آمار وحشتناک درباره مهاجرت از ایران /مقصد اول مهاجرت ایرانی ها کدام کشور است؟ /فقط یک درصد قصد بازگشت دارند

به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه خراسان نوشت:

براساس پیمایشی که در رصدخانه مهاجرت ایران انجام شده، 42 درصد از مدیران میانی برنامه قطعی برای مهاجرت دارند. این آمار در شرایطی است که در سال 2020 رتبه مهاجر‌فرستی و مهاجر‌پذیری ایرانیان در میان کشورهای دنیا به‌ترتیب 54 و 23 بوده. علاوه‌بر‌این، رتبه ایران در پذیرش و ارسال مهاجر به جهان در چارک اول قرار دارد و رتبه دانشجو‌پذیری و دانشجو‌فرستی کشور تقریباً برابر است.

«بهرام صلواتی»، مدیر رصدخانه مهاجرت در مراسم رونمایی از سالنامه مهاجرت سال 1401 ایران،  نداشتن زیرساخت برای استفاده از نیروی انسانی سیال و فیلترینگ را علت این چالش بزرگ بیان کرد.صلواتی در پاسخ به دیجیاتو مبنی بر این که ظرفیت‌های دورکاری چقدر در جریان مهاجرت مورد توجه است؟ گفت: «زیرساخت‌های توسعه دورکاری مورد‌توجه قرار نگرفت و حالا با مهاجرت نیروی انسانی مواجه هستیم که پیش از این برای کسب درآمد بهتر،  ایران با شرکت‌های خارجی همکاری می‌کرد.

مهاجرت های دانشجویی

صلواتی با تأکید بر این که در 12 سال اخیر، سالانه و به طور متوسط 16 هزار روادید تحصیلی و 12 هزار اجازه اقامت کاری برای ایرانیان در کشورهای مقاصد اصلی، یعنی آمریکا، کانادا، انگلیس و اتحادیه اروپا صادر شده است، گفت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان مهاجرت جهانی دانشجویان از 2 میلیون نفر در سال 2020 به 6.3 میلیون نفر رسیده و ایران از این روند افزایشی بی‌نصیب نبوده است؛ تراز مهاجرت دانشجویان ایران از 17 هزار نفر به تراز 66 هزار نفر رسیده‌.» در جریان افزایش میزان مهاجرت، در حالی که پیش از این روسیه مقصد دانشجویان ایرانی نبوده، بررسی‌های رصدخانه مهاجرت ایران بیانگر آن است که اکنون مقاصد مهاجرت دانشجویان ایرانی شامل روسیه هم می‌شود.

صلواتی با هشدار درباره نرخ رشد مهاجرت دانشجویان ایرانی گفت: «نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی ایرانی از نرخ رشد جمعیت دانشجویان در سطح بین‌المللی سبقت گرفته است. در گذشته انگیزه تحصیلی، بورسیه تحصیل و رشته‌ها و عوامل فنی مانند انگیزه تحصیلات در کشورهای دیگر عامل پیشران مهاجرت دانشجویان بوده است، ولی اکنون این عوامل کم‌رنگ شده و عوامل رانشی غالب شده است.ضمن این که  در سه، چهارماه گذشته بودجه‌هایی که برای جلوگیری از فرارمغزها در نظر گرفته شده بود، متوقف شده و برهمین‌اساس باید بیشتر نگران بازنگشتن شد.»

کیفیت بالاتر مهاجران خروجی به مهاجران ورودی

براساس این گزارش، شاخص مهاجرفرستی ایران (براساس جمعیت ایرانیان ساکن خارج از کشور در سال2020) 54 از 232، شاخص مهاجرپذیری ایران 23 از 232، شاخص دانشجوفرستی ایران 17 از 214، شاخص جریان بالقوه مهاجرت جوانان (بین سال‌های 2015 تا 2017) و شاخص فرارمغزها (در سال 2022) 106 از 177 است. در توضیح این موضوع آمده: در سال2020 رتبه مهاجرفرستی و مهاجرپذیری ایرانیان در میان کشورهای دنیا به‌ترتیب 54 و 23 بوده است. در‌حالی‌که رتبه ایران در پذیرش و ارسال مهاجر به جهان در چارک اول قرار دارد و رتبه دانشجوپذیری و دانشجوفرستی کشور نیز تقریبا برابر است، اما در شاخص‌هایی مثل رقابت‌پذیری برای استعدادها و فرارمغزها، در رتبه‌های پایین قرار گرفته است. این مسئله به‌نوعی بیانگر کیفیت مهاجران ورودی و خروجی کشور است که نشان می‌دهد به‌دلیل نبود امکان رقابت بر سر استعدادها، مهاجران خروجی کشور کیفیت بالاتری از مهاجران ورودی به کشور دارند. در جدول مربوط به کشورهای برتر در شاخص‌جهانی رقابت‌پذیری برای استعدادها در سال 2022، جایگاه ایران در مقایسه با سال‌گذشته با سقوط 12پله‌ای همراه شده و از رتبه 100 به رتبه 112 تغییر کرده است.

چند ایرانی مهاجرت کرده‌اند؟

براساس اطلاعات رصدخانه مهاجرتی ایران، در بررسی 20کشور جهان، بیشترین جمعیت مهاجران ایرانی مربوط به امارات‌متحده عربی با 454هزارنفر و کمترین مربوط به بلژیک با 13هزارنفر است. پس از امارات، کشورهای آمریکا (397هزار و 735نفر)، کانادا (213هزار و 160نفر)، آلمان (203هزار نفر)، ترکیه (154هزار و 965نفر)، بریتانیا (83هزار و 531نفر)، سوئد (81هزار نفر) و استرالیا (77هزار و 780نفر) است.

بنا بر آخرین داده‌های موجود از منابع سازمان‌های بین‌المللی، جمعیت مهاجر ایرانی (متولد ایران) حدود دو‌میلیون‌نفر تخمین زده می‌شود. البته این آمار با آخرین آمار اعلامی دبیرخانه شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور که در سال2020 ارائه شده و جمعیت ایرانیان مهاجر را حدود چهارمیلیون‌نفر تخمین زده است، تفاوت چشمگیری دارد.

فصل مهاجرت‌های بازگشتی

براساس این گزارش ،تحلیل یافته‌های گالوپ در سال 2018 حاکی از آن است که میل به بازگشت در میان مهاجران ایرانی یک درصد است که در مقایسه با میانگین جهانی 7درصد، فاصله شایان توجهی دارد. در ادامه این گزارش به جایگاه مهاجرپذیری و مهاجرفرستی ایران در مقایسه با کشورهای منطقه در سال2020 اشاره شده که در آن جایگاه مهاجرفرستی ایران از میان 232کشور، 54 است و سهم مهاجران خروجی از کل جمعیت 2/2، رتبه مهاجرپذیری 23، جمعیت مهاجران ورودی دومیلیون و 797هزار و 232نفر، همچنین سهم مهاجران ورودی از کل جمعیت برای ایران 3/3 است.