سناتور آمریکایی چه خوابی برای برجام دیده است؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، متیو پتی در وبسایت ریسپانسیبل استیت کرفت وابسته به «اندیشکده کوئینسی» نوشت: باب منندز، سناتور برجسته دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا به کمپین آیپک پیوسته است. کمپینی که به سختی در تلاش است تا با تحت فشار قرار دادن رئیس جمهور بایدن زمینه تعامل دیپلماتیک با ایران را محدود کند؛ مسئله‌ای که البته واکنش مدافعان رویکرد دیپلماسی را در پی داشته است.
در ادامه این مطلب آمده است: در آخرین ساعات روز دوشنبه، باب منندز و سناتور لیندزی گراهام نامه‌ای را منتشر کردند که از رئیس‌جمهور می‌خواست از تمام نیرو و ابزار‌های دیپلماتیک و اقتصادی برای رسیدن به توافق‌نامه‌ای با ایران استفاده کند که به طور موثری فعالیت‌های بی‌ثبات کننده در سراسر خاورمیانه و برنامه موشکی بالستیک این کشور را محدود می‌کند.
منندز و گراهام هر دو با برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ با ایران که بایدن وعده بازگشت دوباره به آن را داده، مخالفت کرده‌اند. در اوایل این ماه پالیتیکو گزارش داد که بایدن از ترس خشم منندز تا حدودی مواضع سخت‌تری نسبت به ایران اتخاذ کرده است.
این دو سناتور خواستار امضا‌های بیش‌تری برای این نامه هستند. این در حالی است که ۷۰ دموکرات در مجلس نمایندگان با امضای نامه‌ای به جمهوری‌خواهانی پیوسته‌اند که با تدوین این نامه هشدار داده‌اند که برجام نتوانسته از دامنه کامل تهدید‌های ایران بکاهد و از بایدن خواسته‌اند به دنبال توافق‌نامه و یا مجموعه‌ای از توافقات باشد که امتیازات بیش‌تری از ایران را مطالبه کند.
به عقیده دایلن ویلیامز، از اعضای موسسه جی‌استریت، آیپک پشت این نامه بوده است. تمام مواردی که در این نامه درباره ایران وجود دارد، همه آن چیزی است که آیپک به طور معمول در کنفرانس‌های سالانه‌اش –که امسال برگزار نمی‌شود- خواهانش است. با این حال، آن‌ها هنوز هم طبق معمول آن‌ها را از زبان نمایندگان بیان می‌کنند.
ویلیامز خاطرنشان می‌کند حتی آیپک چند دموکرات را وادار به امضای نامه‌ای کرد که در آن از دولت ترامپ خواسته بود تا به دنبال تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه ایران باشد. دولت ترامپ هم به این نامه به عنوان نوعی حمایت از تحریم‌ها قاطعی استناد کرد که با مخالفت برجسته‌ترین نمایندگان روبرو بود. به گفته او این سیاست رایج آیپک است که نامه به نام نمایندگان منتشر می‌شود در حالی که در حال تبلیغ ایده‌های آن است.
جی‌استریت، در نامه‌ای که به کنگره ارسال کرده هشدار داد که نامه منندز و گراهام مستمسکی برای مخالفان برجام خواهد شد تا ادعا کنند امضاکنندگان نامه با لغو تحریم‌هایی مخالف هستند که نیازمند بازگشت به برجام است... مگر این‌که توافق‌نامه گسترده شود. این نهاد از طرفداران دیپلماسی خواسته که نامه را امضا نکنند، مگر این‌که شامل بندی باشد که تایید می‌کند برخی از امضاکنندگان از برجام حمایت می‌کنند. هم‌چنین این موسسه آن‌ها را به حمایت از قانون دیپلماسی با ایران، لایحه‌ای در حمایت از توافق سال ۲۰۱۵ دعوت می‌کند.
نایاک، شورای ملی ایرانیان آمریکا، هم در بیانیه خود هشدار داد نامه منندز و گراهام امکان دستیابی به توافق را غیرممکن می‌سازد و باعث می‌شود که بایدن در مسیر جنگ با ایران قرار گیرد، چرا که پیشنهاد می‌کند به یک‌باره باید تمام نگرانی‌ها نسبت به ایران را برطرف کرد.
بیانیه نایاک استدلال می‌کند: تنها یک گزینه روشن برای دولت وجود دارد تا نگرانی‌ها از برنامه هسته‌ای ایران را کنترل کند و راهی برای آغاز مذاکرات در مورد سایر زمینه‌های نگران‌کننده ایجاد کند: بازگشت کامل به تعهدات منطبق بر برجام. هر گونه تلاش برای افزودن موارد دیگر و یا ناکام گذاشتن این مسیر زیان‌بخش و مایه سرخوردگی برای تلاش‌های دیپلماتیک جدی که در جریان است، خواهد بود.
حسن الطیب، کارشناس امور خاورمیانه هم معتقدست نامه سناتور‌ها منندز و گراهام از ادامه استراتژی شکست خورده فشار حداکثری دولت ترامپ پشتیبانی می‌کند که باعث ایجاد بی‌ثباتی در خاورمیانه شده و ما را در آستانه یک جنگ با ایران قرار داده و باعث افزودن رنج مردم ایران شده است.
دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و با اعمال کمپین فشار حداکثری مدعی تلاش برای کسب یک توافق بهتر بود. از آن زمان ایران بر دامنه فعالیت‌های هسته‌ای خود افزوده، هر چند وعده داده در صورت لغو تحریم‌ها به محدودیت‌های تعیین شده توسط برجام برگردد.
بایدن به صورت علنی اظهار داشته تمایل دارد هر دو طرف با پشتیبانی از دیپلماسی به برجام بازگردند. اما تندرو‌ها از دولت بایدن می‌خواهند که برجام را کنار بگذارد و از تحریم‌ها به عنوان اهرم فشار برای دستیابی به امتیازات بیشتر استفاده کند، از جمله در مورد سیاست منطقه‌ای ایران و برنامه موشک‌های بالستیک.
نظرسنجی منتشر شده توسط YouGov و اکونومیست در اوایل این هفته نشان می‌دهد که تقریباً دو سوم آمریکایی‌ها از مذاکرات مستقیم بر سر برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند.
در نامه منندز و گراهام آمده است: اگرچه ممکن است در مورد برجام کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ دیدگاه‌های مختلفی داشته باشیم، اما باید با واقعیت روبرو شویم که ایران فعالیت هسته‌ای خود را از راه‌های نگران کننده تسریع کرده است... ما هم‌چنین توافق داریم جدای از برنامه هسته‌ای، ایران هم‌چنان تهدیدی برای امنیت آمریکا و امنیت بین المللی است.
منندز و گراهام هر دو پیش از این مخالفت خود با برجام را ابراز کرده و خواستار برخورد سخت‌گیرانه‌ای با ایران شده بودند. در سال ۲۰۱۳، هر دو پیشنهاد قطع‌نامه مشترکی را برای حمایت از اقدام نظامی اسرائیل علیه برنامه هسته‌ای ایران دادند. در اواخر همان سال، منندز تلاش کرد تا تحریم‌های جدیدی را علیه ایران تصویب کند، در حالی که مذاکرات برای برجام هنوز در جریان بود؛ اقدامی که اعتراض دموکرات‌های بلندپایه را برانگیخت.
این دو در مورد کارزار فشار حداکثری ترامپ هم اختلاف کمی داشتند. منندز علناً با تصمیم ترامپ برای خروج از برجام مخالفت کرد، در حالی که گراهام به یک طرفدار پرشور کمپین فشار تبدیل و حتی خواستار حمله نظامی علیه تأسیسات نفتی ایران شد. با این حال منندز جمهوری‌خواهان را یاری کرد تا ترامپ فشار اقتصادی بر ایران را حتی در جریان بحران همه‌گیری ویروس کرونا حفظ کند؛ موضعی که منندز را در تضاد با اعضای ارشد حزب خودش قرار می‌دهد که از معافیت‌های بشردوستانه از برخی تحریم‌ها برای کمک به تهران در مهار همه‌گیر شدن بیماری، حمایت می‌کنند.
منندز در جلسه هفته گذشته سنا هم به مخالفت با برجام ادامه داد و این توافق را برای مقابله با طیف وسیع تهدید‌های ایران ناکافی خواند. با این حال سایر دموکرات‌ها با موضع منندز مخالف بودند. سناتور کریس مورفی در همان جلسه گفت بسیاری از ما از برجام با توجه به شرایط آن حمایت کردیم. حال، با گسترش مواردی که می‌خواهیم در میز مذاکره درباره آن‌ها صحبت کنیم، من نگران این هستم که ممکن است خود را برای شکست آماده کنیم.
