زیاده‌روی در مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها چه عواقبی دارد؟

با وجود اینکه آنتی بیوتیک‌ها داروهای تجویزی هستند، معمولا در داروخانه‌ها بدون نسخه در دسترس هستند. هنگامیکه برای مدت زمان طولانی در مصرف داروهای آنتی بیوتیک افراط شود، مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد میشود. هند یکی از کشورهایی است که بالاترین میزان مقاومت ضد میکروبی را در سراسر جهان دارد.

مقاومت آنتی بیوتیکی زمانی رخ می دهد که باکتری در واکنش به مصرف این داروها تغییر کند. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO)، درمان عفونت‌هایی مانند ذات‌الریه، سل، سوزاک و سالمونلوز سخت‌تر می‌شود زیرا آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده برای درمان آن‌ها اثربخشی خود را تا حدودی از دست داده‌اند.

به گفته پزشکان هندی، آنتی بیوتیک‌ها رایج ترین ترکیب‌های ضد میکروبی هستند که به طور فعال برای مقابله با باکتری‌ها از طریق نابودی یا سرکوب رشد آنها مورد استفاده قرار می گیرند. هرچند، با ظهور فناوری و دسترسی آسان به اطلاعات، اکنون بسیاری از مردم معمولا این داروها را بدون ارائه نسخه مصرف می‌کنند که منجر به افزایش موارد مقاومت ضد میکروبی و عوارض جانبی آن شده است.

به گزارش روزنامه هندوستان تایمز، در ادامه به پنج اثر مخرب افراط در مصرف آنتی بیوتیک‌ها اشاره شده است:

۱- عدم تعادل فلور روده: باکتری‌هایی که به حفظ تعادل روده کمک و هضم درست و ایمنی آن را تضمین می کنند به عنوان فلور روده شناخته می شوند. استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها می تواند باعث عدم تعادل روده شود و بخش قابل توجهی از این باکتری ها را از بین ببرد که میتواند منجر به بروز مشکلات دیگر شود.

۲- اسهال: بسیاری از افراد اغلب برای درمان سرماخوردگی یا آنفلوآنزا در کودکان و همچنین بزرگسالان به مصرف داروهای آنتی بیوتیک رو می آورند که اغلب منجر به چندین عارضه جانبی ناخواسته می شود. طبق مطالعه ای که توسط کارشناسان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها انجام شده کودکانی که به طور معمول برای درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرفه و سرماخوردگی و غیره آنتی بیوتیک دریافت می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به سویه‌های مقاوم به آنتی بیوتیک باکتریایی به نام انتروکولیت با غشای کاذب هستند. این عفونت باکتریایی در روده انسان موجود است و می تواند باعث اسهال شدید شود. این باکتری هر ساله منجر به مرگ هزاران کودک و بزرگسال میشود.

۳- عفونت‌های قارچی: در حالیکه آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن باکتری‌های مضر طراحی شده‌اند، اغلب باکتری‌های خوب را که به محافظت از افراد در برابر عفونت‌های قارچی کمک می‌کند، از بین می‌برند. به همین دلیل، افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند اغلب در قسمت های خاصی از بدن خود مانند دهان، گلو و واژن درگیر عفونت‌های قارچی میشوند.

۴- تداخلات دارویی: آنتی بیوتیک‌ها گاهی اوقات با سایر داروها نیز تداخل پیدا کرده و اثربخشی آنها را در برابر بیماری کم می کنند. این ترکیبات همچنین می توانند عوارض جانبی دارو یا آنتی بیوتیک دیگر را تشدید کنند. برخی از آنتی بیوتیک‌ها آنزیم‌های کبدی را تحریک کرده که باعث افزایش یا کاهش تاثیر تعدادی از آنتی بیوتیک‌ها، داروهای قلبی، داروهای ضد صرع و داروهای ترکیبی می شود.

۵- مقاومت ضد میکروبی: باکتری‌ها تلاش میکنند ساختار خود را تغییر دهند یا آنزیم های خاصی را آزاد کنند که در صورت استفاده مداوم از آنتی بیوتیک‌ها زنده بمانند، به همین دلیل مقاومت در برابر آنتی بیوتیک‌هایی که پیش از این اثربخش بوده‌اند، ایجاد می شود.