شکل گیری مثلت جدید در منطقه متشکل از ایران، قطر و ترکیه

اندیشکده آمریکایی «میدل ایست» اخیرا در تحلیلی به قلم «ست فرانتسمن» پیرامون «گسترش همکاری ایران، ترکیه و قطر» نوشت، ایران به تازگی میزبان «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر بود. وی با «حسین امیرعبداللهیان» همتای ایرانی خود و همچنین با «علی شمخانی» یکی از مقامات مهم ایران دیدار کرد. این مهم است، زیرا دوحه در تلاش است تا توافق مجدد با ایران را به عنوان بخشی از راهی برای تبدیل شدن قطر به واسطه بین ایران و ایالات متحده انجام دهد تا قطر بتواند از این اهرم برای تقویت نقش خود در منطقه استفاده کند.

*سفر اردوغان به تهران مهم است

ریاست جمهوری ترکیه  نیز سه شنبه گذشته اعلام کرد «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه ۱۹ جولای (۲۸ تیر) به ایران سفر خواهد کرد. این دیدار پس از سفر برنامه ریزی «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل (فلسطین اشغالی) و عربستان سعودی انجام می‌شود. این بدان معناست که آنکارا با تهران همکاری خواهد کرد، همانطور که واشنگتن با تل آویو و سعودی‌ها همکاری می‌‌کند.

«مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه نیز اخیرا در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه ایران گفت: «ما مخالف تحریم‌های یک جانبه علیه ایران بوده و این تحریم‌ها را تایید نمی‌کنیم.»

*دوگانه ترکیه با ناتو

این بدان معناست که مشارکت ترکیه و ایران در حال رشد است. ذکر این نکته ضروری است که این دو کشور شرکای کلیدی هستند. آنها با روسیه نیز شریک هستند. با این حال، قرار است ترکیه عضو ناتو باشد. این اغلب ناتو را تهدید می‌کند همانطور که در ماجرای فنلاند وسوئد شاهد بودیم. ترکیه ضمن همکاری با ایران ناتو و اعضای آن مانند یونان را تهدید می‌کند.

نویسنده با ادعای استفاده ابزاری ترکیه از ناتو ادامه داد، دوستان و متحدان واقعی آنکارا در مسکو و تهران منتظر بازخورد اقدامات ترکیه در ناتو  هستند. ترکیه، ناتو را خراب می‌کند. این به روسیه کمک می‌کند و می‌تواند به ایران نیز کمک کند. آنکارا نیز به دنبال بازی با هر دو طرف است. با روسیه کار می‌کند و سامانه «اس-۴۰۰» از روسیه می‌خرد، اما با ناتو هم کار می کند.

*لزوم درک همکاری تهران، دوحه و آنکارا

نویسنده در خاتمه این تحلیل نوشت، آنچه اینجا مهم بوده این است در حالی که روابط ترکیه-ایران-قطر مهم است، محور ترکیه-قطر یک گام کلیدی برای منطقه است زیرا هر دو کشور از «اخوان المسلمین» حمایت می‌کنند، ایران نیز از حماس حمایت می‌کند. در همین حال، همه این کشورها با روسیه نیز همکاری دارند. درک چگونگی همکاری نزدیک این کشورها با یکدیگر به دلایل بسیاری مانند نشست اخیر ناتو در مادرید، تهدیدات آنکارا علیه پیوستن کشورهای دموکرات به ناتو، جنگ روسیه در اوکراین و توافق با ایران (مذاکرات رفع تحریم‌ها مهم است.