خوشحال باشیم که نفت بیشتر و با قیمت کمتر به چین می فروشیم؟

1- ارایه تخفیف بیشتر نسبت به روسیه برای فروش نفت به چین، به معنای این است که بخشی از درآمد نفت ایران از صادرات نفت به چین کاهش می‌یابد. پس فروش نفت با تخفیف بیشتر به چین، موجب افزایش میزان صادرات می‌شود اما به همان اندازه موجب افزایش درآمد نمی‌شود.

2- هنوز هم روسیه با وجود ارایه تخفیف کمتر نسبت به ایران برای فروش نفت، صادرات بیشتری به  چین دارد. صادرات نفت روسیه به چین در ماه گذشته به روزانه 2 میلیون بشکه رسیده که از صادرات عربستان به چین هم بیشتر است. پس تا اینجا برنده بازی صادرات نفت در دوران تحریم روسیه و ایران، نه ایران و نه حتی عربستان، بلکه روسیه بوده است.

3- فراموش نکنیم که واردات نفت چین از روسیه و عربستان، بیش از واردات نفت این کشور از ایران است. از سوی دیگر نیاز چین به نفت، روزانه 10 میلیون بشکه است که ایران کمی بیش از 10 درصد آن را، آن‌هم با تخفیف، تامین می‌کند. ضمن اینکه همچنان پالایشگاه‌های دولتی چین تمایل چندانی به خرید نفت ایران در دوران تحریم ندارند و خریدار عمده نفت ایران در چین، پالایشگاه‌های خصوصی هستند.

4- اینکه خوشحال باشیم که صادرات نفت ایران به چین در دوران تحریم بیشتر شده، البته که اشتباه نیست.  اما نادیده گرفتن آثار تحریم و اینکه می‌توانستیم در صورت مواجه نبودن با تحریم، حضوری فعال‌تر در بازار جهانی نفت داشته باشیم و نفت بیشتری را با قیمت واقعی - و نه با تخفیف - بفروشیم، کار صحیحی نیست. در سال 1395 یعنی پس از برجام هم ایران 10 درصد بازار نفت چین را در اختیار داشت با این تفاوت که نفت ایران با قیمت واقعی و بدون تخفیف به فروش می‌رسید. ضمن اینکه چین تنها مشتری عمده نفت ایران نبود. در دوران پسابرجام، ایران یکی از مهم‌ترین تامین‌کنندگان نفت هند بود و هند با واردات بین 500 تا 800 هزار بشکه در روز، دومین خریدار نفت ایران بود. درحالی که پس از تحریم، صادرات نفت ایران به هند متوقف شد. آنچه گفته شد به معنای نادیده گرفتن تلاش‌هایی که برای افزایش صادرات نفت ایران به چین صورت گرفته، نیست چراکه باید در دوران تحریم از هر منفذی برای افزایش صادرات نفت و درآمدزایی استفاده کرد. هدف این است که در بین این خبرهای نسبتا امیدبخش، از یاد نبریم که تحریم، همچنان ما را از امتیازات بیشتری که می‌توانستیم داشته باشیم محروم کرده است.