فساد بزرگ آمریکا در افغانستان فاش شد

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از ایسنا، این بخشی از فهرست شکایات از "اسراف، تقلب و سوء استفاده" مقابل تلاش‌های بازسازی ایالات متحده در افغانستان است که بیش از ۱۴۵ میلیارد دلار طی بیش از ۲۰ سال تمام شد و توسط بازرس کل خود ایالات متحده درباره این جنگ تهیه شده است. اما حسابرسی دقیق جزئیات این یافته‌ها، به طور عمده به درخواست وزارت امور خارجه و با اشاره به نگرانی‌های امنیتی، از دسترس عموم خارج شده است.

سی ان ان گزارش داد، براساس اعلام پنتاگون، مجموعه هزینه این جنگ ۸۲۵ میلیارد دلار شده است اما این برآوردی حداقلی است چون جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا به برآوردی اشاره داشت که میزان کلی را دو برابر این مبلغ و بیش از ۲ تریلیون دلار نشان می‌داد. این آمارها، هزینه‌های بلندمدت مثل درمان کهنه‌سربازان را هم در نظر گرفته‌اند. سود این بدهی در حال حاضر صدها میلیارد دلار است.

بودجه بازسازی ۱۴۵ میلیارد دلاری فاقد هرگونه نظارتی بود و موجب شد تا کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۸ بازرس کل ویژه در امور بازسازی افغانستان موسوم به سیگار را ایجاد کند.

منتقدان گفتند که سیگار گزارش‌های سه ماهه منتشر می‌کرد که در آن زمان توجه اندکی را جلب کرده بود و متناسب با هزینه‌ مورد رسیدگی آنها بود و گاهی پنتاگون از ارائه اطلاعات به آنها خودداری می‌کرد، به ویژه زمانی که بحث ارزیابی امنیتی در میان بود.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به سی.ان.ان گفت آنها از سیگار خواسته‌اند تا موقتا این گزارش‌ها را بردارد و به نگرانی‌های امنیتی در خصوص تلاش‌های تخلیه از افغانستان اشاره داشتند. به گفته آنها، سیگار این مجوز را دارد که در زمان مناسب این اطلاعات را بازیابی کند. در ادامه ۱۰ مورد خاص که طی این سال‌ها سی.ان.ان گردآوری کرده است، منتشر می‌شود.

۱. پتوی زمستانی کابل

نیروگاه برق تارخیل در سال ۲۰۰۷ به عنوان یک ژنراتور پشتیبان برای پایتخت افغانستان، در صورت قطع برق از سمت ازبکستان ارائه شد. یک ساختار گسترده و مدرن، بر پایه توربین‌های سوخت دیزل و از سوی یک غول مهندسی با برند تجاری عرضه شد. یک مساله وجود داشت؛ افغانستان با ذخیره سوخت دیزلی اندک روبرو بود و مجبور می‌شد سوخت را با کامیون منتقل کند چون ساخت کارخانه برای آن هم بیش از حد گران قیمت بود.

ساخت خود این تاسیسات ۳۳۵ میلیون دلار هزینه داشت و هزینه سالانه سوخت آن ۲۴۵ میلیون دلار برآورد شده بود. در تازه‌ترین ارزیابی سیگار مشخص شد که این تاسیسات در بهترین حالت از ۲.۲ درصد از ظرفیت خود استفاده کرده چون دولت افغانستان نتوانست سوخت آن را تامین کند. یو.اس.اید از اظهارنظر خودداری کرد.

۲. یک ناوگان نیم میلیارد دلاری از هواپیماهای ترابری که یک سال پرواز داشت

نیروی هوایی نوپای افغانستان به هواپیماهای ترابری نیاز داشت. در سال ۲۰۰۸ پنتاگون هواپیمای جی۲۲۲ که در ایتالیا طراحی شده بود برای نشست و برخاست از باندهای پر چاله انتخاب کرد. طبق سخنرانی جان سپکو، رئیس سیگار با استناد به یک افسر نیروی هوایی آمریکا، در سال اول این هواپیماها بسیار پرمشغله بودند.

اما آنها پایدار نبودند. این هواپیماها تنها زمانی مورد توجه سیگار قرار گرفتند که سپکو متوجه پارک بودن آنها در فرودگاه کابل شد و پرسید اینها آنجا چه می‌کنند. شش سال پس از آغاز این خرید، ۱۶ هواپیمایی که به افغانستان ارسال شد برای اوراق به مبلغ ۴۰ هزار و ۲۵۷ دلار فروخته شد. هزینه این پروژه اما ۵۴۹ میلیون دلار بود.

۳. مقر ۳۶ میلیون دلاری تفنگداران در بیابان

سپکو در سخنانی گفت که این مرکز کنترل ۶۴ هزار فوت مربعی در هلمند به طور خلاصه نشان می‌دهد که چگونه وقتی یک پروژه شروع می‌شود، اغلب نمی‌تواند متوقف شود.

در سال ۲۰۱۰ تعداد تفنگداران نیروی دریایی آمریکا در هلمند که مرگبارترین بخش افغانستان به شمار می‌رفت، افزایش یافت. اما سپکو به نقل از فرمانده این پایگاه و دو ژنرال دیگر این نیروها گفت که چنین مرکزی فرماندهی و کنترلی نه نیاز بود و نه به سرعت تمام شد. این مرکز هرگز مورد استفاده قرار نگرفت و تحویل افغان‌هایی شد که بعدا آن را رها کردند. هزینه آن ۳۶ میلیون دلار بود.  

۴. ۲۸ میلیون دلار برای طرح استتار نامناسب

در سال ۲۰۰۷ یونیفورم‌های جدید برای ارتش افغانستان سفارش داده شد. وزیر دفاع وقت افغانستان گفت یک طرح استتار خاص جنگلی از شرکت کانادایی هایپراستلث می‌خواهد. در مجموع ۱.۳ میلیون ست سفارش شد که هزینه هر کدام ۴۳ تا ۸۰ دلار تمام شد. در ابتدا هزینه هر کدام ۲۵ تا ۳۰ دلار برآورد می‌شد. این یونیفورم‌ها هرگز مورد استفاده قرار نگرفت.

سپکو در جریان سخنان خود گفت که مالیات‌دهندگان آمریکایی ۲۸ میلیون دلار بیشتر برای خرید این یونیفورم با طرح خاص آن پرداخت کردند و سیگار در ۲۰۱۷ گفت که انتخاب یک الگوی دیگر می‌توانست در هزینه‌ها ۷۲ میلیون دلار صرفه‌جویی کند.

۵. ۱.۵ میلیون دلار روزانه برای مبارزه با تولید مخدر

ایالات متحده ۱.۵ میلیون دلار در روز (از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۸) به برنامه‌های مبارزه با مواد مخدر اختصاص داد. براساس آخرین گزارش سیگار، تولید تریاک در سال ۲۰۲۰ به میزان ۳۷ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت. این سومین برآورد بالا از زمان ثبت سوابق در سال ۱۹۹۴ به شمار می‌رود. در سال ۲۰۱۷ میزان تولید به چهار برابر میزان تولیدی سال ۲۰۰۲ رسید.

۶. ۲۴۹ میلیون دلار برای یک جاده ناتمام

ساخت یک جاده بزرگ کمربندی در اطراف افغانستان با کمک مالی چندین اهداکننده و در مجموع با هزینه چند میلیارد دلار در طول جنگ کلید خورد.

طبق گزارش سیگار، تقرییا در خاتمه این پروژه برای ساخت بخش شمالی به طول ۲۳۳ کیلومتر مبلغ ۲۴۹ میلیون دلار تحویل پیمانکاران شد، اما تنها ۱۵ درصد آن جاده ساخته شد. بین مارس ۲۰۱۷ و سپتامبر ۲۰۱۷ هیچ عملیات ساخت و سازی در این بخش صورت نگرفت و آنچه ساخته شده بود، در معرض تخریب قرار گرفت. یو.اس.اید در این رابطه اظهارنظری نکرد.  

۷. هتل ۸۵ میلیون دلاری که هرگز افتتاح نشد

 برنامه ساخت یک هتل بزرگ و یک مجتمع آپارتمانی در نزدیکی سفارت آمریکا در کابل با وام ۸۵ میلیون دلاری دولت آمریکا طراحی شد. سیگار در سال ۲۰۱۶ گزارش داد که خبری از این وام ۸۵ میلیون دلاری نیست و این ساختمان‌ها هرگز تکمیل نشده و خالی از سکنه مانده‌اند و سفارت آمریکا هم مجبور است مسوولیت تامین امنیت آنها را که هزینه مضاعفی برای مالیات‌دهندگان آمریکایی دارد، بر عهده بگیرد.

بررسی‌ها به این نتیجه رسید که پیمانکار وعده‌های غیر واقعی برای تضمین این وام‌ها داده بود و مسوول دولت آمریکا که باید بر این پروژه نظارت می‌کرد و همینطور شرکتی که آنها بعدا برای نظارت بر پروژه فوق استخدام کردند، هرگز از سایت ساخت و ساز دیدن نکرده بودند.  

۸. بودجه‌ای که بیشتر صرف خودش شد تا افغانستان

پنتاگون در سال ۲۰۰۹ گروه ضربت عملیات‌های تجاری و ثبات (TFBSO) را راه‌اندازی کرد که از عراق تا افغانستان را شامل می‌شد و کنگره برای این عملیات‌ها ۸۲۳ میلیون دلار کنار گذاشت. بیش از نیمی از این بودجه یا به عبارتی ۳۹۵ میلیون دلار از ۶۷۵ میلیون دلار برای هزینه‌های غیرمستقیم صرف شد و مستقیما خرج پروژه‌ها در افغانستان نشد.

در بررسی ۸۹ قرارداد این گروه مشخص شد که هفت مورد آنها به ارزش ۳۵.۱ میلیون دلار با شرکت‌هایی بوده است که کارکنان این گروه از مدیران ارشد آن بوده‌اند. یک بررسی همچنین نتیجه گرفت که این گروه حدود ۶ میلیون دلار برای حمایت از صنعت کشمیر، ۴۳ میلیون دلار برای یک جایگاه گاز طبیعی فشرده و ۱۵۰ میلیون دلار در ویلاهای با کیفیت بالا برای کارکنان خود صرف کرده است.

۹. مرکز درمانی در دریا

یگ گزارش ۲۰۱۵ درباره بودجه یو.اس.اید برای تاسیسات درمانی در افغانستان نشان می‌دهد که بیش از یک‌سوم از ۵۱۰ پروژه‌ای مدنظر آنها در مکان‌های تعیین‌شده وجود خارجی نداشتند. سیزده مورد در افغانستان وجود نداشتند و یکی در دریای مدیترانه ساخته شده بود. سی مورد از مراکز درمانی مورد نظر در ولایتی به غیر از آنچه در گزارش یو.اس.اید آمده، ساخته شده است. و در ۱۸۹ مورد هیچ سازه فیزیکی در ۱۲۰ متری محل تعیین‌شده وجود نداشت. کمتر از نیمی از این مکان‌ها، هیچ سازه فیزیکی در نیم مایلی مختصات گزارش شده، نداشتند.  

۱۰. دست‌کم ۱۹ میلیارد دلار با "اسراف، تقلب و سوءاستفاده" هدر رفت

در گزارش اکتبر ۲۰۲۰ رقم حیرت‌آوری برای این جنگ منتشر شد. کنگره در آن زمان برای بازسازی در افغانستان از سال ۲۰۰۲ مبلغ  ۱۳۴ میلیارد دلار اختصاص داده بود. سیگار قادر به بررسی ۶۳ میلیارد دلار از آن بود. یعنی تقریبا نیمی از بودجه. آنها به این نتیجه رسیدند که ۱۹ میلیارد دلار یا به عبارتی تقریبا یک‌سوم بودجه با اسراف، تقلب و سوءاستفاده هدر رفت.