ماموریت مهم برای پهپاد‌های ایرانی/ مهاجر ۶ مهیای سرکوب پدافند هوایی دشمن می‌شود

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از مشرق، مبحث کشف سامانه‌های راداری، هشدار به سامانه‌های پروازی خودی و اخلال روی سیستم‌های دشمن از جمله مسائل بسیار مهم و حیاتی برای بقاء پذیری در میادین نبرد امروزی است. امروزه با افزایش سیستم‌های پدافند دفاعی متحرک نیاز به داشتن سیستم‌های جنگال برای پرنده‌های بدون سرنشین نیز بدل به یک مسئله مهم شده و با شناخت دقیق این نیازها، اخیرا جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش طیف کاملی از محصولات در حوزه هشدار دهنده ها، سیستم‌های کشف و اخلال راداری را رونمایی کرده که می‌تواند یک گام مهم در افزایش توانایی پهپادی نیروی زمینی ارتش به صورت خاص و نیرو‌های مسلح کشور به صورت کلی باشد که در ادامه، نگاهی به اهمیت و ویژگی‌های این سامانه‌های هشدار دهنده خواهیم داشت.

در پروسه مقابله با تهدیدات، مطلع شدن از وجود تهدید یکی از اولین قدم‌ها برای مقابله و دفاع از نیرو‌ها و منافع خودی به حساب می‌آید که یکی از سیستم‌های مورد نظر در این بخش، هشدار دهنده‌های قفل لیزری است که در خصوص تابش امواج لیزر و برخورد آن‌ها با بدنه تجهیزات، به کاربر هشدار می‌دهد که به مانند همین سیستم برای هشدار دهنده دریافت و قفل امواج راداری نیز توسعه پیدا کرده است. این سیستم‌ها منبع و جهت تابش این امواج را در اختیار کاربر قرار می‌دهد و بسته به نوع سیستم‌های دفاعی همراه کاربر وسیله مورد نظر می‌تواند انجام مانور برای خارج شدن از دید دشمن، بکارگیری سیستم‌های اخلالگر یا استفاده از چف و فلر را مورد استفاده قرار دهد.

یک نمونه از سیستم‌های هشدار دهنده لیزری / راداری توسعه یافته در جهاد خودکفایی نزاجا

پهپاد مادر برای انجام عملیات کنترل و هدایت ریز پرنده‌های انتحاری نزاجا

بر اساس تصاویری که در جریان مراسم جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش مشاهده شد، به نظر می‌رسد این هشدار دهنده‌ها روی پهپاد مادر مخصوص کنترل پرنده‌های کوچک انتحاری نزاجا توسعه پیدا کرده اند و البته با توجه به اندازه کوچک خود امکان نصب روی دیگر پرنده‌های بدون سرنشین، بالگرد‌ها و جنگنده‌های سرنشین دار را نیز دارند. به نظر می‌رسد سیستم کوچک سفید رنگ زیر بدنه یک دریافت کننده هشدار لیزری و دو نیم کره مشکی رنگ نیز به نظر گیرنده‌های هشدار امواج راداری باشند.

مهاجر ۶ در نقش سرکوب پدافند هوایی دشمن

پهپاد مهاجر ۶ یکی از پرنده‌های بدون سرنشین تقریبا جدید در نیرو‌های مسلح به حساب می‌آید که در سال‌های اخیر حجم زیادی از آن‌ها هم به نیرو‌های ارتش، ناجا و سپاه تحویل داده شده است. این پرنده بدون سرنشین به صورت ترکیبی در نقش شناسایی و تهاجمی کاربرد دارد و می‌تواند تا ۴ تیر بمب دورایستا سری قائم را با برد تقریبی ۸ کیلومتر با خود حمل کند. اما بر اساس تصاویر پخش شده در مراسم مربوط به جهاد خودکفایی نزاجا باید گفت که به نظر می‌رسد قابلیت بسیار مهم اخلال و سرکوب پدافند هوایی دشمن نیز به این پرنده بدون سرنشین اضافه شده است.

در ابتدا بهتر است کمی به نقش سرکوب پدافند هوایی و اهمیت آن در رزم‌های هوایی بپردازیم. سیستم‌های راداری زمین پایه، توپ‌ها و موشک‌های ضد هوایی در چند دهه اخیر جزو تهدیدات اصلی علیه هر گونه وسیله پرنده در میدان نبرد بودند. برای مقابله با این طیف از تهدیدات بحث ماموریت شناسایی و سرکوب پدافند هوایی دشمن طرح شده است. این ماموریت عمدتا در دنیای امروز بر عهده هواپیمای جنگنده سرنشین دار مجهز به سامانه‌های تخصصی و یا اخیرا برخی از پهپاد‌های انتحاری بوده است. در سال‌های اخیر بحث توسعه غلاف‌های جنگال و اخلالگر برای پرنده‌های بدون سرنشین، از سوی برخی از بزرگترین ارتش‌های جهان مطرح شده است. برای نمونه روی پهپاد‌هایی مثل MQ-۱ C و MQ-۹ آمریکا غلاف‌هایی در نقش هشدار دهنده راداری و همچنین سیستم جنگ الکترونیک نصب شده است.

پهپاد MQ-۱ C مجهز به پاد اخلالگر NERO

پهپاد MQ-۹ مجهز به پاد هشدار دهنده راداری ALR-۶۹ A

در مراسم رونمایی جهاد خودکفایی نزاجا، با دو سامانه تیام ۱۴۰۰ و طا‌ها ۱۴۰۰ رو به رو شدیم که تصویر آن‌ها عمدتا در کنار پهپاد مهاجر ۶ رویت شد و به نظر میرسد برای این پرنده بدون سرنشین در نظر گرفته شده باشد. سیستم اول یعنی تیام ۱۴۰۰ یک سامانه کاشف و هشدار دهنده مربوط به امواج راداری است که کمتر از ۵ کیلو وزن داشته و با جریان برق ۱۲ ولت مستقیم و یا ۲۲۰ ولت شهری توان فعالیت دارد و پس از انجام عملیات کشف و شناسایی اطلاعات مربوط به رادار دشمن را به سامانه جنگ الکترونیک طا‌ها ۱۴۰۰ منتقل می‌کند.

سامانه طا‌ها ۱۴۰۰ در حدود ۶ کیلو وزن داشته و همانند سامانه قبلی از جریان‌های ۱۲ یا ۲۲۰ ولت انرژی می‌گیرد و توان ایجاد اخلال روی رادار‌های دشمن را دارد. هر دوی این سیستم‌ها به خاطر وزن و اندازه پایین توان نصب بر روی بالگرد‌ها و جنگنده‌های سرنشین دار را نیز دارند.

مهاجر ۶ در کنار سامانه‌های تیام و طا‌ها ۱۴۰۰

اما بد نیست کمی در خصوص پهپاد مهاجر ۶ به عنوان میزبان اصلی این سیستم صحبت کنیم. این پهپاد توان حمل ۴۰ کیلوگرم محموله را دارد و می‌تواند با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند. در تصاویر مربوط به این پهپاد مشاهده شده که می‌تواند تا ۴ تیر بمب قائم را نیز با خود حمل کند که هر کدام از آن‌ها ۸ کیلومتر برد دارند. با فرض نصب دو سامانه طا‌ها ۱۴۰۰ و تیام ۱۴۰۰ روی این پهپاد حدود ۱۰ الی ۱۱ کیلو وزن از مجموعه ۴۰ کیلو بار همراه این پهپاد تکمیل می‌شود، ولی همچنان می‌توان گفت که این پهپاد توان حمل حداقل دو تیر بمب هدایت شونده را با خود دارد.

مهاجر ۶ در وضعیت رزمی سنگین با لود ۴ تیر بمب دورایستا

ترکیب این دو سیستم کاشف و اخلالگر راداری به همراه بمب‌های دورایستای قائم می‌تواند این پرنده بدون سرنشین را به یک دشمن سر سخت برای سیستم‌های دفاع هوایی کوتاه برد بدل کند. زمانی که این قابلیت را در کنار برنامه توسعه پرنده‌های بدون سرنشین انتحاری نزاجا با قابلیت شبکه محوری و کنترل و پرواز جمع به صورت ۱۰ فروندی قرار می‌دهیم در حقیقت قطعات پازل به نوعی برای ما در حال تکمیل شدن هستند. از طرفی توسعه یک پهپاد انتحاری برد بلند مثل سری آرش، پهپاد شناسایی و تهاجمی مثل سری کمان ۲۲، پهپاد‌های انتحاری با توان هوش مصنوعی و حالا مجهز کردن پرنده‌های مهاجر ۶ به ترکیبی از تسلیحات و سیستم‌های جنگ الکترونیک طیف تقریبا کاملی از توانایی‌های رزم بدون سرنشین هوایی را در اختیار ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار خواهد داد.

با این اوصاف، نظر می‌رسد یک تحول بزرگ در ساختار‌های تهاجمی ارتش جمهوری اسلامی ایران رخ داده و نیرویی که تا حدود ۵ سال پیش آنچنان جدی و گسترده به حوزه پهپادی ورود نکرده بود امروز به لطف سال‌ها تجربه و توانایی موجود در کشور، طیف گسترده‌ای از توانایی‌ها در حوزه بدون سرنشین در کلاس‌های شناسایی، رزمی، انتحاری، پرواز فوجی بر اساس هوش مصنوعی، نبرد شبکه محور و البته قابلیت اخلال و سرکوب پدافند هوایی را به سازمان رزم خود افزوده است.