رونالدو در مخروبه آزادی!

به گزارش اقتصادنیوز پنج‌سال بعد از قتل فجیع جمال خاشقچی، عربستان رویکرد متفاوتی را پیش گرفته تا به‌نوعی نگاه جامعه جهانی به خود را تغییر دهد. بهترین تصمیم، سرمایه‌گذاری در ورزش بود چراکه سران عربستان با یک‌تیر دونشان زدند. ازیک‌سو با کشاندن بازیکنان بزرگ و سرشناس به این کشور، فوتبال‌شان رونق می‌گرفت و ازسوی‌دیگر می‌توانستند اعتماد ازدست‌رفته به‌دلیل نقض حقوق‌بشر را در بین افکار عمومی تغییر دهند. بسیاری از کارشناسان، بن‌سلمان را به پروژه‌‌های بیهوده و «ورزش‌شویی» متهم می‌کنند. استفاده از ورزش برای سفیدکردن شهرت کشور به‌دلیل نقض حقوق‌بشر موضوعی است که عربستان پیش گرفته است.  هرچند در کنار جذب ستارگان فوتبال، تغییراتی اساسی در جهت آزادی‌های اجتماعی به مردم داده شده است. حضور زنان در ورزشگاه و اجازه رانندگی زنان در سطح شهر، از ابتدایی‌ترین حقوق مردمی بود که در رویا هم نمی‌دیدند محقق شود، اما شد. در روزهایی که عربستان تغییرات اساسی در جهت تغییر نگاه جامعه‌جهانی به کشورش ایجاد کرده، فدراسیون فوتبال ایران در تلاش است با اهدای سیم‌کارت بدون فیلتر به ستارگان مطرح النصر عربستان، روزهای خوبی را برای آنها در سفر دو روزه به تهران رقم بزند.

هدف فقط فوتبال نیست

در سال ۲۰۲۱ یک کنسرسیوم به رهبری عربستان سعودی کنترل نیوکاسل یونایتد، یک تیم با سابقه اما در حال تقلای لیگ‌برتر انگلیس را به‌قیمت ۳۹۱میلیون دلار به‌دست گرفت. تصور این است که عربستان می‌خواهد میزبانی جام‌جهانی 2034 را بگیرد اما این پایان ماجرا نیست. عربستانی‌ها در سایر ورزش‌ها نیز سرمایه‌گذاری عظیمی کردند که همین امر باعث نگرانی اروپایی‌ها شده است. در گلف، یک تورنمنت تحت کنترل عربستان سعودی با پی‌جی‌ای تور آمریکایی در حال ادغام است. پادشاهی سعودی، در اتومبیل‌رانی حامی «فرمول یک» است، در کشتی و بوکس معاملاتی دارد و به ورزش‌های زمستانی و ورزش‌های الکترونیکی چشم دوخته است. عربستان سعودی میزبان گرندپری جدید «فرمول یک» در جده و در حال ساخت یک پیست در نزدیکی پایتخت خود یعنی ریاض است.

عربستان و تکرار تاریخ؟

بسیاری عقیده دارند تغییر نگرش عربستان مشابه دولت‌های مستبدی است که پیش‌تر در طول تاریخ دیده‌ایم. رژیم‌های سرکوبگری که از ورزش برای خودنمایی خود و تغییر نگرش جامعه‌جهانی استفاده کردند. همانطور که موسولینی در جام‌جهانی ۱۹۳۴ و هیتلر در بازی‌های المپیک در سال  ۱۹۳۶ این کار را انجام دادند. آلمان شرقی و اتحاد جماهیر شوروی در دهه‌‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ برنامه‌های دوپینگ دولتی داشتند. اخیراً چین در زمان میزبانی بازی‌های المپیک زمستانی، مانند روسیه هنگام برگزاری جام‌جهانی فوتبال در سال ۲۰۱۸، به ورزش‌شویی متهم شد. قطر در سال ۲۰۲۲ نیز با ضربه‌های زیادی مواجه شد و رفتارهای غیرانسانی با کارگران، تا مدت‌ها تیتر یک بسیاری از رسانه‌های دنیا بود. امروزه نیز منتقدان به کمبود آزادی‌های اجتماعی و مدنی در عربستان اشاره دارند اما در کنار آن تغییرات و اصلاحاتی که دولت عربستان در کنار خرج هنگفت در ورزش داشته نیز غیرقابل‌کتمان است. در کنار همه این‌ها عربستان توجه ویژه‌ای به صنعت توریسم دارد. در راستای چشم‌انداز 2030 -برنامه تحول‌ملی عربستان سعودی- این کشور قصد دارد سهم صنعت توریسم را به بیش‌از 10درصد از تولید ناخالص داخلی تا سال 2030 افزایش دهد و یک‌تریلیون دلار برای سرمایه‌گذاری در این بخش در دهه آینده در نظر گرفته شده است. وزارت گردشگری اعلام کرد که عربستان سعودی در سه‌ماهه اول سال 2023 به مازاد بالایی در تراز درآمدها برای اقلام سفر دست یافته است. عربستان سعودی سریع‌ترین مقصد توریستی در بین کشورهای G20 است که تعداد بازدیدکنندگان آن 121درصد افزایش یافته است.

نه ورزشگاه، نه تماشاگر

دولت عربستان اما برای اینکه از بازیکنان کشورش غافل نشود و به‌واسطه حضور ثابت ستاره‌ها در تیم‌های باشگاهی بازیکنان عربستانی دچار افت نشوند، روبرتو مانچینی ایتالیایی را به‌عنوان سرمربی تیم‌ملی این کشور منصوب کرد. روبرتو مانچینی که کمتر از سه‌سال ‌پیش تیم‌ملی ایتالیا را به مقام قهرمانی یورو 2020 رسانده بود، بعد از استعفا از سمت خودش، بلافاصله به عربستان رفت تا قرارداد چهارساله‌ای را با فدراسیون فوتبال این کشور امضاء کند. مانچینی در اولین دیدار دوستانه تیم‌ملی عربستان از هفت‌بازیکن الهلال دعوت کرده تا شاکله اصلی تیم‌ملی این کشور را طبق روال سابق، از بازیکنان سرشناس الهلال تشکیل دهد. فوتبال ایران اما تلاشی نمی‌کند تا در کنار عربستان، به روزهای خوب خود برگردد. از زمانی که پروژه بازسازی ورزشگاه آزادی کلید خورد دقیقاً شش‌ماه گذشته اما هنوز سکوهای ورزشگاه شرایط حضور تماشاگران را ندارند. بعد از پایان «همه‌گیری ویروس کرونا» حتی بهانه بی‌تماشاگر بودن مسابقات به‌دلیل شیوع این ویروس نیز دیگر کارساز نیست اما بازهم بسیاری از مسابقات لیگ‌برتر ایران، بدون حضور تماشاگر یا با حداقل تماشاگر برگزار می‌شود. چمن ورزشگاه آزادی طبق گفته بازیکنان پرسپولیس و استقلال، شرایط بسیار نامساعدی دارد که حتی برگزاری مسابقات لیگ یک و دو را نیز در آنجا سخت می‌کند.

اهدای سیم‌کارت بدون فیلتر

مهدی تاج روز گذشته به اعضای هیئت‌مدیره باشگاه پرسپولیس اعلام کرد تا هماهنگی‌های لازم برای حضور بدون دردسر کریس رونالدو و سایر ستارگان النصر در تهران، از فرودگاه تا هتل محل اقامت آنها را فراهم کنند. هرچند این موضوع صرفاً به باشگاه پرسپولیس مربوط نیست و شورای تامین باید این موضوع را مدیریت کند. در کنار این، براساس شنیده‌ها قرار است به ستارگان فوتبال النصر و تمام اعضای کادر فنی این‌باشگاه، در بدو ورود سیم‌کارت بدون فیلتر اهدا شود تا آنها بدون مشکل بتوانند به اینستاگرام، توئیتر سابق (ایکس فعلی) و سایر شبکه‌های اجتماعی دسترسی داشته باشند. بازیکنان تیم‌ملی روسیه که کمتر از دوماه پیش به ایران سفر کرده بودند، با انتقاد فراوان از سرعت اینترنت در هتل محل اقامت‌شان و فیلتربودن بسیاری از سایت‌ها در ایران، خبرساز شده بودند. فدراسیون فوتبال نمی‌خواهد با حضور رونالدو، چنین انتقاداتی از بازیکنان النصر داشته باشد. رونالدو بیش‌از 600میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد که طبعاً انتشار یک استوری مثبت از این بازیکن، با در اختیار داشتن سیم‌کارت بدون‌فیلتر، می‌تواند بازخورد مثبتی داشته باشد. هرچند ورزشگاه مخروبه‌ی آزادی و بی‌تماشاگر بودن این مسابقه، قطعاً تو ذوق بازیکنان النصر خواهد خورد.

قطر هم وارد بازی شد

امیر قطر اما اعلام کرده که چیزی کم از فوتبال عربستان ندارد و می‌خواهد با سرمایه‌گذاری گسترده روی فوتبال، مردم‌‌اش را خوشحال کند. هنوز از صحبت‌های امیر قطر نگذشته بود که العربی قطر توانست مائورو ایکاردی، ستاره پاریسن ژرمن را به خدمت بگیرد. همچنین فلیپ کوتینیو، ستاره برزیلی اسبق بارسلونا نیز با عقد قراردادی دوساله، راهی الدحیل شد. الدحیل، رقیب پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیاست که با جذب کوتینیو می‌خواهد بیش‌از‌پیش خودش را تقویت کند. لیگ‌ستارگان قطر یک‌بار تلاش کرد تا ستارگان مطرح دنیا را به این کشور بیاورد اما پروژه آنطور که باید، پیش نرفت. قطری‌ها بیش‌از یک‌دهه‌پیش با جذب پپ گواردیولا، مارسل دسایی، جونینیو و بعدها با حضور ژاوی و رائول گنزالس، سعی کردند فوتبال‌شان را متحول کنند اما در حد یک پروژه کوتاه باقی ماند. این‌بار اما تلاش عربستانی‌ها و سرمایه‌گذاری بزرگ در رشته فوتبال، قطری‌ها را نیز مجاب کرده تا این‌مسیر را کامل طی کنند. در روزهایی که تاریخ دقیق برگزاری «دربی تهران» به‌دلیل ناآماده‌بودن تنها ورزش ملی کشور مشخص نیست و شاید این مسابقه حساس در کشور دیگری برگزار شود، عربستان و قطر اهداف بلندی در فوتبال دارند؛ حتی فراتر از آسیا.