بررسی عملکرد تیم‌ملی ایران در جام‌ ملت‌‌های آسیا/ قبول کنید که بهترین نسل تاریخ نبودید

بازیکن‌سالاری

بسیاری تصور می‌کنند صرفاً مسائل فنی دخیل بود تا تیم‌ملی ایران مقابل قطر شکست خورد و به‌صورت سینوسی در مسابقات، خوب و بد ظاهر می‌شد اما عدم‌اتحاد ویژه بین بازیکنان نیز مزید بر علت شده بود تا آنطور که باید، تیم‌ملی برای قهرمانی آماده نباشد. یکی از اتفاقاتی که نشان داد تیم‌ملی آنطور که باید انضباط گذشته را ندارد، خروج مهدی طارمی از اردوی تیم‌ملی در تاریخ 17 دی‌ماه بود که حتی محمدمهدی نبی هم دلیل اصلی آن را نمی‌دانست یا شاید نخواست حقیقت را بگوید.

ماجرا از این قرار است که مهدی طارمی 17 دی‌ماه اردوی تیم‌ملی در جزیره کیش را ترک کرد که باعث شگفتی همگان شد. نبی در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد، مهدی طارمی برای گرفتن شناسنامه فرزندش به تهران سفر کرده است اما بعدها مشخص شد که طارمی برای حضور در یک تیزر تبلیغاتی به تهران رفته است؛ موضوعی که پیش‌تر در ادوار گذشته به‌هیچ‌عنوان رخ نمی‌داد که یک بازیکن اردوی تیم‌ملی را به‌هردلیلی ترک کند.

این اتفاق که رخ داد حتی برخورد کادر فنی با احمد نوراللهی را نیز زیر سوال برد که اگر قرار به برخورد کردن انضباطی با بازیکنان است، چطور طارمی توانست به‌راحتی برای کسب درآمد بیشتر، اردوی تیم‌ملی - پیش از اعزام به قطر - را ترک کند اما احمد نوراللهی به‌دلیل اعتراض به خط‌خوردن در بازی دوستانه، به‌کل از اردوی تیم‌ملی اخراج شد. همچنین در دیدار با قطر، طارمی با وجود کیفیت پایین و اشتباهات پیاپی، 93 دقیقه درون زمین باقی ماند و تعویض نشد که این شائبه را به‌وجود آورد که کادر فنی، قدرت تعویض‌کردن بزرگان تیم را ندارد.

دستیارانی که همراه نبودند

شکست مقابل قطر چنان سنگین و گران تمام شد که قابل باور برای کارشناسان فوتبال نبود. در برنامه شب‌های فوتبالی، خداداد عزیزی و فرهاد کاظمی به انتقاد از کادر فنی ایران پرداختند که وزن نیمکت تیم‌ملی خیلی سبک بود و دستیاران قلعه‌نویی به‌هیچ‌عنوان نتوانستند آنطور که باید در طول مسابقات، کمک‌حال قلعه‌نویی باشند.

از مونتلا به قلعه‌نویی

فدراسیون فوتبال اما پیش از معرفی امیر قلعه‌نویی، با ویچنزو مونتلا به توافق رسیده بود. فقط یک امضاء باقی مانده بود تا اسطوره فوتبال ایتالیا راهی ایران شود تا قراردادش را امضاء کند. اعضای هیئت‌رئیسه اما از مهدی تاج تضمین خواستند که اگر پول‌های بلوکه‌‌شده فوتبال ایران به‌دلیل تحریم، بار دیگر پرداخت نشد، چه رویکردی در پیش خواهید گرفت؟ آیا قرار است پرونده ویلموتس بار دیگر تکرار شود؟ ازسوی‌دیگر برخی نهادها تمایل داشتند تا در جام ملت‌ها، سرمربی ایرانی روی نیمکت تیم‌ملی حضور داشته باشد تا اگر بنا به کسب افتخاری است، این موضوع با مربی ایرانی رخ دهد. هرچند مشخص شد که این پروژه شکست خورده و تیم‌ملی با مربی ایرانی، نتوانست یکی از راحت‌ترین مسیرهای ممکن را با قهرمانی به پایان برساند.

شوخی بزرگ

بعد از پیروزی ایران مقابل ژاپن، موجی از امیدواری در بین هواداران فوتبال ایجاد شد که ایران می‌تواند سرانجام بعد از 48 سال قهرمان آسیا شود. اکثر نظرسنجی‌های معتبر نیز گواه بر این موضوع بود که ایران شانس بیشتری در قیاس با قطر برای فینالیست‌شدن دارد. مصاحبه علیرضا بیرانوند نیز در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شده بود که می‌گوید، این بهترین نسل تاریخ فوتبال ایران است و هدف آنها، بازگشت بعد از 22 بهمن با جام‌قهرمانی است.

تیم‌ملی اما با ارائه یک بازی پرانتقاد مقابل قطر، با حساب سه بر دو شکست خورد تا بازهم از رسیدن به فینال بازبماند. اما جمله علیرضا بیرانوند و ادعای «بهترین نسل تاریخ»، تا چه‌میزان صحیح است؟ بهترین نسل تاریخ مگر نباید افتخاری تیمی کسب کرده باشد؟ اکثریت بازیکنان تیم‌ملی فعلی از دوران کارلوس کی‌روش در جام‌ملت‌های 2015 شکل گرفت و به‌مرور تثبیت شد.

قالب این بازیکنان اما از سال 2015 در کنار هم هستند اما دستاورد این نسل چه افتخار تیمی‌ای بوده است؟ تیم‌ملی ایران در جام‌ملت‌های 2015 با شکست مقابل تیم‌ملی عراق در مرحله یک‌چهارم پایانی، از گردونه رقابت‌ها کنار رفت. در جام‌ملت‌های 2019 نیز با شکست سه بر صفر مقابل ژاپن در نیمه‌نهایی این رقابت‌ها حذف شد که این شکست، سنگین‌ترین شکست تاریخ فوتبال ایران در جام‌ملت‌ها بوده است. در جام‌ملت‌های اخیر هم ایران با شکست مقابل قطر بازهم در مرحله نیمه‌پایانی حذف شد. همچنین این تیم دو بار پیاپی ـ در دوره‌های 2018 و 2022 ـ در دور گروهی جام‌جهانی از گردونه رقابت‌ها حذف شده و نتوانسته به دور حذفی برسد. این چه نسل برتری است که در دور گروهی جام‌جهانی، دو دوره حذف و سه‌دوره ناکامی در جام‌ملت‌ها را به یادگار گذاشته است؟