پیامدهای خطرناک اومیکرون برای اقتصاد جهان

کمی بیش از یک سال پس از اولین موفقیت واکسن کووید-19 در یک آزمایش بالینی، احساس وحشت بسیاری از جهان را فرا گرفته است. نوع Omicron از ویروس کرونا، که برای اولین بار در 24 نوامبر به طور عمومی شناسایی شد، ممکن است بتواند سیستم دفاعی ایجاد شده توسط واکسیناسیون یا عفونت با کووید-19 را دور بزند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که Omicron یک خطر جهانی در سطح "بسیار بالا" است.

رئیس مدرنا، سازنده واکسن، هشدار داد که واکسن‌های موجود ممکن است با نوع جدید به شدت جهش‌یافته مبارزه کنند. در مواجهه با چشم‌انداز وحشتناک محدودیت های بیشتر، مرزهای بسته و مصرف کنندگان عصبی، سرمایه گذاران با فروش سهام شرکت های هواپیمایی و هتل های زنجیره ای واکنش نشان داده اند. قیمت نفت تقریباً 10 دلار در هر بشکه کاهش یافته است، و نوعی کاهش که اغلب با یک رکود اقتصادی در آینده همراه است، محسوس به نظرمی‌رسد.

تشدید سه تهدید موجود

همانطور که اکونومیست در پرونده ویژه این هفته توضیح می‌دهد، خیلی زود است که بگوییم آیا 35 جهش روی پروتئین اسپایک Omicron به عفونی‌تر یا کشنده‌تر شدن آن نسبت به سویه غالب دلتا کمک می‌کند یا خیر. همانطور که دانشمندان در هفته های آینده داده ها را تجزیه و تحلیل می کنند، تصویر اپیدمیولوژیک واضح تر خواهد شد. 

اما خطر گسترش موج بیماری از کشوری به کشور دیگر بار دیگر بر اقتصاد جهانی آویزان شده و ۳ تهدید موجود را تشدید می کند.

۱. محدودیت‌های شدیدتر 

اولین مورد این است که محدودیت های شدیدتر در جهان ثروتمند به رشد آسیب می رساند. بر اساس اخبار مربوط به این گونه ویروس، کشورها تلاش کردند تا ورود مسافرانی از جنوب آفریقا را که برای اولین بار در آنجا شناسایی شد، مسدود کنند. اسرائیل و ژاپن مرزهای خود را به طور کامل بسته اند. بریتانیا شرایط قرنطینه جدیدی را وضع کرده است. این بیماری ناگهان به دوره آزاد سفرهای جهانی پایان داد. امسال محدودیت‌ها کاهش می یافت، که ناگهان هفته گذشته اومیکرون نشان داد که دروازه ها خیلی سریعتر از باز شدن بسته می شوند.

گسترش Omicron همچنین به احتمال زیاد محدودیت های حرکت آزاد در داخل را نیز تشدید می کند. اروپا بسیاری از فعالیت های داخلی را حتی قبل از ورود نوع جدید محدود کرد تا با عفونت های فزاینده ناشی از شیوع دلتا مبارزه کند. ایتالیا بیشتر افراد واکسینه نشده را از رستوران‌های سرپوشیده منع می کند. پرتغال حتی کسانی که واکسینه شده‌اند را ملزم می‌کند که تست منفی داشته باشند تا وارد یک بار شوند و اتریش در قرنطینه کامل است. بهبود صنایع عظیم خدماتی جهان ثروتمند، از مهمان‌نوازی گرفته تا کنفرانس‌ها، که مدت‌ها در انتظار آن بودیم، به تعویق افتاده است.

۲. اقتصاد متور‌م‌تر علیه اقتصادهای نوظهور

یک اقتصاد کج‌ دار و مریز به تهدید دوم دامن می‌زند، و می‌تواند تورم را در اقتصاد از قبل متورم، افزایش دهد. این ریسک در بزرگ‌ترین مقیاس خود در آمریکاست، جایی که محرک‌های مالی گزاف رئیس‌جمهور جو بایدن اقتصاد را بیش از حد داغ کرده است و قیمت‌های مصرف‌کننده در اکتبر در مقایسه با سال قبل 6.2 درصد افزایش یافت که بالاترین میزان در سه دهه گذشته است.

اما بر اساس داده های بلومبرگ، تورم در جاهای دیگر نیز به طرز ناراحت کننده‌ای بالا است و در سطح جهانی 5.3 درصد است.

ممکن است فکر کنید Omicron با کاهش فعالیت اقتصادی تورم را کاهش می دهد. در واقع می تواند برعکس عمل کند. قیمت‌ها تا حدی به این دلیل افزایش می‌یابد که مصرف‌کنندگان کالاهای زیادی می‌خرند، زنجیره‌های تامین جهان را برای همه چیز، از چراغ‌های کریسمس گرفته تا کادوها، بالا می‌برند. هزینه حمل و نقل یک کانتینر از کارخانه های آسیا به آمریکا فوق العاده بالا است.

برای کاهش تورم کلی، مصرف‌کنندگان باید هزینه‌های خود را به سمت خدماتی مانند گردشگری و غذا خوردن برگردانند. Omicron ممکن است این کار را به تاخیر بیندازد.

این نوع همچنین می تواند باعث قفل شدن بیشتر اقتصاد در گره‌های تولیدی مهم جهان مانند ویتنام و مالزی شود و مشکلات عرضه را تشدید کند. و کارگران محتاط ممکن است بازگشت خود را به حضور به عنوان نیروی کار به تعویق بیندازند و دستمزدها را بالا ببرند.

این ممکن است یکی از دلایلی باشد که جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در 30 نوامبر اعلام کرد که طرفدار انقباض پولی است.

این موضع درست است، اما خطرات خود را به همراه دارد. اثرات سرریز می‌تواند به اقتصادهای نوظهور آسیب برساند، که در صورت انقباض فدرال رزرو به خروج سرمایه و کاهش نرخ ارز دچار می‌شوند. اقتصادهای نوظهور ذخایر بیشتری دارند و نسبت به تلاش ناموفق فدرال رزرو برای کاهش محرک‌ها در خلال بحران شدید سال 2013، کمتر به بدهی ارز خارجی وابسته هستند.

برزیل، مکزیک و روسیه در حال حاضر نرخ های بهره را افزایش داده اند، که به جلوگیری از تورم کمک می کند، اما ممکن است رشد را کاهش دهد، آن هم درست زمانی که موج دیگری از ابتلاها در حال ظهور است.

ترکیه برعکس عمل کرده است و نرخ ها را کاهش داده و در نتیجه با سقوط ارز مواجه است. اقتصادهای نوظهور بیشتر ممکن است با یک انتخاب ناخواسته روبرو شوند.

۳. کند شدن رشد چین

خطر نهایی کمتر درک شده است: کُندی رشد در چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان. چندی پیش پکن یک نمونه درخشان از تاب‌آوری اقتصادی در برابر همه گیری بود. اما امروز با بحران بدهی در صنعت گسترده املاک خود، کمپین های ایدئولوژیک علیه مشاغل خصوصی، و سیاست ناپایدار «صفر کووید» دست و پنجه نرم می کند که کشور را منزوی نگه می دارد و در صورت بروز موارد ابتلا، آن را در معرض قرنطینه های شدید محلی قرار می دهد.

حتی در شرایطی که دولت به فکر تحریک اقتصاد است، رشد به حدود 5 درصد کاهش یافته است. به جز شوک کوتاهی که هنگام شروع همه‌گیری رخ داد، این کمترین میزان در حدود 30 سال گذشته است.

اگر معلوم شود که Omicron از نوع قبلی دلتا مسری‌تر (قابل انتقال‌تر) است، استراتژی چین را دشوارتر می کند. از آنجایی که این سویه آسان‌تر حرکت می‌کند، چین مجبور است برای ریشه‌کن کردن آن در هر بار شیوع، سخت‌تر از قبل پایین بیاید و به رشد آسیب برساند و زنجیره‌های تامین را مختل کند. Omicron همچنین ممکن است خروج چین از سیاست صفراوی کووید را پیچیده‌تر کند، زیرا موج عفونت‌هایی که به ناچار از انتشار ویروس ناشی می‌شود، می‌تواند بزرگ‌تر باشد و اقتصاد و سیستم مراقبت‌های بهداشتی را تحت فشار قرار دهد. این امر به ویژه با توجه به سطوح پایین ایمنی ناشی از عفونت در چین و سؤالاتی در مورد چگونگی عملکرد واکسن های آن صادق است.

گونه‌های آزاردهنده و هفته‌های نگران کننده

این همه تاریکی نیست. جهان شاهد اجرای مجدد بهار 2020 نخواهد بود و تولید ناخالص داخلی افت چشمگیری خواهد داشت.

گلدمن ساکس می‌گوید: مردم، شرکت‌ها و دولت‌ها با این ویروس سازگار شده‌اند، به این معنی که ارتباط بین تولید ناخالص داخلی و محدودیت‌های حرکتی و رفتاری یک سوم آن چیزی است که وجود داشت.

برخی از سازندگان واکسن انتظار دارند داده های تازه نشان دهد که تزریقات امروزی همچنان از شدیدترین موارد این بیماری جلوگیری می کند. و اگر مجبور شوند، شرکت‌ها و دولت‌ها می‌توانند چند ماه تا سال 2022 واکسن‌ها و داروهای جدید تولید کنند.

حتی اگر Omicron - یا در آینده Pi، Rho یا Sigma - تهدیدی برای کاهش رشد و افزایش تورم باشد، جهان به تازگی یک یادآوری گستاخانه دریافت کرده است که مسیر ویروس برای تبدیل شدن به یک بیماری بومی (endemic) هموار نخواهد بود.