«مونالیزای افغان» کجاست؟ /تکرار چهره زشت تاریخ
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، «شربت گُل زمانی» دختر چشمسبز افغانستانی که پس از انتشار تصویر پرترهاش با آن شمان سبز خیره بر روی جلد مجله نشنال جئوگرافیک در سال 1985 به نماد بین المللی افغانستان جنگ زده تبدیل و به «مونالیزای افغان» معروف شد، پس از سقوط کابل و بازگشت طالبان به قدرت، افغانستان را ترک کرد و اینبار نه به سوی کمپ پناهجویان پاکستان بلکه به رم، پایتخت ایتالیا گریخت.
دولت ایتالیا ضمن تأیید این خبر در بیانیهای گفت: از زمانی که ایالات متحده در ماه اوت از افغانستان خارج شد، سازمانهای غیرانتفاعی برای خارج کردن خانم گل درخواست کمک کردند.
در بیانیه آمده است: «دفتر نخست وزیر انتقال او به ایتالیا را انجام داده و سازماندهی کرده است». این بیانیه زمان ورود او را مشخص نکرد و وزارت خارجه بعداً گفت که نمیداند آیا او در ایتالیا خواهد ماند یا به جای دیگری خواهد رفت.
خانم گلا که اکنون در اواخر دهه 40 زندگی خود قرار دارد و مادر چند فرزند است، زمانی که استیو مک کوری در سال 1984 در کمپ پناهندگان در پاکستان از او با چشمهای سبز خیره عکس گرفت، تصور می شد که 12 ساله باشد.
مککوری نام وی را نمیدانست تا سال 2002 که او را در کوههای افغانستان پیدا کرد و توانست هویتش را تایید کند.
مقالهای در سال 2002 در نشنال جئوگرافیک درباره جستجوی آقای مککوری برای یافتن شربتگل بالغ شده را چنین توصیف میکند: «زمان و سختی، جوانی او را از بین برده بود، پوستش شبیه چرم و هندسه فک او تغییر کرده است. اما چشمها، هنوز وقتی خیره می شوند؛ تغییری نکرده است.»
در سال 2016، خانم گل پس از دستگیری به اتهام اخذ مدارک هویتی جعلی، از پاکستان اخراج شد، که این یک رویه رایج در میان افغانهای پاکستانی است. گروه های حقوق بشر دولت پاکستان را به دلیل بازگرداندن وی به افغانستان محکوم کردند. در بدو ورود، رئیس جمهور وقت افغانستان، اشرف غنی، به گرمی از او استقبال کرد و یک آپارتمان با بودجه دولت برای او فراهم کرد.
در ماه اوت، رهبران طالبان به ارگ ریاست جمهوری رفتند که آقای غنی در آن حضور نداشت، چرا که پیشتر از کشور گریخته بود. تسلط طالبها بار دیگر صدها هزار افغان را آواره کرد. پاکستان حدود 700000 پناهنده را پذیرش کرده است. دولت ایتالیا می گوید ایتالیا بیش از 5000 نفر را از کابل در این کشور تخلیه کرده است.
در ایالات متحده، بیش از 22500 پناهجوی افغان تا 19 نوامبر اسکان داده شده اند که 3500 نفر در یک هفته در ماه اکتبر بوده است. حدود 42500 نفر دیگر در هشت پایگاه نظامی در سراسر کشور در اسکان موقت باقی مانده اند و منتظر اسکان دائم هستند.
تا قبل از تسلط طالبان، حقوق زنان افغان در حال گسترش بود. دختران افغان به مکتب می رفتند و مدرک دانشگاهی میگرفتند و بیشتر در زندگی مدنی شرکت می کردند. اما در چند ماه اول حکومت بنیادگرایانه طالبان، زنان با محدودیتهای جدیدی مانند اجازه ندادن به ورزش مواجه شدهاند؛ ممنوعیتی که سالها اثری از آن نبود.
طالبان تحصیل زنان را به شدت محدود کرده است و مردان مسلح طالبان خانه به خانه در برخی از محلهها به دنبال کسانی هستند که از تلاشهای آمریکا در این کشور حمایت یا با آنها همکاری میکردهاند.
هدر بار، دستیار مدیر حقوق زنان در دیده بان حقوق بشر، گفت که برای یک زن برجسته در افغانستان زمان بسیار خطرناکی بود. او گفت مواردی وجود داشته است که زنان برجسته مورد تهدید یا ارعاب قرار گرفتهاند، یا احساس میکنند که چارهای جز مخفیماندن یا تغییر مکان دائمی برای اجتناب از مشکلات مربوطه ندارند.
خانم بار درباره شربتگل گفت: «طالبها نمیخواهند زنان دیده شوند، و او یک زن افغان بسیار قابل مشاهده است».