گفته، عضو هیات مدیره انجمن صوت و تصویر کشور سیاست‌گذاری برای واردات لوازم خانگی باید به سمتی برود که برندهای خارجی در شرایطی اجازه حضور و فعالیت در بازار ایران را داشته باشند که سرمایه‌گذاری انجام دهند؛ سرمایه‌گذاری اصولی در زمینه‌هایی که به دلایل مختلف، تولیدکنندگان داخلی به آن بخش‌ها ورود نکرده‌اند و نه صرفا سرهم‌بندی قطعات. مثلا برندهای خارجی برای تولید پنل تلویزیون در داخل کشور سرمایه‌گذاری کنند. در این شرایط خود ما در مادیران از این شرکت‌ها پنل تلویزیون خواهیم خرید. یا مثلا برای تولید کمپرسور یخچال سرمایه‌گذاری کنند و در این زمینه تکنولوژی وارد کشور کنند.

وی بر این نکته تاکید می کند که نمی‌شود شوافی از تولید ملی و ساخت داخل داشت و در کنار آن قاچاق به صورت گسترده صورت  گیرد. گزارش‌های تحقیق بازار ما می‌گوید ۲۰-۲۵ درصد سهم بازار تلویزیون، لباسشویی، یخچال، لوازم خانگی کوچک و …همچنان در اختیار یکی از برندهایی است که واردات آن ممنوع شده است. حتی بزرگ‌ترین تولیدکننده لوازم خانگی ایران با همه تبلیغات و تلاشی که دارد، این میزان سهم و سایز از بازار را ندارد.

به گفته ثقی، در مجموع ۳۵-۳۰ درصد بازار در اختیار این دو برند خارجی است. خب بهتر نیست این برندها مالیات پرداخت کنند و براساس مالیاتی که پرداخت می‌کنند و تعهدی که برای انتقال تکنولوژی اساسی و نه اسمبلینگ دارند، وارد بازار ایران شوند و در مقابل تعهد داشته باشند تولیدات‌شان به صورت قاچاق وارد بازار ایران نشود.

وی با اشاره به اینکه در سیاستگذاری برای واردات، باید طوری برنامه‌ریزی شود که این برندها تعرفه واردات و مالیات پرداخت کنند می گوید: همه ابزارهای نظارتی در این زمینه به کار گرفته باشد و در مقابل جریمه‌های سنگین بابت قاچاق برای آنها لحاظ شود. در کل معتقدم اگر اراده‌ای باشد می‌توان جلوی قاچاق را گرفت. برندهای خارجی هم در صورت واردات رسمی در فضای رقابتی قیمت‌ تولیدات‌شان از قیمتی که در حال حاضر در بازار محصولات‌شان به فروش می‌رسد، بالاتر خواهد رفت. اما به نفع‌شان است که به صورت قاچاق در بازار ایران حضور داشته باشند.