شمارش معکوس برای فرونشست برج های ساحل مازندران

صدرالدین متولی در گفت وگو ایسنا با اشاره به اینکه هر گونه افت سطح زمین به دلایل متعدد یا حرکت قائم رو به پایین، فرونشست معنا می شود، اظهار کرد: فرونشست بیشتر در مناطقی که شیب نسبتا همواری دارند رخ می دهد.

وی تصریح کرد: ممکن است میزان فرونشست به حدی کند باشد که ملموس نباشد و سالیان زیادی طول بکشد، مثلا سرعت آن می تواند سالی یک میلیمتر باشد و بر عکس در بعضی از نقاط آنی این اتفاق رخ دهد.

متولی با بیان اینکه خسارات ناشی از فرونشست متعدد است، خاطرنشان کرد: تغییر ناهمسان در ارتفاع و شیب رودخانه ها، آبراهه ها و سازه های انتقال آب، شکست و یا بیـرون زدگی لولـه چاه ها در نتیجه فرونشست و ایجاد اختلال در بهره برداری از منـابع آب زیر زمینی و ماسه دهی چاهها، افت سطح زمین و پیشروی امواج در مناطق پست ساحلی، از بین برگـشت ناپذیر تمام یـا بخـشی از مخـزن آب زیر زمینی در نتیجه از بین رفـتن یـا کـاهش تخلخل مفید نهشته ها، کاهش میزان نفوذ پـذیری سـطحی و پیروآن گسترش پهنه های بیابانی و تغییـر درتوپوگرافی زمین، کاهش بازدهی یـا ایجـاد تخریـب در شریانهای حیاتی و سازه های مهم از جمله خسارت ناشی از فرونشست را می توان نام برد.

دلایل وقوع فرونشست

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور با بیان اینکه فرونشست ها دلایل مختلفی دارند، خاطرنشان کرد: مکانیسم فرونشست، کاهش مقاومت سطوح پایین است که درنتیجه آن، طبقات پایینی زمین، تحمل فشار ناشی از وزن طبقات فوقانی را ندارد که به تبع آن فرونشینی حادث می شود و همچنین عوامل متعدد طبیعی و انسانی در کاهش مقاومت طبقات پایینی زمین نیز دخالت دارند.

متولی با اشاره به اینکه دلایل فرونشست متفاوتند که ازجمله آن ها کاهش سطح آب زیرزمینی،ضخامت لایه رسوبی و ویژگیهای مهندسی رسوبات است، افزود: سطوح زیرین زمین از مواد متعددی تشکیل شده که یکی از آن ها آب است.

وی با بیان اینکه آب در سطوح زیرین زمین فضایی را در بر می گیرد، گفت: با کمبود آب و یا عدم مدیریت منابع آبی در زمان زراعی و درنتیجه برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی، خلل و فرج طبقات زیرین خالی خواهد شد و این خلل و فرج در اثر فشار طبقات بالایی به مرور زمان و گاها آنی مسدود خواهدشد که ما آنرا فرونشست  می نامیم که درکل کشورمان وازجمله مازندران سابقه وقوع دارد.

متولی با ابراز تاسف از برداشت بدون مطالعه و بی رویه شن و ماسه در مناطق ساحلی، گفت: تپه های ماسه ای ضریب فشردگی طبقات زیرین را زیاد می کند اما با برداشت آن، ضریب مربوطه کاهش یافته که خود سبب نفوذ آب شور به زیر سطح مناطق مسکونی در ساحل و در نتیجه هجوم آبهای شور وجایگزینی آن به جای آب‌های شیرین در سطوح زیرین مناطق شهری و روستایی ساحلی وحتی شور شدن آب چاه‌های زراعی می شود.

عضوهیات علمی دانشگاه آزاداسلامی واحد نور با اشاره به اینکه اکنون در مناطق شهری هجوم آب شور به زیر مناطق مسکونی را شاهد هستیم، افزود: بسیاری از مناطق مسکونی در خط ساحل به صورت چند طبقه ساخته شده و نمک سبب خوردگی سیمان پی ساختمان ها شده، در نتیجه یک ساختمان چند طبقه مقاومت خود را پس از سال ها از دست می دهد و فرونشینی اتفاق خواهد افتاد، این موضوع یکی از مخاطرات جدی آینده درمناطق ساحلی خواهد بود.

متولی به تمام مسئولین استان مازندران و همه شهرداری ها توصیه کرد تا در خط ساحل شن و ماسه اضافه کنند و به هیچ عنوان حتی برای فعالیت‌های عمرانی ماسه برداشت نکنند و نیز مجوزها و قوانین برداشت شن وماسه از کنار خط ساحل را لغو کنند چرا که درصورت توجه نکردن به آن محیط زیست و حیات منطقه در آینده ای نه چندان دور با خطر جدی رو به رو خواهد شد.