آفرودسواری؛ مجاز است یا خلاف؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد آنها میگویند این شیوه از گردشگری در ایران بدون ضابطه انجام میشود و شاهد حضور تعداد زیاد ماشینها در یک محدوده طبیعی بدون توجه به لطماتی که به تنوع زیستی وارد میکنند، هستیم.
با این حال «آفرود» لزوما به معنای آسیب به طبیعت نیست و در جهان با استانداردسازی، با مفهومی به اسم «آفرود سبز» مواجهیم. آفرود به رانندگی روی سطوح بدون سنگفرش مانند شن، خاک، بستر رودخانهها، گلولای، برف، صخرهها یا سایر زمینهای طبیعی گفته میشود.
آفرود از رانندگیهای معمولی با وسایل نقلیه معمولی تا رویدادهای رقابتی با وسایل نقلیه سفارشی و رانندگان ماهر را شامل میشود. آفرودها در واقع خارج از جاده نیستند. احتمالا بزرگترین تصور اشتباه در مورد «آفرود» این است که مردم فقط بیرون میروند و هر کجا که بخواهند رانندگی میکنند. این موضوع درست نیست.
تقریبـــــا تمـــام آفرودسواریها در جادههای خاکی تعیینشده، مسیرهای پیادهروی یا در مناطق ویژه وسایل نقلیه خارج از بزرگراه (OHV) انجام میشود. در واقع، «خارج از بزرگراه» نام بسیار دقیقتری برای مجموعه ورزشهایی است که آفرود را تشکیل میدهند. آزاده چیذری در شماره اخیر هفتهنامه «تجارت فردا» در گزارشی تحت عنوان «طبیعت زیر پای آفرودها»تحولات ایجادشده در این سبک گردشگری ماجراجویانه و شاخصهای آفرود سبز را بررسی کرده است. بر اساس این گزارش با وجود محبوبیت آفرودسواری، استفاده از وسایل نقلیه خارج از جاده در زمینهای عمومی از سوی برخی از اعضای دولت ایالاتمتحده و سازمانهای محیـــطزیـــستی از جـــملـــه Sierra Club و The Wilderness Society مورد انتقاد قرار گرفته است.
آنها چند پیامد استفاده غیرقانونی از ماشینهای آفرود، مانند آلودگی، آسیب مسیر، فرسایش، تخریب زمین، انقراض احتمالی گونهها و تخریب زیستگاه را ذکر کردهاند که میتواند مسیرهای پیادهروی را صعبالعبور کند.
طرفداران آفرود استدلال میکنند که استفاده قانونی تحت دسترسی برنامهریزیشده، همراه با تلاشهای چندگانه حفاظت از محیطزیست و مسیر به وسیله گروههای آفرود، این مسائل را کاهش میدهد. گروههایی مانند ائتلاف BlueRibbon از استفاده مسوولانه از زمینهای عمومی برای آفرودسواری حمایت میکنند. به گفته سرویس جنگلهای ایالاتمتحده، استفاده از موتورهای دوزمانه قدیمی، که قبلا در وسایل نقلیه طراحیشده برای آفرود رایج بود، همچنین باعث نگرانی در مورد آلودگی میشود.
دلیل این امر آن است که «موتورهای دوزمانه حدود ۲۰ تا ۳۳درصد سوخت مصرفی را از طریق اگزوز ساطع میکنند» و نشتی از موتورهای ماشین برفی دوزمانه میتواند به رسوب غیرمستقیم آلایندهها در لایه بالایی برف و متعاقبا به سطح و آبهای زیرزمینی منجر شود. آلودگی صوتی نیز یک نگرانی است و مطالعات متعددی که از سوی دانشگاه ایالتی مونتانا، دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، دانشگاه فلوریدا و... انجام شده، تغییرات رفتاری منفی احتمالی در حیات وحش را در نتیجه استفاده از ماشینهای آفرود بیان کردهاند.
در مجموع، در سالهای اخیر، آفرودسواری بسیار محبوب شده و این کار باعث آسیب رساندن به طبیعت، جنگلها، بیابانها و... میشود. دنیا با این پدیده نوظهور چه برخوردی داشته است؛ طرفداران محیطزیست چه موضعی نسبت به آفرودسواری دارند؟ برای آفرودسواران چه قواعد و قوانینی گذاشته شده و سیاستگذاری عمومی به چه سمتی بوده است؟ و در نهایت، آیا میتوان با کمترین تخریب محیطزیست از آن لذت برد؟ به عبارتی آیا آفرود هم میتواند به سمت سبز شدن پیش برود؟
مخالفان آفرود نگران طبیعت هستند
یکی از مشخصههای آفرود به دامنه وسیع آن در جابهجایی در مناطق طبیعی برمیگردد. آفرود یک فعالیت گسترده است، زیرا به یک مقصد خاص یا یک منطقه بسته، محدود نمیشود. دامنه وسیع آفرود به رانندگانش دستی باز میدهد، بنابراین این رانندگان بیاحتیاط وسایل نقلیه آفرود را در مناطقی که برای آفرود مناسب نیستند عبور میدهند. ماشینهای آفرود با آلوده کردن محیطزیست باعث تخریب آن میشوند. طرفداران محیطزیست میگویند آفرود میتواند با آسیب رساندن به سیستم ریشه بسیاری از گیاهان، زندگی آنها را ویران کند. ریشه قسمت اصلی گیاه است؛ هرگونه آسیب به این قسمت میتواند برای زندگی گیاه خطرناک باشد.مناطق مرطوب اغلب دارای پوشش گیاهی باکیفیت هستند، زیرا برای این نوع پوشش گیاهی مناسباند، اما رانندگان ATV۱ اغلب با تخریب این مناطق به سرگرمی خود ادامه میدهند.
مراقبت از این تالابها و مناطق مرطوب برای رانندگان ATV ضروری است. رانندگان آفرود باید درک کنند که رانندگی در این مناطق میتواند اثرات نامطلوبی بر پوشش گیاهی بگذارد. تعداد زیادی از گونهها در این مناطق زیستگاه دارند، بنابراین آفرودسواران باید هنگام رانندگی در این مناطق مراقب باشند. در غیراین صورت، بهتر است از رانندگی در این مناطق برای زندگی بهتر گیاه خودداری کنند. این گزارش در چند حوزه تاثیر آفرود بر محیطزیست را بررسی کرده که شامل فرسایش و تخریب خاک، افزایش احتمال سیل، کشتن حیوانات، آسیب به حیات گیاهان بومی و آبزیان و آلودگی هوا و آلودگی صوتی میشود.