آیا رهبر مزدوران روسیه مغضوب پوتین شده است؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از جماران، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه پس از درگیریهای لفظی عجیبی که میان نظامیان ارشد روسیه و یوگنی پریگوژین، رئیس گروه شبه نظامی واگنر رخ داد، به حمایت از مقامهای ارشد وزارت دفاع پرداخته و گفته است که «نیروهای داوطلب» که شامل شبه نظامیان واگنر هم میشوند، باید تحت کنترل مستقیم وزارت دفاع قرار گیرند.
به گزارش روزنامه گاردین، این دستور شرایط را برای پریگوژین که نیروهایش اخیرا موفق شده بودند شهر باخموت در شرق اوکراین را به تصرف خود در بیاورند سخت میکند. او از زمان شروع جنگ اوکراین بارها از ژنرالهای ارشد ارتش روسیه و وزارت دفاع این کشور به دلیل اتخاذ «تصمیمات نادرست» و «استراتژیهای اشتباه» انتقاد کرده و آنها را به کم کاری در جنگ متهم کرده است.
رئیس جمهور روسیه روز سهشنبه 13 ژوئن در نشستی با گروهی از بلاگرهای نظامی حامی حمله روسیه به اوکراین اعلام کرد از تصمیم سرگئی شویگو، وزیر دفاع در خصوص وادار کردن گروههای شبه نظامی و داوطلبان به امضای قرارداد با وزارت دفاع و قرار گرفتن این گروهها زیر نظر وزارت دفاع استقبال میکند. پریگوژین پیشتر اعلام کرده بود که از این دستور شویگو تبعیت نخواهد کرد.
پوتین در پاسخ به سوال بلاگرها درباره این تصمیم وزارت دفاع گفت: «این کار باید انجام شود و باید در سریعترین زمان ممکن انجام شود.»
هفته گذشته سرگئی شویگو به همه گروههای داوطلب و شبه نظامیانی که در جنگ اوکراین به نفع روسیه در حال مبارزه هستند دستور داد تا پایان ماه آگوست با وزارت دفاع قرارداد امضا کنند. تحلیلگران این اقدام شویگو را تلاشی برای کاستن از اختیارات و جلوگیری از خودسریهای پریگوژین میدانند و معتقدند وزارت دفاع روسیه میخواهد با ادغام شبه نظامیان واگنر با ارتش روسیه، جلوی یکهتازیهای پریگوژین را بگیرد.
پریگوژین در واکنش به این دستور در ویدیویی اعلام کرد که «واگنر هیچ قراردادی را با شویگو امضا نخواهد کرد.»
او روز چهارشنبه به اظهارات رئیس جمهور روسیه نیز واکنش نشان داد و در اقدامی نادر به انتقاد از پوتین پرداخت. پریگوژین گفت: «زمانی که ما تصمیم به شرکت در این جنگ گرفتیم، هیچ کس به ما نگفت که موظفیم با وزارت دفاع روسیه قرارداد امضا کنیم.» او اضافه کرد: «هیچ کدام از نیروهای واگنر حاضر به پذیرش این پیشنهاد شرمآور نیستند. من مطمئنم رئیس جمهور راهی برای عبور از این مسأله پیدا خواهد کرد.»
تنشها میان پریگوژین و ارتش روسیه در هفتههای اخیر پس از آن که یکی از فرماندهان ارشد ارتش روسیه مدعی شد گروه شبه نظامی واگنر سربازان او را میدزدد و شکنجه میکند، به اوج رسید.
دخالت مستقیم ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در این مسأله یک امتیاز ویژه برای سرگئی شویگو متحد قدیمی پوتین که به دلیل برخی ناکامیها در جنگ اوکراین انتقادات زیادی علیه او مطرح میشود، به حساب میآید. این دخالت، پریگوژین را هم که پس از ورود واگنر به جنگ اوکراین احساس قدرت میکرد و بیپروا به انتقاد از نظامیان روس میپرداخت در وضعیت نامناسبی قرار میدهد.
دارا ماسیکات، پژوهشگر ارشد موسسه رَند میگوید: «شویگو شرایط عجیبی را برای پریگوژین به وجود آورده است. اگر واگنر با وزارت دفاع قرارداد امضا نکند، دولت روسیه میتواند حمایتهای نظامی از واگنر را متوقف کرده و حتی علیه پریگوژین اقدام حقوقی انجام دهد.»
برخی تحلیلگران بر این باورند که تصمیم پوتین برای محدود کردن نفوذ گروه واگنر اتخاذ شده و رئیس جمهور روسیه از مدتها پیش در نظر داشت تا چنین کاری را انجام دهد.
تاتیانا استانووایا، موسس و تحلیلگر موسسه R PolitiK معتقد است: «این تصمیم در ژانویه اتخاذ شد اما مسکو صبر کرد تا واگنر باخموت را تصرف کند. کرملین تأکید دارد که دست کم در اوکراین همه گروهها باید زیر نظر یک فرماندهی واحد عمل کنند.»
یک مقام دفاعی سابق روسیه تأکید دارد که نباید زود قضاوت کرد چرا که در گذشته نیز پیشبینیهای اشتباهی درباره پریگوژین مطرح شده اما او فردی نیست که به این آسانی بتوان از سقوط او نوشت: «در حال حاضر شویگو دست بالاتر را دارد اما هنوز هیچ چیز تمام نشده است.»
به نظر میرسد پریگوژین امیدوار است ارتش اوکراین در ضدحمله کنونی موفقیتهایی را کسب کند و پس از آن پوتین و شویگو برای بازپسگیری مناطق از دست رفته بار دیگر به سراغ او بیایند.