چرا بایدن بن سلمان را قربانی می‌کند؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه جام جم، محمد بن‌سلمان به مهره مغضوب دولت بایدن تبدیل شده‌است. خوش‌خدمتی‌های بی‌پایان ولیعهد سعودی‌ها برای دموکرات‌ها و جمهوریخواهان آنها، نتیجه‌ای جز قربانی شدن وی به دست سران کاخ سفید نداشته است. اکنون بن‌سلمان، نتیجه اقداماتی مانند کشتار کودکان یمنی و حمایت از داعش در منطقه را توسط همان کسانی که حامی جنایاتش بوده‌اند، دریافت می‌کند. انتشار گزارش محرمانه نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا درخصوص قتل جمال خاشقجی، بار دیگر بن‌سلمان را به یک چهره قاتل در جهان تبدیل کرده است. بر پایه این گزارش، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان با عملیات «دستگیری یا کشتن» جمال خاشقجی «موافقت» کرده بوده است.
در این گزارش آمده است: ما چنین ارزیابی می‌کنیم که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نقشه عملیاتی برای دستگیری یا کشتن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی در استانبول ترکیه را تایید کرده‌است. بر اساس این که ولیعهد [عربستان]بر همه تصمیم‌گیری‌ها در این کشور پادشاهی نظارت دارد، با توجه به دخالت مستقیم یکی از مشاوران اصلی و گروهی از اعضای کادر حفاظت محمد بن‌سلمان در عملیات مورد نظر و نیز با توجه به این موضوع که ولیعهد از به‌کارگیری اقدامات خشونت‌آمیز برای خاموش کردن مخالفان در خارج از کشور، ازجمله خاشقجی حمایت کرده‌است، ما به این ارزیابی رسیدیم.
دولت بایدن پیش از انتشار این پرونده از طبقه‌بندی خارج شده در روز جمعه ۲۶ فوریه (۸ اسفند)، گزارش اطلاعات محرمانه آن را در اختیار کنگره قرار داد. انتشار گزارش به دستور کنگره پس از تماس تلفنی رئیس‌جمهوری جو بایدن با پادشاه سعودی، سلمان بن عبدالعزیز آل‌سعود در روز پنجشنبه گذشته انجام شد. این گزارش چهار صفحه‌ای با عنوان «ارزیابی نقش دولت سعودی در کشتن جمال خاشقجی» مورخ ۱۱ فوریه است و در تاریخ ۲۵ فوریه توسط آریل هاینس، مدیر اطلاعات ملی از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌است.
بن سلمان قاتل و مجرم است
جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد دستگاه سلطنتی عربستان و به‌ویژه بن‌سلمان در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان می‌دهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکه‌تکه و از آنجا خارج شده‌است. بن‌سلمان تاکنون به قتل رسیدن خاشقجی را تایید کرده، اما گفته که این کار بدون اطلاع او انجام شده‌است. با این حال در گزارشی که در آمریکا منتشر شد به «نظارت کامل» بن‌سلمان بر همه عملیات اطلاعاتی و امنیتی در عربستان سعودی اشاره شده‌است. نویسندگان این گزارش آورده‌اند: «ولیعهد از سال ۲۰۱۷ بر سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی پادشاهی نظارت کامل دارد و بسیار بعید به نظر می‌رسد مقامات سعودی بدون مجوز ولیعهد، عملیاتی از این دست را انجام داده باشند.» این گزارش می‌گوید شماری از اعضای تیم ۱۵نفره سعودی که در اکتبر ۲۰۱۸ پیش از کشته شدن خاشقجی وارد استانبول شدند، افراد مرتبط با مرکز مطالعات و امور رسانه‌ای در دربار سعودی بودند که مدیریت آن را مشاور نزدیک بن‌سلمان به‌عهده دارد و هفت نفر از آنان نیز اعضای زبده تیم حفاظت شخصی محمد بن‌سلمان معروف به «نیروی واکنش سریع» بوده‌اند.
نمایش تحریمی آمریکا علیه سعودی‌ها
وزارت خزانه‌داری آمریکا ساعتی پس از انتشار گزارش اطلاعاتی توسط دولت بایدن، تحریم‌هایی را علیه این نیروی واکنش سریع موسوم به یگان ببر (وحده النمر) و نیز معاون پیشین «ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی» عربستان وضع کرد. همزمان وزارت خارجه آمریکا با اعمال محدودیت صدور ویزا به ۷۶ تبعه عربستان سعودی، ورود آنان به خاک ایالات متحده را ممنوع اعلام کرد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با اعلام این خبر گفت کشورش افرادی را که به فعالان، ناراضیان و خبرنگاران حمله یا آنها را تهدید می‌کنند، تحمل نخواهد کرد.
مجازات بن‌سلمان توسط بایدن
پیش از این برخی مقامات دولت آمریکا اشاره کرده بودند بایدن در حال بررسی نوع مجازاتی است که قصد دارد پس از انتشار گزارش جنجالی روز جمعه علیه سعودی‌ها به اجرا بگذارد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا دولت تحریم‌هایی را برای افرادی که مسؤول قتل خاشقجی شناخته شده‌اند در نظر می‌گیرد، گفت: «به نظرم به‌زودی به جایی می‌رسیم که مسؤولیت پذیری این جنایت هولناک را مطالبه کنیم.»
در گزارش اطلاعاتی آمریکا آمده است که در زمان قتل خاشقجی، «ولیعهد فضا را به گونه‌ای درآورده بود که دستیارانش از خطر اخراج یا بازداشت در صورت انجام ندادن وظایف تعیین شده می‌ترسیدند.»
مشکل اصلی بایدن با بن‌سلمان چیست؟
گرچه قتل خاشقجی توسط بن‌سلمان، به بهانه‌ای برای انتقام بایدن از ولیعهد سعودی‌ها تبدیل شده است، اما مشکل اصلی دموکرات‌ها با بن‌سلمان قتل این روزنامه‌نگار منتقد سعودی نیست! معضل اصلی سران حزب دموکرات با بن‌سلمان، به مناسبات خاص وی با ترامپ و البته برخی اعضای حزب جمهوریخواه باز می‌گردد. محمد بن‌سلمان در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۴ از اصلی‌ترین حامیان ترامپ بود. حتی در انتخابات میاندوره‌ای کنگره در سال ۲۰۱۸ میلادی، پترودلار‌های سعودی به صورت پشت پرده، در اختیار سناتور‌های جمهوریخواهی قرار گرفت که مشغول رقابت با دموکرات‌ها برای تصاحب دوباره کرسی‌های کنگره بودند. پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، دموکرات‌ها تلاش کرده‌اند تا با قربانی کردن بن‌سلمان به پای اهداف خود، از یک‌سو خود را مدعی حقوق بشر جلوه داده و از سوی دیگر، انتقام خود را از ولیعهد قاتل سعودی‌ها بابت بازی مستقیم وی در زمین ترامپ و جمهوریخواهان بگیرند.
فراتر از یک تناقض
انتشار رسمی گزارش محرمانه نهاد‌های امنیتی آمریکا در تایید نقش مستقیم بن‌سلمان در قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار و منتقد عربستانی، در ابعاد مختلفی قابل بررسی است. قطعا با توجه به اعلام رسمی نهاد‌های امنیتی آمریکا مبنی بر قاتل بودن جمال خاشقجی، اکنون باید مجازات حداقلی متناسب یا این جنایت علیه وی اعمال شود، اما خبری در این خصوص نیست.
پس از انتشار گزارش قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، دولت آمریکا برای ۷۶مقام سعودی محدودیت صدور روادید اعلام کرد. این محدودیت‌های صدور روادید شامل تعدادی از مقام‌های ریاض، خانواده‌های آنها و گارد سلطنتی سعودی می‌شود و قرار نیست محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی تحریم شود. بر اساس آنچه آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده است، برای این افراد به دلیل اقدام به تهدید مخالفان حکومت سعودی در خارج از مرز‌های عربستان، محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است. اما در این فهرست ۷۶ نفره، نام قاتل اصلی یعنی محمد بن‌سلمان مشاهده نمی‌شود.
مقام‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته‌اند ولیعهد عربستان سعودی به‌رغم صدور دستور قتل جمال خاشقجی مشمول تحریم‌های جدید دولت آمریکا که قرار است علیه عاملان این ترور در نظر گرفته شود نخواهد شد. به راستی این تناقض رفتاری و حقوقی چگونه قابل توجیه است؟
