برنامه 4 مقام اقتصادی؛ تهاتر نفت با کالای اساسی/مسکن در تعقیب ارز

 به گزارش اقتصادنیوز چالش کرونا و نوسانات ارزی از مهم‌ترین سوژه‌های مشترک مطبوعات به شمار می‌روند.

آرمان ملی در  تیتر نخست خود خبرداده است: ساماندهی بازار خودرو و فولاد، این روزنامه عکس اصلی صفحه اول خود را نیز پروانه سلحشوری نماینده پیشین مجلس اختصاص داده و به نقل ازوی نوشته است: ریاست‌جمهوری با مشارکت پایین مال شما!

آفتاب یزد در تیتر اول خود به اقدام یواس‌ای تودی علیه ترامپ اشاره کرده می‌نویسد: وقتی یک روزنامه آبروی خود را وسط می‌گذارد

ابتکار در تیتر اول خود آورده است: عقبگرد دلار زیر سایه بی‌اعتمادی‌ها

اطلاعات در تیتر اول خود به نقل از محمدجواد ظریف وزیرخارجه نوشته است: کشورهای منطقه میان ماندن در تنش یا صلح یکی را انتخاب کنند

جام‌جم ارگان صدا وسیما به چالش کرونا پرداخته و می‌نویسد: بلای بزرگ بی‌تصمیمی

حمایت ارگان قوه قضائیه در واکنش به ارتقای دادستان پرونده جمال خاشقجی در عربستان تیتر زده است: ترفیع جنایت در نظام قضایی عربستان

سیاست‌روز این تیتر را برگزیده است: مردم بشتابید تعطیلات در راه است

عصرایرانیان هم پیش‌بینی کرده است: فروپاشی اقتصادی آمریکا

قدس با اشاره به انتخابات آمریکا این تیتر را برگزیده است: پایان خوش‌خیالی بایدن خوب- ترامپ بد

کیهان در تیتر یک خود آورده است: واکنش مثبت بازار به تعامل مجلس با وزاری اقتصادی. همشهری هم در تیتر نخست خود اعلام کرده است: بورس همچنان برنده بازارها

در ادامه به برخی از مطالب مهم امروز روزنامه‌ها می‌پردازیم:

شرق؛ روایتی از سرنوشت بی‌سرانجام یک معامله نفتی در زمان ‌ پهلوی دوم

شرق در مطلبی گزارش بلومبرگ رامنتشرکرده است. این نشریه درباره خط لوله ایلات-اشکلون خبر داد که اسرائیل اقدام به امضای تفاهم‌نامه با امارات بر سر خط لوله ایلات-اشکلون کرده است که این خط لوله در زمان محمدرضا پهلوی، به‌عنوان سرمایه‌گذاری مشترک 50-50‌درصدی با اسرائیل ایجاد شده بود. ماجرا اینجاست که شرکت اسرائیلی Eilat Ashkelon در سال 1968 به‌عنوان سرمایه‌گذاری مشترک 50-50 درصد بین اسرائیل و محمدرضا پهلوی برای انتقال نفت خام از خلیج‌فارس به اتحادیه اروپا تشکیل شد. بلومبرگ در‌این‌باره نوشته است: «پس از انقلاب، اسرائیل این شرکت را برای خود یک‌طرفه ملی کرد و در سال 2015 دادگاهی در سوئیس اسرائیل را محکوم به پرداخت 1.1 میلیارد دلار غرامت به ایران کرد، اما اسرائیل از پرداخت آن خودداری کرد؛ با این استدلال که این جریمه شامل قانون تجارت با دشمن نمی‌شود. اکنون اسرائیل و امارات به‌طور رسمی گفت‌وگو بر سر خط لوله انتقال نفت ایلات-اشکلون را که دریای سرخ را به مدیترانه متصل می‌کند، آغاز کرده و تفاهم‌نامه هم به امضا رسانده‌اند؛ مسئله‌ای که تاکنون در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. این خط لوله ظرفیت انتقالی به میزان ۶۰۰ هزار بشکه در روز و فضای ذخیره ۲۳ میلیون بشکه نفت دارد که اکنون منافع آن مشترکا با امارات تقسیم می‌شود». در پیگیری موضوع این خط لوله با مهدی حسینی که در آن زمان در مذاکرات بین‌المللی ایران با سایر کشورها در وزارت نفت حضور داشت، صحبت کردیم و او روایات جالبی را در این زمینه بیان کرده است. یوسف مولایی، کارشناس حقوق بین‌الملل نیز در گفت‌وگو با «شرق» خبر داده که ایران طلب یک‌میلیارد‌دلاری خود بر سر پروژه‌های نیمه‌تمام اسرائیل در ایران و قراردادهای خرید را به دلیل به‌رسمیت‌نشناختن اسرائیل دنبال نکرده است.سیدمهدی حسینی، رئیس سابق کمیته قراردادهای جدید نفتی که در اوایل انقلاب اسلامی در مذاکرت بین‌المللی وزارت نفت حضور داشت، در گفت‌‌و‌گو با «شرق» می‌گوید: «این خط لوله زمان شاه احداث شد که ایلات را به اشکلون و در حقیقت دریای سرخ را به مدیترانه متصل می‌کرد. هدف از این خط لوله، دور‌زدن کانال سوئز بود؛ زیرا در آن زمان با مصر مشکل داشتند».

حسینی در ادامه با اشاره به اینکه از این طریق می‌توانیم راهی برای صادرات نفت به اروپا نیز داشته باشیم، می‌گوید:‌ «50 درصد این خط لوله 16‌اینچی متعلق به ایران است، اما ارزش خط لوله به عملیاتی‌شدن آن و جریان نفت از این خط لوله است، وگرنه خط لوله به تنهایی ارزشی ندارد و نفت داخل این خط لوله در زمان شاه تأمین می‌شد. تلاش بر آن بود که بتوانیم از این طریق، کانال سوئز را دور بزنیم و نفت را به بنادر مختلف برسانیم، اما پس از انقلاب اسلامی و موضوع به‌رسمیت‌نشناختن اسرائیل، همکاری ایران و اسرائیل در حوزه خط لوله با چالش مواجه شد».

او در ادامه می‌افزاید: «برای این همکاری ترتیبات بسیار پیچیده‌ای تدارک دیده شده بود که در این سیستم پیچیده، شرکت‌های متعددی به‌ صورت زنجیره‌ای تشکیل شده بودند تا نتوان به سهولت رد شرکت‌ها را پیدا کرد که از زمره اهداف سیاسی در آن زمان محسوب می‌شد. در این رابطه، بانک UBS زوریخ و یک مؤسسه حقوقی در لیختن‌اشتاین، عملیات مالی و حقوقی را انجام می‌دادند تا تمامی قضایا پنهان بماند. این شرکت‌های در‌هم‌تنیده در نهایت به شرکتی منتهی شده بود که دفتر آن در محله سیدخندان تهران بود که بعد از انقلاب تعطیل شد. فعالیت پیچیده فروش نفت به نحوی بود که هر کشتی که برای فروش نفت راهی می‌شد‌، به نام یک شرکت بود. عجیب آنکه وقتی پس از انقلاب برای پیگیری موضوع به دفتر سیدخندان مراجعه کردیم، دیدیم این شرکت بسته است و کسی در آنجا حضور ندارد و مجبور شدیم برای به‌دست‌آوردن مدارک، سراغ بانک UBS و مؤسسه حقوقی در لیختن‌اشتاین برویم».

این کارشناس ادامه می‌دهد: «شرکت ملی نفت ایران در قرارداد فروش نفت به اسرائیل، بدون گشایش ال‌سی، نفت را به اسرائیل می‌فروختند. در مکاتباتی که بین دکتر اقبال و آقای پرویز میناب که مدیر امور بین‌الملل شرکت نفت بود، انجام شده بود، آقای اقبال معترض بودند که اگر اسرائیل پول ما را پرداخت نکرد،‌ دست ما به جایی بند نخواهد بود‌ که در پاسخ آقای میناب نوشت که نگران نباشید، وزارت دارایی و بانک مرکزی اسرائیل این معاملات را تضمین کرده‌اند و در واقع اسرائیل مخاطب ایران بود».او ادامه می‌دهد: «پیش‌بینی دکتر اقبال درست بود و اسرائیلی‌ها پول نفتی را که خریده‌ بودند تا زمان گروگان‌گیری نپرداخته بودند و زمانی ‌که تحریم ایران به همین خاطر برقرار شد، هرگز دیگر پول را پرداخت نکردند. رقم آن در حدود 400 میلیون دلار در همان سال‌ها بود که رقم 1.1 میلیارد دلاری رأی دادگاه سوئیس در 2015 به‌ واسطه جرائمی بود که به آن افزوده شد».

نامه حجاریان به شجریان؛  سعیدحجاریان فعال سیاسی اصلاح‌طلب در نامه‌ای به همایون شجریان هنرمند حوزه موسیقی توصیه‌هایی به او ارائه کرد. شرق با انتشار عکس همایون این نامه را منتشر کرده است. در بخشی از این نامه آمده است:  ... زمانی شنیدم مرحوم پدر درباره سنت‌شکنی‌ها و بی‌پروایی‌های آوازی شما نکاتی را متذکر شده‌ بودند که حکایت از ورودتان به شیوه‌‌های آوازی متفاوت داشت، اما گمان دارم همین بی‌پروایی‌ها و شادابی‌ها باعث جذب جوانان می‌شود تا بعدها از طریق شما به سنت آواز سنتی ما تمایل پیدا کنند. از این‌رو، گمان دارم ضروری است شما و بعضی شاگردان ایشان همین راه نوآورانه را ادامه دهید و بی‌آنکه از سنت سَلَف تخطی کنید، ابتکاراتی جدید در آثار آینده‌ به‌ وجود آورید. برای مثال، خواندن شاهنامه از سوی شما، کاری بود سترگ که فقط از عهده شما برمی‌آمد و تحسین پدر را نیز برانگیخت. در ادامه این نامه آمده است: استاد شجریان در زندگی خود همواره جانب مردم را گرفتند و به این خاطر صدمه‌ها دیدند تا ‌حدی که ممنوع‌الصدا شدند و حتی ربنای‌شان را خاموش کردند. ایشان می‌گفتند «من صدای خس‌و‌خاشاکم». به‌ گمانم شما نیز به‌ مرور با این مصائب روبه‌رو خواهید شد! با این وصف، اگر همچون پدر عنصر سیاست را نیز به نگاه موسیقیایی‌تان بیفزایید، مسئله دوچندان بغرنج می‌شود! بنابراین باید راه را آهسته و پیوسته طی کرد. چنان‌که می‌دانیم مرحوم استاد در آغاز راه و به دلیل نگاه‌های سنتی حاکم، از نام خود گذشتند! البته زمانه متفاوت شده است و نمی‌گویم به قول شاملو عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد... که خود نسبت به ظرایف امر آگاه هستید!

اعتماد؛ تاثیراقتصاد چینی‌ بر رشد ایران در سال 2021

اعتماد در یکی از گزارش‌های صفحه اول خود می‌نویسد: دو روز پیش، صندوق بین‌المللی پول (IMF) در آخرین گزارش خود وضعیت اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی را مورد بررسی قرار داد و اعلام کرد بخش بزرگی از کشورهای منطقه خاورمیانه و از جمله ایران، سال آینده وضعیت اقتصادی بهتری را تجربه خواهند کرد. این در حالی است که طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، ایران امسال مانند اکثر کشورهای جهان رشد منفی خواهد داشت؛ چراکه به گفته این نهاد، شیوع کرونا و کاهش قیمت نفت رشد اقتصادی و توانایی مالی کشورهای آسیای مرکزی و خاورمیانه را تحت تاثیر قرار داده است.در این گزارش رشد اقتصادی سال قبل ایران منفی 6.5 درصد و تا پایان سال نیز منفی 5 درصد گزارش شده است، این نهاد با اشاره به تشدید تحریم‌های امریکا بر ضد ایران و شیوع گسترده کرونا رشد اقتصادی ایران برای امسال را نیز (2020) منفی ارزیابی کرد.آن‌گونه که پیش‌بینی شده از سال آینده احتمالا شرایط اقتصادی ایران بهتر از قبل خواهد شد و رشد اقتصادی به 3.2 درصد خواهد رسید ضمن آنکه صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده، تورم امسال ایران 31 درصد خواهد بود که این رقم سال آینده به 29.3 درصد کاهش پیدا خواهد کرد.قدرت‌الله اماموردی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات در این خصوص معتقد است؛ ارزیابی مثبت صندوق بین‌المللی پول در مورد میزان تورم و رشد اقتصادی ایران در سال 2021 به چند عامل مهم وابسته است، او در این خصوص به «اعتماد» می‌گوید: دورنمای مثبت رشد اقتصادی به بحث انتخابات امریکا و تغییر و تحولات در این کشور و همچنین تغییر دولت در ایران و به نحوه مدیریت کسب و کارهای مجازی برمی‌گردد.اماموردی در ادامه به احتمال کاهش تحریم‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: تحلیل غالب این است که در صورت انتخاب جو بایدن به عنوان رییس‌جمهور امریکا فشار اقتصادی بر ایران کمتر خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود در صورتی که ترامپ هم رای بیاورد، تحولاتی برای تعامل بین دو کشور دیده شود که منجر به تغییرات در تحریم ایران خواهد شد و هر دوی این موارد می‌تواند آثار مثبتی در فروش نفت ایران داشته باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات معتقد است؛ همکاری ایران و چین در رشد اقتصادی ایران بی‌تاثیر نیست و می‌گوید: چین به لحاظ اقتصادی بسیار قوی شده و این ارتباط می‌تواند فشار اقتصادی ایران را کم و پیشرفت‌هایی را برای کشور به همراه داشته باشد.از او در مورد تاثیر قرارداد 25 ساله بین ایران و چین می‌پرسم او در این مورد می‌گوید: این فعالیت‌ها بی‌ارتباط با این قرارداد نخواهد بود و رایزنی‌هایی هم در این خصوص صورت گرفته و قرار بر این است تا سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در حوزه‌های مختلف زیرساختی اتفاق بیفتد، اما هنوز اطلاعات دقیقی در این زمینه منتشر نشده است. اماموردی ادامه می‌دهد: گفته شده این اطلاعات محرمانه است، اما آنچه تاکنون مشخص شده این است که در بخش بنادر و در جزیره‌های کیش و قشم و در صنایع مربوط به نفت و پتروشیمی سرمایه‌گذاری‌هایی انجام خواهد شد و میزان سرمایه‌گذاری‌ها هم کم نیست و رقم‌های 400 تا 500 میلیارد دلار مطرح شده و مسلما این حجم از سرمایه‌گذاری‌ها در اقتصاد کشور بی‌تاثیر نخواهد بود منتها اینکه چه امتیازهایی قرار است بابت این سرمایه‌گذاری‌ها داده شود هنوز مشخص نیست.

دنیای اقتصاد؛ مسکن و خودرو در تعقیب ارز

دنیای اقتصاد در تیتر اول  خود به نوسانات بازار ارز و آثار آن بر سایر بازارها پرداخته است. این روزنامه می‌نویسد: بازارهای مسکن و خودرو به تحولات اخیر بازار ارز واکنش نشان دادند. تحقیقات میدانی از نبض معاملات آپارتمان در تهران طی روزهای اخیر نشان می‌دهد، روند کاهشی نرخ‌ دلار و قیمت سکه در طول هفته از یکسو و تداوم نزول شاخص در بورس تهران ازسوی دیگر توانست جهت نیروهای موثر بر انتظارات در بازار ملک را تغییر دهد؛ به‌طوری‌که در معاملات مسکن، متفاوت از ۲۰ روز اول مهر ماه، از کاهش قیمت پیشنهادی - هر چند به شکل خفیف و موردی- صحبت می‌شود و از آن مهم‌تر، نشانه‌هایی از «انصراف موقتی خریداران آپارتمان» به امید بهتر شدن اوضاع قیمت‌ها وجود دارد. ضلع سوم بازار معاملات مسکن، زلزله قیمت در بازارهای مجاور را زودتر از دو ضلع دیگر احساس کرد. در بازار خودرو نیز قیمت‌‌ها از ۹/ ۳ تا حداقل ۱۰ درصد نسبت به هفته قبل کاهش یافت. در اولین ماه پاییز سرعت رشد سکه و دلار کند شد. دیروز البته روند کاهشی اسکناس آمریکایی متوقف شد. در بورس تهران نیز با افت ۵/ ۱۱ درصدی شاخص کل در مهرماه، قرمزترین ماه تاریخ بورس به ثبت رسید.

خراسان؛ برنامه 4مقام اقتصادی، تهاتر نفت با کالای اساسی

خراسان در تیتر یک خود آورده است: با گذشت چهار روز از جلسه رئیس مجلس با تیم اقتصادی دولت که در آن بر تهاتر نفت و صادرات غیرنفتی با کالاهای مورد نیاز تاکید شده بود، تیم اقتصادی دولت در نشستی مشترک مصوبات آن جلسه را پیگیری کرد. رئیس کل بانک مرکزی نیز در این جلسه گفت: با تهاتر نفت با کالاهای اساسی می توانیم باعث افزایش تجارت خارجی شویم.به گزارش مهر، عبدالناصر همتی در جلسه مشترک بین وزارت صمت، بانک مرکزی، وزارت نفت و وزارت جهادکشاورزی گفت: یکی از بهترین و مهم ترین روش‌های تأمین ارز کالاهای وارداتی در شرایطی که تحریم‌های ظالمانه آمریکا در جریان است، تهاتر است.رئیس کل بانک مرکزی با بیان این که در تهاتر نیاز به مبادله ارزی نیست، افزود: دولت آمریکا تمام تلاش خودش را کرده است تا مبادی انتقال پول به ایران را ببندد تا باعث فشار بر تجارت شود.وی ادامه داد: از 1.5 سال پیش بانک مرکزی با همکاری وزارت صمت تهاتر را شروع کرده و بخشی از واردات ما از صادرات معدن یا بخش‌های دیگر این وزارتخانه تهاتر شده است.همتی خاطرنشان کرد: کاری که اکنون قرار است انجام شود بسیار فراتر از اقدامات قبلی است. با این تصمیم مقدار زیادی از کالاهای اساسی، دارو، کالاهای ضروری و قطعات تولیدی‌ها تأمین می‌شود. آقای رزم حسینی این کار را آغاز کرده اند و باهمت وزارت نفت می‌توانیم بخش‌ نفت را نیز وارد این تهاتر کنیم.رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در بانک مرکزی علاوه بر تأمین کلاسیک از طریق منابع بانک مرکزی یا سامانه نیما که تاکنون کالاها از این طریق تأمین مالی می‌شدند، می‌توانیم با تهاتر نفت با کالاهای اساسی باعث افزایش تجارت خارجی شویم. وی اظهار کرد: باید سازوکار این تصمیم هر چه سریع‌تر تعریف شود.علیرضا رزم حسینی، وزیر صمت نیز در این جلسه گفت: با عملیاتی شدن تهاتر نفت در نیمه دوم سال رشد صادراتی بسیار خوبی نسبت به شش ماه اول سال خواهیم داشت. با تصمیمات گرفته شده در این چند روز نرخ ارز و نرخ برخی از کالاها کاهش یافت که این روند می‌تواند ادامه داشته باشد و چشم انداز رو به رشدی در پیش خواهد بود.بیژن زنگنه نیز در این نشست گفت: برای این تصمیم باید یک پنجره واحد ایجاد شود تا بین رفت و آمد تصمیم در دستگاه‌های مختلف، وقت تلف نشود. در این جلسات که هفته‌ای یک بار تشکیل می‌شود باید درباره همه چیز تصمیم‌گیری شود. وی افزود: ان شاءا... از هفته آینده کار را عملیاتی خواهیم کرد.