صادق خرازی: گفتم آمریکا با احمدی‌نژاد به تفاهم نمی‌رسد، همین هم شد
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، شفقنا نوشت: سفیر پیشین ایران در فرانسه و معاون اسبق وزیر امور خارجه ایران گفت: آمریکا باید در ایران با زبانی واحد روبرو شود ولی هنوز صدا و زبان واحدی در داخل کشور ما وجود ندارد.
متن گفت وگو با صادق خرازی را می خوانید:
*با توجه به استقرار دولت جدید آمریکا در کاخ سفید فکر می کنید چه سیاست هایی در خصوص کشورهای عربی و اسلامی خاورمیانه اتخاذ خواهد شد؟ در عمر دو ماهه دولت بایدن مسئله برجام مطرح شد ولی با کش‌وقوس همراه بود. بحث چگونگی رفتار با عربستان و اسرائیل نیز مطرح است. آیا دولت جدید آمریکا در خصوص منطقه خاورمیانه تغییر رویکرد اساسی خواهد داشت؟ آیا بایدن به دنبال نظم جدیدی در خاورمیانه است؟ آیا در چهار سال آینده تحولاتی در خاورمیانه رخ خواهد داد؟
من می‌خواهم واقع‌بینانه و مثبت صحبت کنم. شاید برخی نظر مثبت من را برنتابند و یا به صورتی انتزاعی روی آن داوری کنند. معتقدم در میان دولت‌هایی که در آمریکا بودند سیاست خارجی آقای بایدن در چهل سال گذشته نزدیک‌ترین سیاست به ایران خواهد بود ولی به شرطی که ما طرف مقابل خود را بفهمیم و بشناسیم. اینکه می‌گویم نزدیک‌تر است به این معنی نیست که آن‌ها عاشق چشم و ابروی جمهوری اسلامی باشند یا مبانی ایدئولوژیک انقلاب اسلامی را درک کرده باشند بلکه شرایط ما و آمریکایی‌ها در منطقه به‌گونه‌ای است که آمریکا امروز می‌تواند نزدیک‌ترین سیاست را به ایران داشته باشد. به چند دلیل؛ آمریکایی‌ها امروز در سیاست داخلی خود گرفتارشده‌اند.
آقای ترامپ می‌تواند تهدیدی اساسی برای چهار سال دیگر باشد. امروز آقای ترامپ توانسته است حزب جمهوری‌خواه را احیا کند و نشست کنگره حزب جمهوری‌خواه نشان داد که ایشان هنوز حرف برای گفتن دارد.مسئله مهم‌تر از آن موضوع کرونا است. آقای بایدن قول‌هایی به مردم داده است که باید این‌ها را عملی کند. موضوع مهم‌تر از آن موضوع چین است. برای آمریکا موضوع چین یک دغدغه مهم و اساسی است و نمی‌تواند چین را رها کند. آقای بایدن می‌خواهد تا جاییکه می‌شود در خاورمیانه درگیر نشود. برای اولین بار در تاریخ دیپلماسی آمریکا رئیس‌جمهور آمریکا بعد از دو ماه با نخست‌وزیر اسرائیل صحبت کرد. درحالی‌که رئیس‌جمهور آمریکا در روز اول یا دوم با نخست‌وزیر اسرائیل صحبت می‌کند.
* دلیل این رفتار چه بود؟ آیا این مسئله نشان‌دهنده عمیق شدن شکاف بین آمریکا و اسرائیل است؟
اسرائیل در تمامی اجزای آمریکا دخالت می‌کند. دولت بایدن و سیاست خارجی او همه در مورد اعراب متفق‌القول هستند.آمریکایی‌ها غروری دارند و برخی معتقدند اسرائیل در تمامی اجزای آمریکا دخالت می‌کند و کرده است. تفکری در آمریکا وجود دارد که می‌پرسد تا کجا و چقدر باید هزینه اسرائیل را بدهیم؟! از دنیای اسلام دور شده‌ایم. اگر دقت کنید ما اوباما را به سمت نگاه‌های انتزاعی هل دادیم. اوباما به دانشگاه الازهر مصر رفت و اولین سخنرانی تاریخی باراک حسین اوباما در الازهر مصر بود و وقتی وارد مسجد الازهر شد مثل مسلمانان کفش‌های خود را درآورد و با پای بدون کفش رفت و احترام گذاشت. دولت بایدن و سیاست خارجی بلینکن و تیم امنیت ملی او همه در مورد اعراب متفق‌القول هستند. با عربستان سعودی در موضوع یمن مشکل دارند. با امارات مشکل دارند و در قبال عراق نیز عقیده دارند که هر چه زودتر باید عراق را به مردم این کشور تحویل بدهیم و باید دوره گذاری منطقی داشته باشیم. در مورد افغانستان عقیده دارند مذاکره با طالبان بی‌خود بود. در خصوص پاکستان اولویت اول بایدن مهار این کشور است نه ایران. .
*ایران باید چه واکنشی اتخاذ می‌کرد؟ از طرفی در سطح عالی نظام گفته شد برای بازگشت به برجام باید تحریم‌ها برداشته شود و از طرفی بایدن گفت ما تحریم‌ها را برنمی‌داریم و ایران باید اول به برجام برگردد..
آقای بایدن عقیده دارد باید به برجام برگشت و حال اینکه چه کسی ابتدا برگردد نیاز به مذاکره دارد. امروز اروپاییان به دنبال منویات دیگری هستند و می‌خواهند مشکلات خود با آمریکا را نیز حل کنند. هر زمان کار ما با دموکرات‌ها به مرحله نزدیکی رسیده است کبک اروپاییان خروس خوانده. امروز صداهای ضد ایران از اروپا به گوش می‌رسد. دیپلماسی ایران امروز بسیار پرکار است و کار سختی دارد.
* امروز ایران منتظر بر سرکار آمدن دولت جدید است تا احیانا مذاکراتی صورت بگیرد؟
اگر آمریکا به برجام برگردد و تحریم‌ها را بردارد ایران آماده مذاکره است. اگر ما امتیاز اشتباهی بدهیم باید تا آخر خط اشتباه برویم.
_*پیش‌بینی شما چیست؟ در این شرایط رخ دادن چه اتفاقاتی محتمل است؟
فکر می‌کنم در نهایت آمریکایی‌ها به برجام می‌آیند.
* آیا آمریکا امروز منتظر تغییر دولت در ایران است و آیا نگرانی بر سرکار آمدن دولت آینده در ایران را دارد؟
دو تفکر وجود دارد؛ یک تفکر این است که ایران را خوب می‌شناسد و می‌داند سیاست خارجی ایران در کجا رقم می‌خورد و دولت عامل اجرایی بحث است و می‌دانند چه کسی تصمیم گیر است و منتظر است دولت جدیدی در ایران بر سرکار بیاید تا با دولت تازه‌نفس روبرو شوند و تفکر دیگری وجود دارد که می‌گوید ما در هرلحظه که بخواهیم و فرصت موقعیت خطیری ایجاد شود باید به میدان بیاییم و کارمان را انجام بدهیم.
* آیا برجام می‌تواند مقدمه ای برای مذاکرات میان‌مدت و طولانی‌مدت آمریکا باشد تا مشکلات خود را در سایر حوزه‌ها حل کنند؟
برجام می‌تواند پلی برای واقع‌بینی و تغییر ماهوی در سیاست خارجی و گفتگو بین ایران و آمریکا باشد. مسائل ایران و آمریکا روزی باید حل شود. ما نمی‌توانیم تا آخر عمرمان در یک آتش‌بس و جنگ نانوشته و ناگفته‌ای به سر ببریم. مناسبات بین ایران و آمریکا می‌تواند به تغییر گفتمانی آمریکا و دنیای اسلام منتهی شود و صلح و امنیت جدیدی را در جهان پدید بیاورد. ما و آمریکا باید یک روز بنشینیم و مسائلمان را باهم حل کنیم و این به نظر بزرگان کشور بستگی دارد.
*ترامپ تقریباً مثل بوش پسر یک‌جانبه‌گرایی در پیش گرفت و اوباما و بایدن نیز مثل همدیگر چندجانبه گرایی را روی میز دارند. اوباما با استفاده از ظرفیت چندجانبه گرایی قبل از برجام فشار زیادی علیه ایران ایجاد کرد و اجماع جهانی به وجود آمد و منجر به برجام شد. یک سؤال این است که آیا بایدن می‌تواند تحریم‌ها را به‌راحتی لغو کند و یا به‌منظور لغو تحریم‌ها باید وارد پروتکل‌های سنا و کنگره و… شود؟ نکته دوم این است که ایران و آمریکا پیش‌شرط گذاشته‌اند به نظر شما آیا این پیش‌شرط‌ها قابل‌مذاکره است؟ نکته سوم این است که در خبرها آمده آمریکا به دنبال توافقی فراتر از برجام است این به چه معنا است؟
در مرحله اول من عقیده ندارم که ترامپ در یک‌جانبه‌گرایی مثل بوش بوده باشد. بوش پسر در ادبیات گفتمانی نظام سلطه و نظام یک‌جانبه‌گرایی امریکا قدم برمی‌داشت ولی جنبه‌های مختلف را در نظر می‌گرفت. ولی ترامپ قائل به هیچ‌چیزی نبود. اوباما وقتی بحث گفتمانی در ایران پیش آمد درها را باز کرد و آمد و نشست و خود داوطلب شد و به عمان فرستاده فرستاد و ادبیات گفتگو انجام گرفت. آن‌ها باکسی گفتگو کردند که قابل گفتگو بود. تا زمانی که احمدی‌نژاد بر سرکار بود با او گفتگو نکردند. من همان زمان گفتم دنیا آمادگی مذاکره با کسی را که حرف‌های عجیب و غریب می‌زند ندارد. من قبلا گفتم آمریکا با احمدی‌نژاد به تفاهم نمی‌رسد و همین شد.معتقدم آمریکایی‌ها حتماً می‌توانند به گفتمان برسند. دولتی که در ایران حاکم است سیاست خارجی مبتنی بر گفتگو و حل‌وفصل مسائل را دنبال می کند و مبتنی بر درگیری نیست. لذا من برای برگشت به رویکرد برجام محدودیتی نمی‌بینم. در آمریکا اختیارات در دست رئیس‌جمهور است. من فکر می‌کنم منظور رهبری این است که ادبیات آمریکا که به سمت ادبیات گفتگو برود و تسهیل‌کننده باشد حل می‌شود. به نظر من می رسد رهبری در پی حل‌وفصل مسائل است. رهبری نمی‌خواهد این کشور دارای مشکل باشد.
* به سنگ‌اندازی عرب‌ها اشاره کردید. امروز بایدن در موضعی ایستاده که عربستان را تحت‌فشار قرار می‌دهد. مسئله جنگ یمن و پرونده قتل خاشقچی مطرح شد. آیا ایران و عربستان می‌توانند در این بازه زمانی مذاکراتی داشته باشند و شاهد عادی‌سازی روابط باشیم؟
عربستان قربانی و گروگان آل سلمان است. ما بارها خواستیم به عربستان کمک کنیم ولی آن‌ها بازی درآوردند. مسائل ایران و عربستان بعد از انتخابات با فرصتی برای حل‌وفصل روبرو می‌شود. من می‌بینم که عربستان به سمت گفتگو با ایران می‌آید.
* دیدگاه شما در مورد دیدار پاپ و آیت‌الله سیستانی و تاثیر آن بر جهان اسلام چیست؟
آیت الله سیستانی در دیدار با پاپ فرانسیس عظمت اسلام و تشیع را نشان دادند. آیت‌الله سیستانی بر اساس عقل جمعی دنیای اسلام و خردی که بر ایشان حاکم است باعث عزت اسلام و شیعیان است.
*انتخابات ریاست جمهوری در ایران در پیش است و گروه‌های مختلفی برای شرکت در انتخابات اعلام آمادگی کرده‌اند. نظر شما در مورد انتخابات ۱۴۰۰ چیست؟ و چه رویکردی را غالب می‌بینید؟
به سه دلیل انتخابات را آمیخته با مشکلات می‌بینم. مردم در قهری خودساخته هستند. مردم در پژواک تلخی قرار دارند. پیرسالاران و قدرت سالاران در اصلاحات باید نقش خود را به جوان‌ها بدهند. جامعه با حرف درمانی آرام نمی‌شود و گام‌های عینی و عملی می‌خواهد. در رابطه با من تصمیم من حزبی است و تا زمانی که در این حزب باشم و منویات مشترک حزبی باشد تابع نظر حزب هستم و اگر حزب به این جمع‌بندی برسد که باید از کسی دفاع کند تابع نظر حزب هستیم و اگر روی فرد خاصی تصمیم بگیرد همه ما بر یک تصمیم هستیم و اگر حزب تصمیم بگیرد که خود من بیایم حتماً من هم کمک خواهم کرد.
