دختر بدلکار دهه هشتادی: از صخره و کوه خودم را پرت می کنم، از ماشین بیرون می پرم، خودم را آتش می زنم /قول می دهم ماشین چپ کنم
چطور با حرفه بدلکاری آشنا شدید؟
من متولد سال 1380هستم. هم‌اکنون مربی ووشو و کیک‌بوکسینگ هستم. وقتی 15ساله بودم، برای رفتن به تیم ملی ووشو آماده می‌شدم که فراخوانی منتشر شد. انجمن بدلکاران از میان ورزشکاران مقام‌آور عضوگیری می‌کرد. من در آزمون انتخابی شرکت کردم و موفق شدم نظر برگزارکنندگان را جلب کنم.
قبل از این فراخوان، چیزی از بدلکاری می‌دانستید؟
همیشه به سینما علاقه داشتم، فیلم‌های اکشن را دوست داشتم و دنبال می‌کردم. می‌دانستم که اجرای صحنه‌های اکشن و حساس برعهده بدلکاران است و این کار به‌نظرم خیلی جذاب بود.
بعد از ورود به این حرفه، چه آموزش‌هایی را پشت سر گذاشتید؟
بدلکاری شامل تیم‌های مختلفی است که همگی زیرنظر انجمن بدلکاران و بازیگران خانه سینما فعالیت می‌کنند. بعد از ورود به یک گروه بدلکاری، حدود 2سال آموزش‌های مرتبط با این حرفه برگزار می‌شود. خیلی از بدلکاران قبل از این مرحله، خودشان ورزشکار بوده‌اند و آمادگی جسمانی خوبی دارند اما به‌هر حال باید آموزش حرفه‌ای ببینند. امتیاز خیلی از کسانی که وارد این حرفه می‌شوند، نترس بودن آنهاست اما این کافی نیست و بدون آموزش حرفه‌ای، نمی‌توان بدلکار شد. من هم بعد از این آموزش‌ها بود که فرصت حضور در کارهای سینمایی و تلویزیونی را پیدا کردم.
واکنش خانواده و اطرافیان به این انتخاب متفاوت شما چه بود؟
وقتی کار را شروع کردم، همه نگران خطرات احتمالی این حرفه بودند. بدلکاری حرفه‌ای است که هنوز چندان شناخته نشده و جانیفتاده است. وقتی بدلکاری را شروع کردم فقط 15سال داشتم و طبیعی است که با مخالفت‌های زیادی مواجه شدم. خیلی‌ها این انتخاب را جدی نمی‌گرفتند یا از خطراتی که ممکن بود برایم داشته باشد می‌ترسیدند. اما من برای ادامه این راه و رسیدن به جایی که حالا ایستاده‌ام، تلاش زیادی کردم. ایستادگی و استمرار من برای رسیدن به هدفم باعث شد خانواده و اطرافیانم به انتخابم احترام بگذارند و قانع شوند که من یک بدلکار هستم.
در کدام فیلم‌ها و سریال‌ها بدلکاری کرده‌اید؟
تعداد کارهایم خیلی زیاد است، من پرکارترین زن بدلکار سینمای ایران هستم. اگر بخواهم از شناخته‌شده‌ترین کارها نام ببرم، باید به سریال تلویزیونی «گاندو» اشاره کنم که در صحنه‌های تعقیب و گریز با موتور و ماشین حضور داشتم. «خانه امن»، «فوق‌لیسانسه‌ها»، «گیسو»، «درخت گردو»، «نجلا»، «روز بلوا» و... بعضی از این آثار است. فیلم‌ها و سریال‌های زیادی هم هستند که من جزو تیم بدلکاری پروژه بوده‌ام.
در این آثار چه کارهایی انجام داده‌اید؟
سقوط از پله، پرت شدن از صخره و کوه، تعقیب و گریز با موتور و ماشین، تصادف، بیرون پریدن از ماشین، افتادن از اسب، انفجار و آتش زدن خود، بعضی از کارهایی است که با توجه به فیلمنامه و داستان اثر، من انجام آنها را برعهده داشته‌ام.همه کارهای بدلکاری را که یک خانم در ایران می‌تواند انجام دهد، تجربه کرده‌ام.
چه کاری در حرفه بدلکاری هست که تا به حال تجربه نکرده‌اید؟
تنها کاری که یک بدلکار زن در ایران انجام نداده، چپ کردن ماشین است. من این کار را تجربه نکرده‌ام. اما قول می‌دهم که من نخستین زن بدلکاری باشم که در سینمای ایران، ماشین چپ می‌کنم.
در بدلکاری توجه به چه نکاتی مهم است؟
بدلکاری یک کار تیمی است. نه‌تنها اجرای خود بدلکار مهم است، بلکه عوامل محیطی و امن بودن شرایط اهمیت زیادی دارد. بدلکاری کار خطرناکی است و علاوه بر نترس بودن، حواس‌جمعی لازم دارد. به همین دلیل وجود یک تیم حرفه‌ای در این کار مهم است.
بدلکاران زن با چه محدودیت‌ها و موانعی مواجه هستند؟
به هر حال کار ما به‌عنوان یک بدلکار زن، نسبت به مردان و البته نسبت به سینمای خارجی محدودتر است. صحنه‌های بدلکاری در سینمای ایران با توجه به محدودیت‌ها، برای زنان کمتر درنظر گرفته می‌شود. هرچند که همه کارهایی را که یک مرد بدلکار انجام می‌دهد، زنان بدلکار هم قادر به انجام آنها هستند.
به‌نظر شما فعالیت زنان بدلکار پذیرفته شده و آنها توانسته‌اند جایگاه مناسبی در این حرفه کسب کنند؟
از نظر حرفه‌ای، بدلکاران زن هم به اندازه مردان قوی و باتجربه هستند. اما از نظر موقعیت شغلی در این حرفه، مردان بدلکار جایگاه بهتری دارند. از نگاه جامعه هم هنوز زنان بدلکار آنطور که باید شناخته‌شده و پذیرفته‌شده نیستند. در فیلم‌ها و سریال‌های خارجی صحنه‌های اکشن و مبارزه‌ای زیادی هست که زنان بدلکار در آنها حضور پیدا می‌کنند اما در ایران تعداد این صحنه‌ها خیلی کم است. در نهایت زنان باید خیلی زحمت بکشند که به جایگاه مناسبی در این حرفه برسند و دیده شوند.
هنوز هم مثل گذشته در بعضی فیلم‌ها، مردان بدلکار به جای بازیگران زن جلوی دوربین می‌روند؟
این روزها این اتفاق به‌ندرت می‌افتد. در گذشته چون تعداد بدلکاران زن خیلی کم بود، ناچار بودند از بدلکاران مرد به جای بازیگر زن استفاده کنند. آن زمان بدلکاری به اندازه امروز برای مردم آشنا نبود و زنان کمتری وارد این حرفه می‌شدند. خوشبختانه با پیشرفت این حرفه، زنان زیادی در سینمای ایران مشغول بدلکاری شده‌اند.
شما فرد شجاع و نترسی هستید؟
بستگی دارد چه تعریفی از ترس داشته باشیم. شاید اگر از بیرون به بدلکاری نگاه کنیم، حرفه‌ای عجیب و خطرناک به‌نظر برسد اما برای من که از نوجوانی وارد این کار شده‌ام، دیگر هیچ کاری برایم ترس ندارد. لحظه به لحظه بدلکاری برای من عشق است. هیچ اجبار و ترسی برای من وجود ندارد و بدلکاری را از روی علاقه، با اشتیاق انجام می‌دهم و از آن لذت می‌برم.
تا به حال در اجرای صحنه‌های بدلکاری دچار مصدومیت شده‌اید؟
خوشبختانه هیچ مصدومیت جدی نداشته‌ام. در گروه بدلکاری ما موارد ایمنی خیلی با دقت رعایت می‌شود تا محیط برای بدلکار امن باشد. اما تجربه‌های جزئی مصدومیت داشته‌ام، مثلاً یک‌بار سر و صورتم موقع اجرای صحنه آتش‌سوزی دچار سوختگی محدود شد اما مشکل جدی به‌وجود نیامد.
روتین روزانه شما به‌عنوان یک بدلکار شامل چه کارهایی است؟
به‌عنوان یک بدلکار باید همیشه آمادگی بدنی خودم را حفظ کنم و این یعنی باید مدام ورزش کنم. آموزش‌های من کامل شده و تمرینات مختلف را پشت سر گذاشته‌ام. چون به‌طور مستمر مشغول کار هستم، نکات مهم را فراموش نمی‌کنم و مدام در حال یادگیری هستم. آمادگی جسمانی در بدلکاری خیلی مهم است به همین دلیل کسانی که در یک رشته ورزشی فعالیت حرفه‌ای دارند، یک قدم جلوتر از بقیه هستند. مثلاً کسانی که پارکور کار می‌کنند، در صحنه‌های آکروباتیک از تجربه‌های ورزشی خود بهره می‌برند.
این روزها چه چالش‌ها و آسیب‌هایی در حرفه بدلکاری وجود دارد؟
به‌نظر من بدلکاری، ادعا برنمی‌دارد. این رشته پرخطر و پیچیده و در عین حال لذتبخش و شیرین است. افراد زیادی با ادعا و سر و صدا وارد این حرفه می‌شوند و فکر می‌کنند قرار است کارهای عجیب و غریبی در بدلکاری انجام دهند. شاید چنین حرف‌هایی برای افرادی که با محیط سینما و بدلکاری آشنا نیستند، جذابیت داشته باشد. اما برای اهالی سینما بسیاری از این حرف‌ها باورپذیر نیست. بعضی افراد با هدف کسب درآمد، به اسم بدلکاری، علاقه‌مندان به این شغل را فریب می‌دهند. به همین دلیل علاقه‌مندان باید حواس‌شان به فعالیت گروه‌های غیرمجاز و پرادعا باشد. انجمن بدلکاران و بازیگران زیرنظر خانه سینما فعالیت می‌کند.
قله هدف شما برای موفقیت در حرفه بدلکاری کجاست؟
بدلکاری انتها ندارد. این حرفه مدام در حال تغییر و پیشرفت است و این مسیر ته ندارد، اما هدف‌هایی را در این راه برای خودم درنظر گرفته‌ام. فقط یک سال است که جایزه‌ای در جشنواره‌های سینمایی به بدلکاری اختصاص یافته و این جایزه به زنده‌یادان پیمان ابدی و ارشا اقدسی رسید که در این سال‌ها زحمات زیادی برای بدلکاری و بدلکاران کشیدند. دوست دارم اگر جایزه‌ای با عنوان بهترین بدلکار بانوی ایران وجود داشته باشد، بتوانم آن را به‌دست بیاورم. می‌خواهم یک روز آکادمی حرفه‌ای بدلکاری داشته باشم که در آن به علاقه‌مندان به این حرفه کمک کنم بدلکاری یاد بگیرم. دوست دارم یک کتاب آموزشی بدلکاری حرفه‌ای بنویسم و خلاصه اینکه خیلی دوست دارم در خیلی از کارهای مربوط به این حرفه، نخستین باشم. قولم هم سر جایش است، قول می‌دهم نخستین زن بدلکاری باشم که ماشین چپ می‌کنم.
