ایران: ادعای آمریکا برای مکانیسم ماشه بی‌ربط و بی اعتبار است

نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد افزود: کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنان بر این نظر استوارند که ایالات متحده یک عضو مشارکت‌کننده برجام نیست، بنابراین ادعای «مکانیسم ماشه» آن باطل و بی اعتبار است.

تخت‌روانچی ادامه داد: ایالات متحده همچنان ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و شناکردن در خلاف جریان بین‌المللی تنها باعث انزوای بیشتر آن می شود.

آمریکا از سال گذشته پس از ناکامی از سیاست فشار حداکثری که تصور می‌کرد منجر به فروپاشی برجام، خروج ایران از این توافق و دستاویزی برای اعمال تحریم‌های لغو شده پیشین شورای امنیت خواهد یافت، بر آن شد تا به طور یکجانبه مانع از اتمام برخی محدودیت‌های موجود در ۲۲۳۱ شود.

از این رو در وهله نخست فرمانده وقت سپاه قدس ایران را ترور کرد که نام وی در ضمیمه ۲۲۳۱ به عنوان کسی مطرح شده بود که محدودیت مسافرتی دارد؛ سپس پمپئو با سفر به کشورهای اروپایی به ویژه انگلیس، فرانسه و آلمان به دنبال آن بود تا این کشورها را بر لزوم تداوم محدودیت تسلیحات متعارف ایران مجاب کند.

با دست رد اروپایی‌ها که به خوبی می‌دانستند این کار یعنی پایان برجام و تلاش دیپلماتیک جمعی برای اجرای رژیم منع گسترش سلاح‌های اتمی خواهد بود، وزیر خارجه آمریکا تحت فشار لابی صهیونیستی و سعودی به ویژه بنیاد تروریستی دفاع از دموکراسی بر آن شد تا به طور بکجانبه برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران اقدام کند، بر این اساس ابتدا قطعنامه‌ای را به شورای امنیت ارائه داد که حدود ۱۳ صفحه و شامل شدیدترین اقدامات بازرسی و مقابله‌ای با ایران می‌شد، این پیش نویس، قبل از هرگونه طرح در شورای امنیت با مخالفت جمعی مواجه شد.

آمریکا برای موجه کردن خود، قطعنامه را به ۴ پاراگراف تقلیل داد که خواسته اصلی آن، تداوم ممنوعیت فعلی تسلیحاتی علیه ایران بود. این پیش نویس با وجود مخالفت‌های اولیه، به اصرار آمریکا در شورای امنیت طرح شد که با ۲ رای منفی، ۱۱ رای ممتنع و ۲ رای مخالف به تصویب نرسید.

با این شکست پیاپی، وزیر خارجه ترامپ در ادامه خصومت با ایران، شخصا در سازمان ملل حضور یافت و نامه به اصطلاح درخواست بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت را به رئیس اندونزیایی آن در ۲۰ اوت تحویل داد و مدعی شد که با این اعلان، شمارش معکوس برای بازگردانده شدن تحریم‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران آغاز شده است.

اما در همان روز، ۱۳ عضو شورای امنیت در نامه‌های متعددی به رئیس شورا اعلام کردند، درخواست آمریکا به دلیل آنکه ترامپ به طور رسمی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ به مشارکت این کشور در برجام پایان داده است، باطل و فاقد اعتبار است.

به موجب ۲۲۳۱، در صورتی که یکی از اعضای مشارکت‌کننده برجام اعلام کند به دلیل نقض تعهدات ایران باید قطعنامه‌هتی پیشین باز گردد، هر یک از اعضای شورا می‌توانند در مدت ۱۰ روز قطعنامه‌ای را به رای بگذارند که خواستار ادامه لغو تحریم‌ها باشد، اگر در این مدت هیچ عضوی چنین قطعنامه‌ای را ارائه ندهد، رئیس شورا می‌تواند این کار را انجام دهد.

با گذشت ۱۰ روز از ادعای آمریکا، سفیر اندونزی که ریاست وقت شورا را داشت، در نشست پایان ماه اوت پس از آنکه نمایندگان روسیه و چین خواستار مشخص کردن نتایج مذاکرات مربوط به درخواست آمریکا برای مکانیسم ماشه شدند، اظهار کرد با توجه به نظر اکثریت اعضا، درخواست آمریکا وجاهت قانونی ندارد و شورا نمی‌تواند اقدام بیشتری انجام دهد.

به این ترتیب، شورای امنیت در اساس درخواست آمریکا را به رسمیت نشناخت تا بخواهد درباره آن اقدامی انجام دهد.

این موضع در اظهارات رئیس فعلی شورای امنیت یعنی سفیر نیجر هم تاکید و تایید شد.

برای بازگردانده شدن تحریم‌های سازمان ملل، دبیرخانه سازمان باید کمیته تحریم تشکیل دهد و بودجه آن هم به تصویب شورای امنیت برسد. از این رو، اظهار نظر آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در نشست خبری روز چهارشنبه، نشان داد عزمی در دبیرخانه برای اعتبار بخشیدن به ادعای آمریکا وجود ندارد. وی تاکید کرد تفسیر قطعنامه‌های شورا به عهده شورا است و هرگونه آنها عمل کنند، ما هم بر آن اساس اقدام می‌کنیم.

با این حال آمریکا در نظر دارد بر اساس سیاست قلدرمآبانه پیشین خود، این بار هم بر خلاف مخالفت جهانی، تحریم‌های شورای امنیت را در قالب تحریم‌های ثانویه اعمال کند. موضوعی که در عمل جدید نیست و پیش از این هم در تروریسم اقتصادی دولت ترامپ علیه مردم ایران به کار گرفته شده بود.