آسیب های کرونا بر اقتصاد جهانی/ واکسن می تواند رونق ساز شود

وی افزود: مجموعه اقتصاد جهانی در طول کرونا آسیب بسیار بزرگی دید، حتی طبق بررسی‌ها، نسبت به سال ۲۰۰۸ که دنیا دچار بحران اقتصادی شده بود، بحران متأثر از کرونا از دامنه و تنوع تغییرات اقتصادی مهیب‌تر و سهمگینانه تری برخوردار است.

زالی با اشاره به اینکه تجارت بین المللی به معنای واقعی از هم گسیخته شده است، ادامه داد: در طول سال‌های اخیر این پدیده اقتصادی اخیر تاکنون اتفاق نیفتاده بود و فقط شرایط امروز ایالات متحده آمریکا با بحران اقتصادی سال ۱۹۳۰ این کشور قابل قیاس است.

فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران، تصریح کرد: اولین مسئله‌ای که در عرصه جهانی اهمیت دارد، تغییر در میزان تولید ناخالص ملی است، که کشور ما هم مستثنی نیست. یکی از مهمترین آثار زیانبار کرونا کوچک شدن اقتصادهای جهانی و به تبع آن کاهش تولید ناخالص ملی است. سازمان مطالعاتی فیچ تأیید کرده است که در ۱۰ کشور معتبر اقتصادی جهان پیش بینی می‌شود این کاهش عمیق استمرار خواهد داشت و این کندی اقتصادی برای ریکاوری حداقل به یک بازه زمانی سه تا پنج ساله نیاز دارد.

زالی، تغییر در الگوی تجارت جهانی را نیز نکته مهمی دانست و گفت: بروز شکاف دیجیتالی در کشورهایی که امکان تجارت الکترونیکی از نظر زیرساختی و فرهنگ تجاری و بازرگانی ندارند، در آینده منجر به گسترش پدیده نامتقارن سازی اقتصادی بین کشورهای در حال توسعه و صنعتی خواهد شد که این موضوع نیاز به آسیب شناسی دارد.

وی درباره آثار مستقیم اقتصاد بر نوع مراودات بین المللی، عنوان کرد: با بسته شدن مرزها، کاهش تجارت فرامرزی، تغییر در شرایط اقتصادی دولت‌ها و کاهش کمی حجم صادرات جهانی موضوعات قابل توجهی است.

زالی با اشاره به افزایش عجیب قیمت نفت جهانی به ۶۴ دلار در روزهای اخیر، اظهار کرد: خوشبینانه ترین اقتصاددانان جهان هم این قیمت را پیش بینی نمی‌کردند. در تحلیل و بازشناسی چنین رخداد شگفت انگیزی در عرصه جهانی به شکل گیری یک دگردیسی جهانی اشاره می‌شود. از طرفی قیمت مس علی رغم پیش بینی ۱۰ هزار دلاری، به ۴۰ هزار دلار افزایش یافت و پیوستگی قیمت نفت و مس در بازار جهانی نشان دهنده شکل گیری ابرچرخه است. شکل گیری ابرچرخه ها می‌تواند منجر به آسیب‌های عمیق و قابل توجه در کشورهای در حال توسعه شود.

فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، بیان کرد: به نظر می‌رسد الگوی تجارت‌های جهانی در سال جدید میلادی تغییر خواهد کرد و در تناسب آن بازارهای داخلی ما دچار تحول خواهد شد. به طوری که پیش بینی افزایش قیمت غلات، به ویژه برنج و ذرت و به تبع آن قیمت گوشت در کشور مطرح است.

زالی ادامه داد: دولت چین در طول سال جدید میلادی با ذخیره سازی استراتژیک مس، نفت و غلات، پیشتاز عرصه جهانی برای تمشیت اقتصاد جهانی است. اگر این موضوع را با بحث کمبود جهانی مس کنار هم قرار دهیم، متوجه تغییر عظیم اقتصادی چین در سال جدید می‌شویم.

فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، گفت: کاهش ذخایر نفتی ایالات متحده آمریکا، تغییر در میزان تولید ناشی از تمکین عربستان به برخی اقدامات اوپک و تغییر در نگرش جهانی برای ورود واکسن که مهم‌ترین نکته است، در کاهش قیمت نفت اثرگذار است. برخی از تحلیل گران معتقدند تا سال ۲۰۲۵ اگر داروهای مؤثر در سبد دارویی جهانی گنجانده و مطالعات پژوهشگران بالینی منجر به ایجاد بسته‌های دارویی مؤثرتر و کاراتر شود، در کنار پوشش کامل واکسن، ممکن است افزایش رشد ناخالص ملی را شاهد باشیم.

زالی در خصوص وضعیت فعلی اقتصاد در کشور ضمن تشکر از گروه‌های مختلف حقیقی، حقوقی و خیریه، و نهادهای مردم مدار که تلاش کردند مدافعان سلامت را در این بحران تنها نگذارند، عنوان کرد: نیازهای رو به استمرار و فرآیند فرسایشی شدن بیماری، تغییر در زیرساخت‌های اقتصادی و بهداشتی و درمانی، افزایش قیمت‌های جهانی فرآورده‌های دارویی و وابستگی آن به نرخ ارز با توجه به تکانه‌های ارزی سال‌های اخیر، ورود تکنولوژی‌های نوین و گران و پیچیده در حوزه اقلام سرمایه‌ای، تغییر در نسل‌های جدید تکنولوژی، موجب می‌شود سال پرتنشی را پیش بینی کنیم؛ به خصوص اینکه اقلام سرمایه‌ای و وسایل حفاظت شخصی در بیمارستان‌ها به شدت مورد نیاز است. همه این عوامل بار مالی مضاعف را بر دوش بیمارستان‌های پیشتاز در عرصه مقابله با کرونا قرار می‌دهد.

وی عنوان کرد: متأسفانه در سال جاری، درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها با کاهش روبرو بوده است و اکثر بیمارستان‌ها با یک بحران مالی مواجه شدند. هزینه داروها و لوازم شخصی و تغییر در هتلینگ در تناسب با نرخ اقتصادی منطقی بیمارستان‌های دولتی و آموزشی ارائه دهنده خدمات به بیماران کرونایی نبود. کاهش ارائه خدمات انتخابی و غیر کرونایی موجب شد درآمدهای اختصاصی، مزمن‌تر کاهش پیدا کند. این موضوع نیازمند حمایت‌های بیشتر دولت در قالب بودجه سنواتی سال آتی برای تعمیق زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی است.

فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران، اعمال سیاست‌های انبساطی دولت را در ابعاد حاکمیتی، اتفاقی مثبت دانست و گفت: سیاست‌های انبساطی پولی همچون پرداخت یارانه‌ها و مالی همچون تخفیف‌های مالیاتی، به رغم تحریم و کمبود نقدینگی توسط دولت پیاده سازی شد، اما کماکان اقتصاد کشور نیازمند حمایت بیشتر دولت است، چراکه اقتصاد تولیدی کشور بیش از ۵۴ درصد وابسته به تسهیلات دولتی است. بنابراین نقش دولت برای طراحی سازوکارهای تسهیلاتی با زمان مقتضی برای عبور از بحران تولید در عرصه خدماتی، اقتصادی و صنعت و معدن و حتی کشاورزی کشور پررنگ است.

وی با اشاره به سهم ۲۰ درصدی صندوق ارزی از فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت در بودجه سال آینده، عنوان کرد: همچنین احتمالاً برخی پروژه‌های عمرانی سلامت که بیش از ۸۵ درصد رشد داشته اند، با دستور وزیر بهداشت و همراهی سازمان برنامه و بودجه در شرف افتتاح خواهد بود. پیش بینی می‌کنیم در استان تهران تا قبل از پایان اردیبهشت ماه بالغ بر ۲ هزار و ۵۰۰ تخت جدید به ناوگان تخت ارائه خدمات بیمارستانی در استان تهران افزوده شود که نیاز به گسترش بودجه عمرانی و تأمین نیروی انسانی لازم دارد.

زالی ادامه داد: قرار بر این است که بالغ بر ۳۰ هزار نیروی انسانی جدید در سیستم بهداشتی و درمانی کشور افزوده شود که طبیعتاً بار مالی این تعداد نیرو نیز بر دوش دولت خواهد بود، بنابراین به نظر می‌رسد روزهای پایانی سال فشار مالی بر دولت مضاعف است.

وی با اشاره به نقش دولت برای حمایت از بیش از ۲۰ هزار بنگاه کوچک اقتصادی، اظهار کرد: استمرار این اقدام، منجر به رونق و شکوفایی اقتصادی خواهد شد، چراکه این استراتژی در کشورهای شرقی آسیا نیز مورد توجه بوده به طوری که بیش از ۸۵ درصد اقتصاد تولیدی کشورهایی مثل چین را بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند که در دوران کرونا بیشتر مورد توجه هستند.

فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، ادامه داد: شرکت‌های دانش بنیان با محوریت کرونا در عرصه تولیدات جهادی توفیقات قابل توجهی داشتند، بالغ بر ۱۹ هزار میلیارد تومان به ۷۳۶ شرکت دانش بنیان که در عرصه کرونا فعال بودند، پرداخت شده است.

وی در خصوص آسیب شناسی میزان خسارت‌های اقتصادی بحران کرونا، افزود: تقریباً هیچ مؤلفه ای از اقتصاد ملی نیست که در دوران کرونا دچار آسیب نشده باشد، از حوزه تجارت بین المللی گرفته تا صنعت گردشگری و بازارهای خرد و کلان و ارزی. ترمیم این آسیب‌ها نیازمند تدوین برنامه جامع آینده نگرانه متقن، با استفاده از تجارب موفق جهانی در حوزه کرونا است.

زالی بیان کرد: چالش‌های اقتصادی متأثر از کرونا موضوعی جهانی است. فرودگاه دبی در سال ۲۰۲۰، بالغ بر ۷۱ درصد با کاهش سرانه پروازی مواجه شد؛ فرودگاهی که لقب شلوغ ترین و پرازدحام ترین فرودگاه خاورمیانه را در اختیار دارد و در سال ۲۰۱۹، این فرودگاه چهارمین فرودگاه پرازدحام جهانی شناخته شد.

وی با اشاره به اینکه کماکان مشکل فعلی کشور نقدینگی سرگردان است، بیان کرد: در روزهای آغازین می‌توانستیم با معطوف کردن این نقدینگی در بازار مواد ضدعفونی کننده و اقلام حفاظت فردی به صورت هوشمند عمل کنیم.

فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران، تصریح کرد: تا قبل از کرونا، کشور ظرفیت تولید سالانه ۲۱۰ میلیون لیتر اتانول را داشت، اگر کمتر از این میزان تولید می‌شد و فقط شش میلیون لیتر اتانول به خارج از کشور صادر می‌شد، بعد از کرونا این ظرفیت رشد کرد. در خصوص شوینده‌ها نیز بالای ۸۰ درصد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود. بنابراین می‌توان با باز توزیع منابع در زمینه کسب بازارهای جهانی و صادرات محصولات با لعاب کرونایی اقدام کنیم.

زالی اظهار کرد: اگر نقدینگی‌های سرگردان در مسیر این برنامه‌های اقتصادی جذب شوند، بخشی از چالش‌ها برطرف خواهد شد. همچنین ایجاد سرمایه اجتماعی بسیار اهمیت دارد، به خصوص اینکه در ماه‌های اخیر، شاهد آسیب جدی در بورس بودیم و خبر تلخ خروج بیش از ۷۱۵ میلیارد تومان در روزهای اخیر نگران کننده است.

امیدواریم با کمک دولت و ترویج واکسیناسیون و توسعه واکسن‌های داخلی، امکان صادرات تولیدات داخلی، ترویج شرکت‌های دانش بنیان، تکمیل حلقه تولید، بازتوزیع خدمات تجارت الکترونیک و تنش زدایی ساسی برای ایجاد فروش نفتی و میعانات گازی، بخشی از چالش‌ها مرتفع شود.

وی افزود: بنابراین می‌توان با حمایت از نهادهای سلامت در این مسیر سخت مدافعان سلامت در خط مقدم مقابله با بحران کرونا را همراهی کرد. بیماریابی و پیشگیری از منظر اقتصادی نیز اهمیت بسیار دارد، اگر به گونه‌ای عمل کنیم که نیاز به اعمال درمان‌های گران قیمت نباشد، صرفه اقتصادی بالایی خواهد داشت.

زالی در وبینار نقش بازارهای مالی و همراهی اقتصاد در فضای کرونا، احداث بالغ بر ۲ هزار و ۵۰۰ تخت جدید در ناوگان ارائه خدمات درمانی کشور و جذب ۳۰ هزار نیروی انسانی در سیستم بهداشتی و درمانی کشور را نیازمند توسعه زیرساخت‌های بودجه‌ای دانست.

وی در پایان در خصوص تدوین پروتکل‌های بهداشتی منعطف برای ایجاد امکان خروج از رکود اقتصادی اعلام آمادگی کرد.