جای خواندن قرآن و نیایش در صحن علنی مجلس است؟

سعدی علیه الرحمه در بیتی معروف اینچنین سروده: «عبادت بجز خدمت خلق نیست، به تسبیح و سجاده و دلق نیست».

آنچه که سعدی گفته اما صرفا حکمتی از یک حکیم و متفکر نیست. موضوع خدمت به خلق و قیاس آن با عبادات مرسوم و معمول ریشه‌های دینی عمیقی هم دارد و در روایات زیادی بر مفهومی که سعدی مطرح کرده، اشاره شده است. یک نمونه‌اش روایتی معتبر از امام صادق (ع) است که فرموده‌اند: «رفتن مسلمان در پیِ کار برادر مسلمان خویش، از هفتاد بار طوافِ خانه خدا بهتر است».

اما دلیل پیش کشیدن این بحث چیست؟ اول تصویر زیر را ببینید تا برسیم به ادامه ماجرا:

این تصویر دعا و نیایش یک نماینده مجلس در جلسه علنی روز ۲۸ تیرماه بهارستان است. شاید کم نباشند افرادی که این تصویر را تحسین کنند. حتی بعید هم نیست که نماینده مذکور ثبت این تصویر از خودش در میانه جلسه علنی مجلس را باعث فخر و مباهات و سربلندی اخلاقی و مذهبی خویش بداند. اما با آن مقدمه‌ای که از روایت امام صادق (ع) و شعر سعدی آوردیم، معلوم است که نه تنها ما چنین نظری نداریم که حتی در پی نقد آن هم هستیم.

جلسات علنی مجلس که اساسا سال‌هاست نظم و نظام مشخص و قابل دفاعی ندارد. هر سال چندین فیلم و فایل صوتی و تصویر از بی‌نظیمی‌های جلسات علنی مجلس منتشر می‌شود و مردم چند روزی با آن شوخی می‌کنند و لطیفه می‌سازند، تا اینکه بگذرد و نوبت فیلم و تصویر بعدی شود.

تا همینجا هم باعث تاسف عمیق است که گاه نظم و نظام جلسات علنی مجلس به عنوان یکی از مهمترین مراکز تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کشور حتی گاه از یک جلسه کلاس درس هم بدتر است. کافی است یکی دو بار پخش زنده جلسات مجلس را از رادیو و یا سایت مجلس گوش و کنید و نگاه کنید تا بی‌واسطه متوجه شوید که در یک جلسه عادی، رئیس جلسه چند بار به نمایندگان تذکر حفظ نظم می‌دهد.

این وضعیتی کاملا عادی در مجلس است که مباحثی با درجه اهمیت بسیار بالا در حال طرح باشند و چند ده نماینده بی‌توجه به آن خود را مشغول مباحث و کارهای دیگری کنند. در واقع اوضاع طوری شده که سکوت و حفظ نظم در جلسات مجلس تبدیل به یک استثنا شده و قاعده برگزاری جلسات همین به هم ریختگی‌هاست.

این از وضع کلی جلسات مجلس. اما عکسی که خبرگزاری ایسنا منتشر کرده اهمیت بسیار متفاوتی دارد. در همین یکی دو سال اخیر چند مورد فیلم از نماز خواندن برخی از مسئولان در میان جلسات رسمی منتشر شد. خیلی راحت می‌شود حدس زد مسئولی که پشت میز جلسه رسمی اقدام به خواندن نماز می‌کند، در این تصور است که دست به کاری خداپسندانه و مومنانه زده است. اما آیا تصویر بیرونی از چنین کاری منطبق با همین برداشت است؟

بیایید یک شهروند سنتی و مذهبی را فرض کنید. به این شهروند می‌گوییم که نماینده مجلس در میانه جلسه علنی که کوچکترین اشتباه آن در رای مثبت و منفی می‌تواند تاثیراتی بلندمدت در زندگی عده زیادی از مردم داشته باشد، به جای توجه و دقت در مباحث مشغول قرائت قرآن شده. بعد از همین شهروند می‌پرسیم آیا این نماینده کار قابل دفاع و خداپسندانه‌ای انجام می‌دهد یا خیر؟

فکر می‌کنید جواب این شهروند سنتی و مذهبی چه باشد؟

آیا جای خواندن قرآن و نیایش در صحن علنی مجلس است؟ اگر نماینده محترم نمی‌خواست در جریان مباحث جلسه شرکت کند اصلا چرا در صحن مجلس حضور داشت؟ آن هم در حالی که برگزاری هر دقیقه جلسه علنی مجلس بیش از ۱۵۰ میلیون تومان هزینه برای بیت‌المال در پی دارد. آیا مملکت برای هر دقیقه جلسه مجلس این میزان پول پرداخت می‌کند که نماینده در حین مباحث نظارتی و قانون‌گذاری به کارهای دیگر بپردازد؟ آیا این تلف کردن بیت المال نیست؟

از نقطه نظر شرعی کار وقتی بدتر می‌شود که پای قرآن میان عدم توجه به مباحث جلسات علنی مجلس باز می‌شود. شاید اگر نماینده مذکور مشغول بازی با موبایلش بود و یا سرگرم گپ زدن با همکارانش می‌شد، بار شرعی موضوع اینقدرها هم سنگین نمی‌بود.

از منظر تاثیر تصمیمات مجلس بر زندگی عمومی مردم، ثانیه به ثانیه کار صحن علنی و کمیسیون ها مصداق «حق الناس» هستند. بی‌توجهی به این «حق الناس» را کدام عبادت و نیایش می‌تواند توجیه کند؟

مطلب را با حکایتی از سعدی آغاز کردیم و با حکایتی از سعدی تمام می کنیم:

ناخوش آوازی به بانگ بلند قرآن همی خواند . صاحبدلی بر او بگذشت گفت : تو را مشاهره چندست ؟ گفت : هیچ . گفت : پس این زحمت خود چندان چرا همی دهی ؟ گفت : از بهر خدا می خوانم . گفت : از بهر خدا مخوان .

گر تو قرآن بدین نمط خوانی

ببری رونق مسلمانی

حالا حکایت نماینده مجلس هم همین هست، فرقش فقط آنجاست که اینجا بحث صدای خوش و ناخوش نیست. بحث زمان مناسب و نامناسب قرآن خوانی در میان است و تفسیرهایی که از آن می‌توان داشت.