پنج دلیل علمی نفخ که ربطی به غذایتان ندارد

نفخ از تجمع گاز در سیستم گوارش ناشی می‌شود و معمولاً همراه با احساس ناراحتی یا درد در شکم است. نفخ می‌تواند همراه با آروغ زدن، احساس پُری، سنگینی و یا ورم کردن همراه باشد. این تجمع گاز ممکن است ناشی از فاکتورهای غیرغذایی باشد که می‌توانند به شما نشان دهند وضعیت سلامت فیزیکی و روانی‌تان چگونه است. در این مطلب به شما می‌گوییم نفخ شما چه علت‌های غیر غذایی می‌تواند داشته باشد.

استرستان را خوب کنترل نمی‌کنید

سیستم گوارش شما در ارتباط مداوم با مغزتان است و برعکس. این اتفاق از طریق کانالی روی می‌دهد که در آن مغز و عصب‌های روده با هم مرتبط‌اند. استرس و اضطراب سبب می‌شود بدن هورمون استرس یعنی کورتیزول ترشح کند و این می‌تواند منجر به نفخ و ناراحتی شود.

طی پاندمی اخیر که زندگی پُر از استرس شده شاید متوجه شوید بیشتر از قبل دچار نفخ می‌شوید. متأسفانه استرس اجتناب‌ناپذیر است؛ اما چیزی که مهم است نحوه‌ی برخورد شما با استرس است.

مثلاً تغییر عقیده‌تان درباره‌ی استرس می‌تواند کمکتان کند با آن بهتر برخورد کنید و سراغ عادت‌هایی نروید که استرس را بدتر می‌کنند، مثل سیگار و مواد مخدر و .... اگر به استرس به عنوان یک چالش نگاه کنید و نه یک خطر، و آن را چیزی بدانید که به شما کمک می‌کند به هدف‌هایتان برسید، خواهید دید که استرس این پتانسیل را دارد که مفید باشد.

از عوارض جانبی دارویی است که مصرف می‌کنید

برخی از داروها می‌توانند تعادل باکتری‌های روده را به هم بزنند، سبب احتباس مایعات در بدن شوند، عملکرد گوارش را تغییر دهند و یا در صورت مصرف طولانی‌مدت منجر به آسیب گوارشی شوند؛ مثلاً داروهای مسکن شبه مخدر معمولاً باعث یبوست می‌شوند و یبوست نیز سبب نفخ می‌شود. از سری داروهایی که در لیست داروهای نفخ آور قرار می‌گیرند می‌توان از استروئیدها، آنتی‌بیوتیک‌ها، قرص‌های ضدبارداری، آسپرین، ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و داروهای ضد اسهال نام برد. جالب است بدانید مکمل‌هایی مانند مولتی‌ویتامین‌ها یا مکمل‌های آهن نیز می‌توانند نفخ آور باشند.

اگر از دسته داروهایی که گفته شده استفاده می‌کنید سعی کنید از خوردن غذاهایی که فیبر زیادی دارند پرهیز کرده و از روش‌های کاهش استرس کمک بگیرید. همچنین می‌توانید در مورد جایگزین کردن دارویی که در حال حاضر مصرف می‌کنید با دارویی دیگر با پزشکتان صحبت کنید، اما بدون مشورت پزشک مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.

یک بیماری گوارشی دارید

شاید درباره‌ی دیورتیکول شنیده باشید. دیورتیکول عارضه‌ای است که طی آن، کیسه‌های کوچکی در دیواره‌ی روده‌ی بزرگ تشکیل می‌شود. گفته می‌شود خوردن غذاهایی که فیبر ندارند یکی از علل ابتلا به دیورتیکول است.

اگر این کیسه‌ها عفونت کنند به آن دیورتیکولیت می‌گویند و یکی از علائم آن می‌تواند نفخ باشد. هر چند این عارضه عموماً در افراد سنین بالاتر دیده می‌شود، اما تحقیقات نشان می‌دهد خیلی از جوانان نیز دچار این عارضه می‌باشند.

اگر دیورتیکولیت دارید، پزشکتان ممکن است آنتی‌بیوتیک یا داروی مسکن تجویز کند. برای پیشگیری یا درمان این بیماری، بیشتر فیبر مصرف کنید.

عفونتی دارید

عفونت‌های مجاری ادراری یا عفونت هلیکوباکتر در معده نیز می‌تواند نفخ ایجاد کند. هلیکوباکتر یک باکتری است که سبب زخم معده می‌شود. یک عفونت باکتریایی علاوه بر نفخ می‌تواند حالت تهوع، آروغ زدن، شکم‌درد و احساس سوزش در معده نیز ایجاد کند. برای تشخیص درست و البته درمان مناسب که احتمالاً شامل آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود به پزشک مراجعه کنید.

مربوط به دوره عادت ماهانه‌تان است

قاعدگی فقط سردرد و گرفتگی ندارد، بلکه به دلیل نوسانات هورمونی در هورمون‌های استروژن و پروژسترون ممکن است متوجه شوید قبل و حین پریودتان نسبت به زمان‌های دیگر بیشتر نفخ می‌کنید. شاید احساس کنید فقط دوست دارید روی کاناپه دراز بکشید و هله‌هوله بخورید اما الآن وقت نوشیدن آب بیشتر، خوردن غذاهای سالم و تازه و پرهیز از غذاهای شور و قندهای فرآوری شده است. مصرف وعده‌های کوچک‌تر و مکرر را فراموش نکنید.

چه زمانی باید به خاطر نفختان به پزشک مراجعه کنید؟

گاهی دچار نفخ شدن (یا به خاطر غذا و یا دلیلی دیگر) جای نگرانی ندارد. اما اگر فکر می‌کنید علت نفختان علامتی از مشکلی دیگر است، نسبت به علائم دیگر نیز هشیار باشید.

چیزهایی مانند کاهش وزن، تب، تنگی نفس، خونریزی گوارشی (مثلاً وقتی که از دستمال توالت استفاده می‌کنید) یا شکم‌دردی که خوابتان را تحت تأثیر قرار داده، همگی ضرورت مراجعه به پزشک را ایجاد می‌کنند. همچنین مراقب علائمی که برای شما جدید هستند باشید. نفخی که تازگی‌ها اذیتتان می‌کند یا ادامه‌دار شده و یا بدتر شده، از دیگر علائمی هستند که نشان می‌دهند باید وضعیت سلامت گوارشتان توسط یک پزشک متخصص بررسی شود.