رقیب اصلی ابراهیم رئیسی در انتخابات 1400 کیست؟

شاهد آنکه هر چه به انتخابات نزدیک می‌شویم، وضعیت پیچیده‌تر می‌شود. آمدن و نیامدن هیچ یک از کاندیداهای اصلی معلوم نشده و به نظر می‌رسد که به این زودی‌ها هم معلوم نشود. هر گزارش و تحلیل انتخاباتی مبتنی است بر اما و اگر یا شاید و فرضا. در این فضاست که هر روز یک خبر تازه رسیده و رسانه‌ها را به دستکاری گمانه‌زنی‌های پیشین وامی‌دارد. مثلا تا همین دیروز گفته می‌شد که اگر سیدابراهیم رییسی کاندیدای جریان اصولگرا باشد، اجماع قطعی است اما این‌طور که معلوم است این هم خوش‌خیالی است. دلیلش نیز اخباری است که عصر دیروز در رسانه‌ها و کانال‌های تلگرامی درباره عزم کاندیداتوری سعید محمد به‌رغم حضور رییسی در انتخابات منتشر  شد. 

برای درک بهتر از وضعیت انتخاباتی جریان اصولگرا و اهمیت خبر مذکور باید به این مهم توجه داشت که سیدابراهیم رییسی در تمام چهار سال گذشته یک کاندیدای بالقوه بوده و حتی شاید بتوان گفت که هیچ وقت از فضای انتخاباتی 96 فاصله نگرفت. او به‌رغم مشغول شدن در دستگاه عریض و طویل و مهم قضا همواره گوشه چشمی به پاستور داشته و احتمالا آرزو کرده که جای روحانی  باشد. 

لذا گمانه کاندیداتوری او در این انتخابات از ابتدا مطرح و فقط در مواقعی کمرنگ و پررنگ شده است. با نزدیک شدن به انتخابات اما هواداران رییسی اجازه کمرنگ شدن دوباره را ندادند. حتی آن وقتی که برخی سیاسیون همچون عباس سلیمی‌نمین صراحتا تاکید کردند که رهبری آن دسته از افرادی که با حکم ایشان در جایگاه و مسوولیت‌های اجرایی قرار دارند را از کاندیداتوری منع کرده‌اند. 

قاضی‌القضات البته تاکنون به صراحت نگفته که قصد کاندیداتوری دارد و حتی چند باری هم تلویحا این گمانه را تکذیب کرده است. با این وجوه اصرار برخی اصولگرایان مثل شورای وحدتی‌ها، برخی مجلس‌نشینان نزدیک به پایداری یا برخی اعضای خبرگان رهبری به قوت خود باقی است و از همین‌رو گفته می‌شود که رییسی نهایتا راضی به کاندیداتوری خواهد شد. در این بین اخباری هم درباره تشکیل ستادهای انتخاباتی وی منتشر و تکذیب می‌شود که حداقل از جدی بودن این گمانه حکایت می‌کند. 

درست در همین وضعیت است که می‌بینیم یکی از چهره‌های نزدیک به محمدباقر قالیباف یعنی محسن پیرهادی در توییتر خود از عدم کاندیداتوری قالیباف خبر می‌دهد. این اما یک کناره‌گیری ساده نیست و شرط و شروطی دارد. پیرهادی اگرچه با استفاده از عبارت «برداشت من این است» راه کاندیداتوری قالیباف را باز نگه داشته است، اعلام می‌کند که قالیباف در صورت کاندیداتوری رییسی آماده کمک به او خواهد بود! این یعنی اولا ورود رییسی به رقابت‌های انتخاباتی 1400 محتمل‌تر از قبل است و ثانیا قالیباف یک بار دیگر به نفع او کنار کشیده تا  به اجماع اصولگرا  کمک کند.

تقریبا هر روز یکی از نیروهای سیاسی در جبهه اصولگرایی بر تضمین بودن اجماع در صورت کاندیداتوری رییسی تاکید می‌کند؛ اما اخبار منتشر شده در یکی، دو روز گذشته نشان می‌دهد که کار به این سادگی‌ها نیست. این طور که به نظر می‌رسد برخی کاندیداهای احتمالی در این جبهه به اندازه قالیباف یا سعید جلیلی که پیش‌تر گفته بود در صورت ورود رییسی نخواهند آمد به شکل‌گیری اجماع اهمیت نداده و کار خود را می‌کنند.

مصداق این مدعا سعید محمد است. همین دیروز بسیاری از رسانه‌ها نوشتند که « شنیده می‌شود سعید محمد همچنان اصرار به حضور بر انتخابات داشته و دلیل این اصرار را فقدان استعداد لازم اجرایی در کاندیداهای اصولگرا می‌داند.» فراموش نکنیم که محمد ازجمله گزینه‌های نظامی در این انتخابات است که در ماه‌های گذشته بسیار مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. در ابتدای امر حرف از تلاش اصولگرایان برای سپردن «بهشت» به او بود اما هر چه می‌گذرد، بحث کاندیداتوری او در انتخابات ریاست‌جمهوری جدی‌تر می‌شود. به خصوص اگر در نظر داشته باشیم که همین چند روز قبل روزنامه جمهوری اسلامی از آغاز تبلیغات محمد در فضای مجازی خبر داد. اشاره این رسانه به اولین تیزر تبلیغاتی سردار با عنوان «نگهت آتشین، سخنت دلنشین» بود. فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) عملا با انتشار یک کلیپ 3 دقیقه‌ای حاوی فعالیت‌های سازندگی این قرارگاه با سرودی که «نگهت آتشین، سخنت دلنشین» محور آن است به همراه عکس‌هایی در کنار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وارد صحنه تبلیغات انتخاباتی شد.

افزون بر این باید در نظر داشت که برخی رسانه‌ها در همین چند روز اخیر از احتمال کناره‌گیری وی از فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا خبر داده‌اند. مثلا جهان‌نیوز نوشته بود: «طی هفته‌های اخیر شایعات متعددی درباره فعالیت‌های انتخاباتی سعید محمد منتشر شده است و بسیاری از فعالان سیاسی معتقدند که هواداران سعید محمد در شهرهای مختلف فعالیت‌های انتخاباتی خود را آغاز کرده‌اند. خود او نیز با وجودی که موضع علنی درباره ورود به انتخابات نداشته ولی حضور احتمالی در انتخابات ریاست‌جمهوری را هم تکذیب نکرده است. با این وجود با توجه به نظامی بودن سعید محمد، فعالیت سیاسی و انتخاباتی شرایط کاری‌اش را تغییر خواهد داد. بنابراین در صورتی که حضور سعید محمد در انتخابات 1400 از طرف او قطعی شود، محمد به زودی باید از فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) استعفا بدهد.» با کنار هم قرار دادن تکه‌های این پازل اگرچه نمی‌توان تصویر روشن و دقیقی از چینش نیروهای اصولگرا در انتخابات آتی ارائه داد اما می‌توان به این نتیجه رسید که اجماع برای فعالان سیاسی در این جریان به این سادگی‌ها هم نیست و حتی ورود و کاندیداتوری سیدابراهیم رییسی که این روزها از جدی‌ترین گزینه‌های انتخاباتی اصولگرایان به حساب می‌آید نیز  این امر را  تضمین نمی‌کند.