میزان استفاده از سموم برای محصولات کشاورزی در ایران

رییس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: با توجه به مسائل پیش آمده درخصوص برگشت محصولات کشاورزی از برخی کشورها، به‌تازگی سامانه ای راه اندازی شده که همه تولیدکنندگان و صادرکنندگان بخش کشاورزی در آن شناسه‌دار می شوند.

«شاهپور علائی‌مقدم» در گفت‌وگوی درباره برگشت محصولات کشاورزی از روسیه و برخی کشورهای دیگر افزود: ظرف مدت ۱۰ روز این سامانه طراحی شد و در یک تا دو روز آینده با راه اندازی آن تمامی تولیدکنندگان و صادرکنندگان باید اطلاعات محصول صادراتی و مشخصات فنی را اعلام کنند.

رییس سازمان حفظ نباتات کشور تصریح‌کرد: هر کشور دارای یک استاندارد بین المللی تحت عنوان MRL  است، براساس کنوانسیون بین المللی حفظ نباتات که ایران نیز عضو همین کنوانسیون است و براساس معاهدات بین المللی کشورها ملزم به رعایت باقی‌مانده سموم در بافت‌های گیاهی هستند. 

وی اظهار داشت: اینکه ما برگشت محصول از کشورهای مقصد را داشتیم به واسطه سموم بیش از حد  نبوده است، زیرا هر کشور MRL مخصوص خود را دارد و ما هیچ‌گونه گزارش، آنالیز و گزارش و نامه ای مبنی بر این موضوع که محصولات ما بیش از اندازه استاندارد سم داشته، نداشته ایم.

علائی‌مقدم گفت: علت برگشت برخی محصولات این بود که مقررات و پروتکل های کشورهای مقصد عوض شده، یعنی به جای اینکه کشور مقصد محصولات را بررسی کنند و گواهی بهداشتی و سلامت بدهند می‌خواهند بدانند محصول در کدام مزرعه تولید می شود و چه عملیات داشتی روی محصول اتفاق می‌افتد، از جمله یادداشت برداری برای اینکه چه میزان سم و آفتکش زده می شود و چه میزان تغذیه گیاهی انجام می‌شود؟

وی ادامه داد: با تغییر این پروتکل ها که براساس استاندارد کنوانسیون بین المللی حفظ نباتات است، در واقع به‌جای  پایش و رصد محصول، کشورها تلاش دارند بسترهای تولید، فراوری و بخش بسته بندی و صادرات را رصد کنند که طرف روسی اعلام کرد تا ما ندانیم که ردیابی این محصولات از کدام مزرعه و گلخانه است اجازه ورود محصول به روسیه را نمی دهیم.

این مقام مسوول افزود: این اقدام نیازمند وجود سامانه ای برای ردیابی محصول تولیدکنندگان و صادرکنندگان است که به تازگی بسترهای لازم برای این کار فراهم شده و از این پس همه بهره برداران و تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشور تحت سامانه ای شناسه دار می شوند.

وی اضافه‌کرد: روسیه بعد از برگشت محصول فلفل دلمه ای به ایران، به دلیل ناشناس بودن چهار سمی که استفاده شده بود در نامه ای اعلام کرد که به دلیل عدم انطباق سموم مصرفی در این محصولات با سموم مصرفی روسیه این محصولات قابل تایید نیست و بعد صادرات این محصول را متوقف کردند.

رییس سازمان حفظ نباتات کشور خاطرنشان‌کرد: همچنین زمانی به ما نامه زدند و اعلام کردند منشا تولیدات این محصولات را در سامانه اعلام کنید ما در ایران سامانه ای برای بهره برداران نداشتیم و صادرکنندگان ما نیز از مزارع مختلف محصول را خریداری و در سردخانه های مخصوص سورت و بسته بندی و لیبل زنی می کنند. 

سندی مبنی بر سمی بودن و غیرمتعارف بودن بافت گیاهی نداشتیم/ حذف صادرکنندگان توسط روسیه 

علائی‌مقدم گفت: اکنون  هیچ سند و مدرکی مبنی بر سمی بودن و نامتعارف بودن سموم در بافت گیاهی ایران نداشتیم، گفت: حتی چهار سم مصرفی ایران که مورد تایید کشور روسیه قرار نگرفت در اتحادیه اروپا و توسط موسسه تحقیقاتی گیاه پزشکی ثبت شده است و جزو سموم مجاز هستند.

وی افزود: فلفل برگشتی همان چهار سمی که برای کشور روسیه ثبت نشده بود بهانه ای شد تا از این پس همه بسترهای تولید و فراوری مورد بررسی قرار گیرد.

این مقام مسوول ادامه داد: بنابراین برای رفع این مشکل چهار جلسه وبیناری برگزار کردیم و هیاتی به روسیه رفت در آن جلسه خواسته ها مکتوب اعلام شد که هر بستر تولید پرونده ای داشته باشد، اگر بدانیم که محموله استاندارد کشور ما را رعایت نمی کند ما صادرکننده را حذف خواهیم کرد. 

به گفته رییس سازمان حفظ نباتات کشور، فلفل دلمه ای دارای یک طول دوره رویش تا برداشت چهار ماهه دارد که فلفل تولید شده و برداشت شده و در محل نگهداری، سورت و بسته بندی قرار می‌گیرد و دیگر ما به بستر تولید دسترسی نداریم.

علائی‌مقدم گفت: در کشور ما برای محصولات کشاورزی ۲ گواهی بهداشتی و سلامت داریم، طبق قانون براساس احکام برنامه ششم توسعه، احکام دائمی کشور و شرح وظایف سازمان بهداشت و درمان و سازمان حفظ نباتات داریم. بحث گواهی سلامت بر عهده سازمان غذا و دارو است که وزارت بهداشت و درمان در باقی‌مانده سموم و فلزات و آلاینده ها و باقیمانده نیترات به صورت تصادفی در پایانه ها انجام می شود.

میانگین مصرف سم در ایران ۴۰۰ گرم در هر هکتار، به دلیل بالا بودن قیمت‌ها 

رییس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: در کشور ما میانگین مصرف سم در هر هکتار چهار دهم کیلوگرم (۴۰۰ گرم) است در حالی که میانگین مصرف سم دنیا ۱.۷ کیلوگرم است که این آمار ما بر اساس سمی که از طریق سازمان حفظ نباتات  و فروشگاهی سموم براساس سطح زیرکشت و محصول تولیدی مورد مصرف قرار می گیرد محاسبه می شود.

وی اظهار داشت: ژاپن و چین میانگین مصرف سموم‌شان ۱۲ کیلوگرم در هکتار و آمریکا ۱۱.۵ کیلوگرم در هکتار است. در کشور ما میانگین مصرف سموم به دلیل بالا بودن قیمت ها و عدم آگاهی کشاورزان خرده پا در استفاده به موقع آفات و بیماری ها پایین است.

علائی مقدم افزود: ۹۸ درصد سم مورد نیاز کشور ما وارداتی است و با خروج ارز وارد کشور می شود و اکثر کشاورزان خرده پا توان استفاده از این سموم را ندارند، اما عمده سمومی که در باقی‌مانده محصولات کشاورزی است سمومی است که در بخش سبزی و صیفی و محصولات تولیدی محیط های کنترل شده مانند گلخانه ها وجود دارد، به طور مثال فلفلی که به روسیه صادر می شود در فضای گلخانه ای برای بازار پسندی جلوگیری از آفت از آفتکش استفاده می کنند.

به گفته وی، البته وقتی قیمت سم افزایش می یابد برخی سودجویان می توانند سم ناخالص و تقلبی وارد بازار کنند که این مشکل ساز است.

مردم سالم‌ترین محصولات کشاورزی را مصرف می کنند 

علائی‌مقدم به مردم اطمینان داد که هیچ محصول تولیدی کشاورزی و غذایی کشور سمی نیست و گفت: براساس قانون مرجع اطلاع رسانی در سلامت محصولات کشاورزی و غذا که وزارت بهداشت و درمان و در بحث بهداشت محصولات کشاورزی سازمان حفط نباتات است و نه هیچ منبعی مانند شبکه های مجازی.

نظارت توسط ۱۰۲ پست قرنطینه ای 

رییس سازمان حفظ نباتات کشور تصریح کرد: اکنون هر محصولی که مورد پسند کشور مقصد نباشد در برگشت محصول هم سازمان حفظ نباتات و هم سازمان غذا و دارو در ۱۰۲ پست قرنطیه ای موجود در کشور محصول را رصد و پایش و  بررسی می کنند تا محصول عوض نشده باشد.

امکان وجود باقیمانده نیترات در سیب زمینی‌های درشت 

وی درباره سیب زمینی گفت: در محصول سیب زمینی باقی‌مانده نیترات مطرح است، عمدترین تهدید در سلامت انسان در برخی بافت های گیاهی استفاده بی رویه از کود اوره است که باعث تجمع نیترات در محصول می شود که در محصولات درشت بیشتر دیده می شود.

کیوی تولیدی ایران سم ندارد 

رییس سازمان حفظ نباتات کشور درباره کیوی برگشتی به ایران، افزود: در کیوی کشور ما هیچ نوع سمی در استان های تولید کننده همچون مازندران ، گیلان و گلستان استفاده نمی شود، بنابراین این محصول باقی‌مانده سموم ندارد.

سفیدی گوجه فرنگی به دلیل عدم رعایت دوره کامل رشد 

وی درباره سفیدی وسط گوجه فرنگی گفت: این محصول به دلیل اینکه از بذرهای هیبریدی استفاده می شود و دوره رشد این محصول کامل نمی شود وسط گوجه فرنگی سفید  رنگ است و ربطی به باقیمانده سموم ندارد.

صادرات ۱۰۸ هزارو ۵۰۰ تن سبزی و صیفی در یک ماه  اخیر 

علائی‌مقدم گفت: براساس آمار ۲۷ اذرماه تا ۳ دی ماه ۱۴۰۰ صادرات کشور ما ۱۰۸  هزارو ۵۰۰ تن سبزی و  صیفی با صدور پنج هزارو ۲۶۰ گواهی است بنابراین اگر محصول تولیدی ایران سالم نباشد نمی توانیم شاهد افزایش رشد صادرات باشیم.

وی اضافه کرد: همچنین در هفته اخیر چهار تا ۱۰ دی ماه نیز پنج‌هزار و ۶۸۰  فقره گواهی بهداشتی قرنطینه ایران با صادرات ۱۵ هزار و ۶۰۰ تن محصول شامل خیار، فلفل دلمه ای، بادمجان، لوبیا سبز، پیاز، کدو و کرفس و غیره صادر شد.

این مقام مسوول ادامه داد: اکنون فقط مرجع قانونی برای اطلاع رسانی مردم وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو است که اگر مردم به این توصیه ها و اطلاعیه ها توجه کنند به طور حتم با مشکل روبه‌رو نمی شوند.