مذاکره آمریکا و اسرائیل درباره قدرت پهپادی ایران

پایگاه آکسیوس گزارش داده در این جلسه درباره مقابله با اشاعه په‍پادها و موشک‌های کروز ایران در عراق، یمن، سوریه و لبنان گفت‌وگو کرده‌اند.

نگرانی آمریکا از پهپادها

چندی پیش یک رسانه آمریکایی گزارش داده بود استفاده نیروهای مقاومت عراق از پهپاد برای دور زدن سامانه‌های نظارتی نصب‌شده در اطراف پایگاه‌های نظامی و مراکز دیپلماتیک مقام‌های ارتش آمریکا را نگران کرده است.

واشنگتن‌پست در گزارشی روز ۱۲ خرداد نوشته بود نیروهای الحشدالشعبی به جای استفاده از راکت گاهاً به استغاده از پهپادهایی روی آورده‌اند که در ارتفاع کم پرواز می‌کنند و سامانه‌های دفاعی قابلیت رصد آنها را ندارند. یک مقام آمریکایی در ائتلاف اصطلاحاً ضد داعش، این مسئله را «بزرگترین نگرانی» این ائتلاف در عراق توصیف کرده بود.

آکسیوس نوشته بعد از چند حمله پهپادی به مواضع آمریکا در عراق، تل‌آویو و واشنگتن نگرانند که این فناوری به گروه‌های دیگری که ممکن است نیروهایشان را هدف قرار دهد گسترش پیدا کند.

در جریان جلسه‌ای که روز ۲۷ آوریل در واشنگتن برگزار شد «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و همتای اسرائیلی او «مئیر شابات» توافق کردند کارگروهی را برای تمرکز بر مسئله پهپادها و موشک‌‌های تولیدشده توسط ایران تشکیل دهند.

نخستین نشست کارگروه آمریکا-اسرائیل

آکسیوس نوشته نخستین جلسه این گروه سه هفته پیش برگزار شد. ریاست هیأت آمریکایی در این جلسه را «برت مک‌گورک»، معاون کاخ سفید در امور خاورمیانه به عهده داشت. از طرف رژیم صهیونیستی هم «روون آزار»، معاون مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در جلسه حضور داشت.

هیأت صهیونیستی در این جلسه پیشنهاد تشکیل یک ساز و کار برای همکاری‌های منطقه‌ای با مشارکت کشورهای عربی را مطرح کرد. 

یک مقام رژیم صهیونیستی که در این جلسه حاضر بوده گفته طرف اسرائیلی در این جلسه پیشنهاد برقراری منطقه پرواز ممنوع برای پهپادهای ساخت ایران در منطقه را مطرح کرد.

مقام‌های اسرائیلی می‌گویند برداشتشان این است که این جلسات کاری ادامه خواهند داشت زیرا دولت بایدن تهدید پهپادی علیه نیروهای آمریکا در منطقه را جزو الویت‌های خود می‌داند و نگران است که گسترش این فناوری در منطقه بر مخاطرات خواهد افزود.

از دست رفتن برتری هوایی آمریکا  

«ژنرال کنت مکنزی» فرمانده سازمان تروریستی سنتکام چند وقت پیش در یک جلسه استماع کنگره گفته بود که توان پهپادی ایران موجب شده برتری هوایی آمریکا در منطقه زیر سوال برود.

مک‌کنزی اردیبهشت‌ماه سال جاری طی گزارشی مکتوب به کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان آمریکا، گفت: «استفاده گسترده ایران از پهپادها در اندازه‌های کوچک و متوسط به‌منظور شناسایی و حمله، باعث شده که ما برای اولین بار از زمان جنگ کره، بدون برتری هوایی کامل عملیات کنیم».

وی با هشدار درباره قدرت پهپادی ایران، توضیح داد: «تا زمانی که نتوانیم یک توان شبکه‌ای برای شناسایی و شکست دادن سامانه‌های هوایی بدون سرنشین ایجاد و [در منطقه] مستقر کنیم، برتری با مهاجم خواهد بود».

پهپادها تهدیدهای جدید

تا پیش از این آمریکایی‌ها مهم‌ترین تهدید علیه خود را موشک‌های بالستیک می‌دانستند که به عنوان یک سلاح راهبردی اما ارزان می‌توانست در اختیار کشورهای مخالفشان قرار داده شود. آمریکایی‌ها تلاش فراوانی را به خرج داده‌اند تا بتوانند از طریق راه‌های مختلف این تهدید را مهار کنند.

به عنوان مثال بسیاری از کشورهایی که بر خلاف منافع آمریکا در حال توسعه این تسلیحات بودند مورد تحریم‌های گسترده قرار گرفته‌اند و در کنار آن موشک‌های ضدبالستیک گوناگونی برای این کار توسعه یافت. مشهورترین نمونه این تسلیحات سیستم موشکی پاتریوت است که تاکنون به بسیاری از کشورها نیز فروخته شده است.

با این حال تجارب نبردهای اخیر نشان داده است که تهدید پهپادها جدی‌تر از آن است که برخی تصور می‌کردند. به عنوان مثال در جریان نبرد ارمنستان و آذربایجان پهپادهای بیرقدار ترکیه که در خدمت ارتش آذربایجان قرار داشتند ضرباتی را به ارتش ارمنستان وارد کردند در حالی که نیروی هوایی این کشور فاقد هر گونه توان جدی برای چنین عملیاتی بود.

پهپادهای مقاومت

در جنگ یمن در برابر ائتلاف متجاوز سعودی هم این پهپادها بوده‌اند که تاکنون توانسته‌اند سرنوشت جنگ را به نفع مردم این کشور عوض کنند، این در حالی است که نیروی هوایی ارتش سعودی یکی از قوی‌ترین یگان‌های پدافندی دنیا را در اختیار دارد.

این ماجرا آنچنان برای متحدان آمریکا حیاتی شده است که آمریکا و رژیم صهیونیستی در گفت‌وگوهای مشترک خود بارها به آن پرداخته‌اند. 

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی انتقال فناوری ساخت پهپاد در تمام قلمرو کشورهای عضور محور مقاومت است و این مسأله بارها و بارها در گزارش اندیشکده‌های غربی ذکر شده است.

توان پهپادی حزب‌الله

به عنوان مثال یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های رژیم صهیونیستی توان بسیار بالای پهپادی حزب‌الله لبنان است. اساساً حزب‌الله تاکنون چند عملیات مهم و مؤثر نفوذی علیه رژیم صهیونیستی داشته است. اولین مورد از این عملیات نفوذ به سال ۲۰۰۴ میلادی مربوط است. در سال ۲۰۰۶ و همزمان با جنگ ۳۳ روز دو بار پهپادهای انتحاری حزب‌الله به سمت مناطق داخلی فلسطین اشغالی پرتاب شدند.

اما شاید عملیات مهم نفوذ پهپادی حزب‌الله در اکتبر سال ۲۰۰۶ اتفاق افتاده باشد؛ زمانی که یک پهپاد نفوذی حزب‌الله توانست به عمق سرزمین‌های شغالی نفوذ کند و عملیات شناسایی را بر روی بسیاری از مناطق مهم و حیاتی رژیم صهیونیستی انجام دهد.

اگرچه این پهپاد در نهایت توسط جنگنده‌های اف-۱۶ رژیم صهیونیستی ساقط شد اما نشان داد که تا چه اندازه سامانه‌های دفاعی این رژیم در مقابل چنین حملاتی آسیب‌پذیر هستند. هم‌اکنون علاوه بر حزب‌الله لبنان جنبش حماس نیز در غزه در حال فعالیت جدی بر روی فعالیت‌های پهپادی است تا بتواند ضربات خود را به این رژیم جدی کند.

فعالیت پهپادی انصارالله در یمن نیز همان‌طور که اشاره شد توانسته تأثیرات فراوانی بر ساختار نحوه مقابله با این ابزار جدید داشته باشد. یکی از مهم‌ترین دلایل توجه به پهپادها از سوی رژیم صهیونیستی قدرت ارتش یمن در هدف قرار دادن زیر ساخت‌های ارتش سعودی با استفاده از پهپادهاست. این در حالی است که عربستان تنها تاکنون موفق شده تا با استفاده از روش‌های پر هزینه و استفاده از موشک‌های «امرام» با این هواپیماها مقابله کند در حالی که واقعاً هزینه چنین حملاتی برای انصارلله به هیچ وجه بالا نیست و به‌سرعت امکان تدارک دوباره آن‌ها وجود دارد.

 تلاش برای مهار توان پهپادی ایران

کارشناسان می‌گویند به نظر می‌رسد تمرکز بر توان پهپادی ایران در چند جهت متمرکز خواهد بود. ظاهراً عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی علاقه فراوانی دارند تا این مسئله در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین برای بازگشت به برجام مطرح شود.

این دو کشور برداشته‌شدن تحریم‌های ایران را یک ضربه اساسی به هرگونه تلاش برای مهار برنامه موشکی و پهپادی ایران می‌دانند. البته با توجه به رویکرد دولت بایدن احتمالاً این تقاضا در این مرحله در اولویت نباشد و در شرایط فعلی بازگشت به برجام اولویت خواهد داشت که البته در این رویکرد نیز ان‌قلت‌هایی مطرح است.

محور بعدی تلاش برای تحریم هرچه‌بیشتر صنایع ایرانی از طریق آمریکاست؛ هم‌اکنون بسیاری از صنایع فعال ایرانی در حوزه موشکی در فهرست تحریمی وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار دارند و این احتمال وجود دارد که در آینده صنایع پهپادی ایران نیز هدف تحریم قرار گیرند. به احتمال زیاد این تحریم‌ها در قالب «کاتسا» و برای هدف قرار دادن بخش‌های صنعتی و نظامی ایران رخ دهد.

شاید مهم‌ترین تلاش‌ها در شورای امنیت و با توجه به برخی قطعنامه‌های صادر شده صورت پذیرد. به‌طور مثال، این احتمال وجود دارد که غرب با استفاده از قطعنامه‌های مربوط به تحریم‌های تسلیحاتی یمن، ایران را به شکستن این ممنوعیت‌ها متهم و تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کند.

طبیعی است که حتی ممکن است گزارش‌هایی نیز در همین باره به سازمان ملل متحد ارجاع شود تا مجازات‌هایی علیه ایران اعمال شود که این مسئله هوشیاری دستگاه دیپلماسی را می‌طلبد.