توطئه گلهای در شب بارانی عملیات /اقدام یک نشریه حکومتی!/ صدای دشمن با تصویر ظریف!/پایان عصر طلایی «حکمرانی با پترودلار»
به گزارش اقتصادنیوز مجادله وزیر بهداشت و دو مدیر مستعفی در کنار ماجرای قرنطینه کرونایی و انتخابات آمریکا سوژه مشترک روزنامههای امروز بوده اسست.
آرمان ملی با اشاره به اظهارات نمایندگان علیه رئیسجمهور در تیتر اول خود آورده است: بازهم توهینهای بیپروا
آفتاب یزد ضمن انعکاس جدال سعید نمکی وزیر بهداشت و معاون سابقش نوشته است: بازی سیاسی با جان مردم، ابتکار هم آورده است: حاشیههای یک استعفا در اوج کرونا، بهار این تیتر را انتخاب کرده است: یک استعفای جنجالی! جام جم ارگان صدا وسیما با حمله به رضاملکزاده معاون مستعفی وزیر بهداشت تیتر زده است: استعفای غیربهداشتی در شب عملیات!، جوان نیز این تیتر را انتخاب کرده است: توطئه گلهای درشب بارانی عملیات، مستقل هم تیتر زده است: زلزله کرونایی در گسل دولت
اطلاعات در تیترنخست خود آورده است: هشدار ابتلای 83درصد افراد به کرونا در دورهمیها، ایران ارگان دولت هم این تییتر را برای عکس اصلی صفحه اول خود برگزیده است: 14 تصمیم حمایتی از خانوارها و مشاغل
خراسان در تیتر اصلی صفحه اول خود آورده است: ترامپ نیامده شرط گذاشت، کیهان هم تیتر زده است: بایدن میگویدتحریم، اصلاحطلبان ترجمه میکنند گشایش اقتصادی
در ادامه به برخی از مهمترین مطالب امروز روزنامهها میپردازیم.
دنیای اقتصاد؛ پایان عصر طلایی «حکمرانی با پترودلار»
دنیای اقتصاد در تیتر نخست خود به آینده کشورهای نفتی اشاره ای دارد. در بخشی از این گزارش امده است: دولتهای نفتی حاشیه خلیج فارس، دههها با اتکا به پترودلارهای بیپایان و سهلالوصول، حسابهای ذخایر ارزی خود را فربه میساختند. اما همهگیری کووید-۱۹ و تخریب گسترده بازار انرژی، نشان میدهد ورق برگشته و عصر طلایی اسطوره دولتهای نفتی رو به زوال است. نشریه اکونومیست در گزارشی به بیاعتنایی دولتهای نفتی خاورمیانه به انجام اصلاحات اقتصادی پرداخته که اکنون در میانه بحران به پاشنه آشیل خودشان مبدل شده است. بسیاری از این کشورها اکنون به انتشار اوراق قرضه روی آوردهاند، اما در دورانی که قیمت نفت دیگر به اوجهای افسانهای خود نخواهد رسید، این نوشدارو خود زخمی دیگر بر تن اقتصاد و جوامع منطقه است. برای دولتهایی که تنها در زمان کاهش قیمت نفت و ناتوانی خود دم از اصلاحات اقتصادی میزدند و هنگام افزایش بهای نفت، فقط روانه شدن پول سیاه به خزانههای دولتی برایشان مهم است، حال با افت محسوس تقاضای نفت، نیاز به بازسازی اساسی اقتصاد و کاهش وابستگی به دلار نفتی در این کشورها بیش از گذشته احساس میشود.
در بخش دیگری از این مطلب آمده است: عربستان سعودی، بهعنوان بزرگترین تولیدکننده نفت در منطقه کماکان به جستوجوی کسب درآمدهای غیرنفتی خود ادامه خواهد داد. این کشور از ابتدای ماه جولای مالیات ارزش افزوده را ۳ برابر کرد و از ۵ درصد به ۱۵ درصد رساند. بسیاری از سعودیها امیدوار بودند این افزایش موقت باشد، اما به نظر میرسد دیر یا زود از بازگشت مالیات به سطوح قبلی ناامید خواهند شد. به گزارش اکونومیست، با شیوع کووید-۱۹ و فشار شدیدی که به بخش نفت و انرژی آمد، اقتصاد این کشور عربی به شدت آسیب دید و دولت پادشاهی از ابتدای ماه ژوئن کمک هزینه زندگی را نیز که به کارمندان خود پرداخت میکرد متوقف و حذف کرد. با وجود این کماکان کسری بودجه روزافزون این اقتصاد قوی منطقه هر روز بیشتر خواهد شد و ذخایر ارزی آن نیز با سرعتی بیسابقه در ۲۰ سال اخیر، طی بحران اقتصادی کاهش یافت. بخش دولتی تعهدات مالی خود در برابر پیمانکاران را با تاخیر پرداخت میکند. اما با وجود این پادشاهی عربستان طی اصلاحات گستردهای که به رهبری شاهزاده محمد بن سلمان در حال وقوع است در بخش اقتصادی وضعیت بهتری دارد و به شکلی پیگیرانه به دنبال تحقق پروژههای بزرگ و بلندپروازانه خود مانند نئوم است. نئوم قرار است یک ابرشهر ۵۰۰ میلیارد دلاری با فناوری پیشرفته در صحرای شمال غربی عربستان باشد که وسعتی ۳۳ برابر نیویورک سیتی خواهد داشت.
این گزارش در پایان مینویسد: وضعیت در سایر کشورهای نفتی منطقه مانند ایران، عراق و الجزایر اما متفاوت است. عراق که با بحران اقتصادی شدیدی روبهرو است ترجیح داده تا به جای انتشار اوراق قرضه هزینههای خود را برای تامین دستمزد کارمندانش کاهش دهد. ذخایر ارزی الجزایر نیز که در سال ۲۰۱۴ برابر ۲۰۰ میلیارد دلار بود با افتی فاحش به زیر ۴۰ میلیارد دلار رسیده است. درباره ایران وضعیت متفاوتتر از بقیه است. شیوع بیماری کووید-۱۹ در ایران وضعیت جدیتر از سایر کشورهای منطقه دارد و این امر به تقاضای داخلی نفت تا حدودی آسیب زده است، اما همزمان با روشهای متفاوتی پس از بازگشت تحریمها شرکت نفت ایران موفق شده تا نفت خام و فرآوردههای نفتی خود را به فروش برساند. امری که باعث شده نوسان خاصی در حوزه نفتی برای کشور پیش نیاید. کاهش تقاضای جهانی ضربه چندانی به صادرات نفت ایران نزده است چرا که اساسا صادرات رسمی طی سالهای اخیر به دلیل تحریمها وجود نداشته است. شاید یکی از مهمترین دلایل بحران و مشکلات اقتصادی سالهای اخیر در کشور همین تحریمهای نفتی باشد و کماکان اقتصاد ایران نیز به نفت وابستگی شدیدی دارد.
شرق؛ احتمال برگزاری ۲ روزه انتخابات ریاستجمهوری
شرق در گزارش اصلی خود آورده است: آیا بیماری کرونا که نقش مهمی در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا داشت، در انتخابات ۱۴۰۰ ایران نیز شگفتیساز خواهد شد؟ درحالیکه انتخابات ایران کاملا سنتی و در یک روز انجام میشود، ممکن است در ساختار دچار تغییرات مهمی شود و شاید همین تغییر در ساختار و نحوه برگزاری بر سرنوشت پیروز انتخابات هم تأثیر بگذارد. اینکه مردم از یک سو دلسرد از نتیجه انتخابات و تحقق وعدههای مسئولان حضور کمرنگی در انتخابات خواهند داشت، یک نگرانی قابلپیشبینی بود، اما کرونا و ترس از ابتلا به این بیماری عاملی تکمیلی در کاهش مشارکت خواهد بود. کاهش مشارکت هم منجر به انتخابی اصلح برای مدیریت کشور نخواهد بود؛ بنابراین تلاش برای برپایی انتخاباتی ایمن و سلامت امری اجتنابناپذیر است و ممکن است حتی انتخابات به تعویق بیفتد. کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، چندی پیش درباره احتمال بهتعویقافتادن انتخابات ۱۴۰۰ گفته است: تاکنون بحث تعویق انتخابات مطرح نشده، مگر اینکه شرایط کرونایی بهگونهای باشد که از سوی دستگاههای دیگر تغییر را لازم بدانند. منع قانونی برای تعویق وجود ندارد اما هم در انتخابات مجلس و هم ریاستجمهوری فاصله مرحله دوم انتخابات را هم باید در نظر بگیریم. آن فاصله باید بهگونهای باشد که به دوره پایانی دولت فعلی برسیم. اینطور نباشد که وقتی تا اواسط مردادماه دولت باید تغییر کند، انتخابات را شهریور برگزار کنیم.
این روزنامه در ادامه مینویسد: برای برگزاری انتخابات سالم ۱۴۰۰، رئیس ستاد انتخابات کشور از احتمال دوروزهشدن انتخابات ریاستجمهوری خبر داد و گفت: ما این پیشنهاد را میدهیم و اجراشدن آن منوط به موافقت شورای نگهبان و تصویب ستاد ملی مبارزه با کروناست. جمال عرف، معاون سیاسی وزیر کشور، با متفاوت توصیفکردن انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ نسبت به دورههای پیشین اظهار کرد: با توجه به وضعیت کرونا و با فرض وجود این بیماری در آن مقطع در کشور، پیشنهادها و سناریوهای مختلفی در حال بررسی است؛ از جمله دو گزینهای که محتملتر از سایر گزینههاست. عرف در تشریح پیشنهاد وزارت کشور برای برگزاری انتخابات ریاستجمهوری گفت: پیشنهاد ما درباره زمان و مکان انتخابات است؛ مبنی بر اینکه زمان اخذ رأی را از یک روز به دو روز افزایش دهیم؛ البته قانون اجازه برگزاری انتخابات در دو روز را نداده اما ستاد ملی مبارزه با کرونا میتواند با تصویب این موضوع دست ما را در این زمینه باز بگذارد. پیشنهاد دیگر ما افزایش شعب اخذ رأی است. عرف اجراشدن این پیشنهاد را منوط به موافقت شورای نگهبان و تصویب ستاد ملی مبارزه با کرونا عنوان کرد و افزود: ممنوعشدن تبلیغات میدانی هم در کاهش هزینههای تبلیغاتی نامزدها مؤثر است و از آلودگی گسترده در سطح شهرها جلوگیری خواهد شد و شاید کرونا حداقل در این یک مورد مفید باشد. انتخابات در دو روز البته ممکن است نگرانیها از تقلب را افزایش دهد که نیاز به نظارت بیشتر و دقیقتر خواهد داشت.
کیهان؛ صدای دشمن با تصویر ظریف!
کیهان در خبر ویژه خود به انتقاد از پیشنهادها درباره مذاکره با آمریکا پرداخته و مدعی شده است: اصلاحطلبان که در سایه ناکارآمدی دولت و انباشت نارضایتیهای عمومی در 2 سال گذشته شاهد سقوط آزاد خود در فضای اجتماعی بودند از ماهها پیش سعی کردند با قرینهسازی رقابتهای انتخاباتی آمریکا به فضای داخلی ایران، پیروزی احتمالی بایدن را به عنوان مرحلهای خاص برای احیای مجدد خود استفاده کنند. در چنین شرایطی هفتهنامه «صدا» در شماره اخیر خود کاندیداتوری ظریف در انتخابات 1400 را تصمیمی راهبردی از سوی اصلاحطلبان توصیف کرد و نوشت: «نگرانی اصلی تکرار همان اتفاق قدیمی است. اینکه این بار هم روی کار آمدن دموکراتها در آمریکا با به قدرت رسیدن یک رئیسجمهور تندرو و راستگرا در ایران همزمان شود و فرصت بایدن تحت تاثیر شعارها و مجادلات همیشگی از دست رود... برای خروج از دور باطل حضور رؤسایجمهور نامتناسب در تهران و واشنگتن، اصلاحطلبان باید با نگاهی واقعبینانه سازمان و گفتمان خود را شکل دهند و پیام ارتباطی مناسبی را به جامعه منتقل کنند». این جریده در حالی با توصیف رای آوردن یک گزینه اصلاحطلب در انتخابات سال آینده، مدعی استقرار رئیسجمهور میانهرو در تهران همزمان با رئیسجمهوری دموکرات در کاخ سفید برای نخستینبار شد که حسن روحانی نیز تجربه چنین امری را داشته و شکست سیاست خارجی او و اثرات جبران ناپذیرش بر فضای اقتصادی کشور نشان از ناکارآمدی این ایده دارد. با این حال فارغ از اما و اگرهای گستردهای که پیرامون عملکرد اصلاحطلبان در 7سال گذشته مطرح است، نمیتوان نسبت به تلاش این جریان برای تبدیل کردن میدان انتخابات سال1400 به فضایی مشابه سال92 چشمپوشی کرد، آنچنان که حسین مرعشی از اعضای حزب کارگزاران نیز روز گذشته در گفتوگو با روزنامه «ایران» با اشاره به انتخابات سال آینده گفت: «بحث انتخابات 1400 هم حتما محل توجه مخالفان دولت هست. به هر حال هنوز مسأله اصلی در این کشور اقتصاد و تحریم است و این بار هم به نظرم گفتمان محوری رقابت 1400 خواهد بود. برخی منتقدان میترسند که اگر قبل از فروردین یا اردیبهشت اتفاقات مثبتی در حوزه سیاست خارجی و رفع تحریمها به نفع بهبود معیشت مردم بیفتد، موقعیت 1400 را از دست بدهند».کنار هم قرار دادن این اظهارات و عملیات رسانهای جراید اصلاحطلب نشان از یک عزم جدی برای پیوند دادن بیش از پیش رفتار آمریکا به فضای رقابتهای داخلی ایران دارد؛ قماری که در حداقلیترین حالت خود نیز میتواند شانس جدیدی به اصلاحطلبان در راستای جنگ و صلح بازیهایشان در فضای عمومی بدهد.
اعتماد؛ اقدام سخیف یک نشریه حکومتی
اعتماد در یکی از مطالب خود با عنوان اقدام سخیف یک نشریه حکومتی به تصویرسازی تهران تایمز انتقاد کرد. این روزنامه نوشت: انتخابات 2020 امریکا نهتنها آنطور که بسیاری از چهرههای سیاسی و تحلیلگران گفته و میگویند بر انتخابات 1400 ایران اثرگذار خواهد بود، بلکه بر برخی مناسبات سیاسی و غیرانتخاباتی ایران نیز موثر است و همین چندروزی که از برگزاری آن در ایالات متحده گذشته، شاهد بروز و ظهور برخی از این آثار و تاثیرات بودیم. در این میان اظهارات عجیب دونالد ترامپ مبنی بر عدم پذیرش نتیجه انتخابات و طرح ادعای تقلب گسترده در آن انتخابات، البته نه در سطح رسمی سیاستورزی و کنشگری رسانهای در حوزه سیاست، بلکه در سطوح غیررسمی و مشخصا در فضای مجازی، ازسوی طیفی از کاربران موسوم به «ارزشیها» مورد بهرهبرداری قرار گرفت و در اقدامی غیراخلاقی و دور از انتظار نظام انتخابات ایالات متحده با نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی مقایسه شد. مقایسهای با تمرکز بر انتخابات بحثانگیز ریاستجمهوری دوره دهم در خردادماه 88 و تشبیه رفتار امروز دونالد ترامپ به آنچه در جریان آن انتخابات با استناد به مستنداتی ازسوی میرحسین موسوی و مهدی کروبی دو کاندیدای اصلاحطلب آن انتخابات شاهد بودیم. تا اینجای کار البته موضوع از آنچنان اهمیتی برخوردار نبود؛ چه آنکه این دست بیاخلاقیها در فضای مجازی، مسبوق به سابقه است و اگرچه رفتاری که از این طیف از کاربران صورت گرفت، مذموم و ناپسند بود اما باتوجه به آنکه ذیل اظهارنظر شخصی چند شهروند و در حساب کاربری شخصی آنها منتشر میشد، قابل اغماض بود. این رویکرد اما روز گذشته در سطحی رسمی و توسط یک روزنامه کثیرالانتشار تکرار شد؛ البته پس از آنکه چند وبسایت و پایگاه خبری همچون «مشرق» نیز اقدام به تکرار این ادعا کرده و از این مقایسه نوشتند. بر این اساس، روزنامه انگلیسیزبان «تهرانتایمز» وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی در صفحه نخست خود تصویری گرافیکی منتشر کرد که نیمی از چهره میرحسین موسوی را کنار نیمی از چهره دونالد ترامپ قرار داد و در تیتر نخست خود نوشت: «دو ادعای مشابه، یک جهان کامل». در این میان، اتفاق عجیب دیگر وقتی رقم خورد که فایل صوتی یک گفتوگوی مطبوعاتی با یکی از مسوولان این روزنامه در فضای مجازی منتشر شد و بر اساس آن، این مقاممسوول در روزنامه «تهرانتایمز»، در واکنش به این پرسش که آیا درصورت ارایه جوابیه از جانب خانواده مهندس موسوی، این روزنامه بهموجب قانون حاضر به نشر آن خواهد بود، پاسخ منفی داد و تاکید کرد که از این قانون تبعیت نخواهد کرد.
خراسان؛ ثبت بالاترین تورم خوراکی در دهه 90
خراسان در تیتر نخست خود آمار تورم آبان را تحلیل کرده است. این روزنامه مینویسد: تازه ترین داده های مرکز آمار از شاخص قیمت های مصرف کننده از اوج گیری شدید قیمت خوراکی ها در آبان امسال حکایت دارد. بر این اساس، متوسط رشد قیمت خوراکی ها در این ماه نسبت به ماه قبل به 13 درصد رسیده که این رقم حداقل از ابتدای دهه 90 بی سابقه است. به گزارش خراسان، این داده ها همچنین نشان می دهد قیمت کالاهای غیر خوراکی در آبان تنها 1.6 درصد نسبت به مهر رشد داشته و این موضوع منجر شده است تا تورم ماهیانه کل متشکل از تورم کالاهای خوراکی و غیر خوراکی، تا حد زیادی تعدیل شود و روی 5.2 درصد بایستد. از منظری دیگر، قیمت کالاهای بادوام، پس از چند ماه روند صعودی و در حالی که به رشد ماهیانه 22.4 درصدی در مهرماه رسیده بود، سرانجام نه تنها متوقف شد بلکه یک درصد هم عقب نشست. در عین حال تورم ماهیانه کالاهای بی دوام اوج گرفته و به 10.4 درصد رسیده که همسو با تورم ماهیانه خوراکی هاست.گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که در گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات»، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (گوجه فرنگی، پیاز، فلفل دلمه ای، لوبیا سبز، سیب زمینی)، گروه گوشت «گوشت قرمز و ماکیان» (مرغ ماشینی، گوشت گاو یا گوساله، گوشت گوسفند)، گروه «روغن ها و چربی ها» (روغن نباتی جامد، کره غیر پاستوریزه، روغن مایع)، گروه «میوه و خشکبار» (نارنگی، موز، انگور) بوده است. گروه هایی که در مجموع سهمی بیش از 50 درصدی از سبد خوراکی های خانوار را به خود اختصاص داده و در عین حال عمده آن ها در ماه گذشته حاشیه ساز شده اند. به عنوان مثال، در گروه روغن، تاخیر در واردات مواد اولیه کارخانجات، منجر به نایاب شدن آن در بازار شد. موضوعی که به همراه نوسانات نرخ ارز، در نهایت رشد قیمت آن را رقم زد. در گروه گوشت نیز، ناهنجاری های رخ داده در تامین نهاده ها و افزایش قیمت آن ها خبرساز شد. این عامل به همراه تبعات افزایش قاچاق دام به خارج در اثر رشد نرخ ارز، بر افزایش قیمت گوشت اثر گذاشت. درخصوص گروه سبزیجات نیز به نظر می رسد اتفاقی متاثر از رشد نرخ ارز و هجوم برای صادرات این محصولات به خارج سبب کمبود نسبی و افزایش قیمت آن ها شده است. برگشت خوردن گوجه های صادراتی و هجوم برای صادرات سیب زمینی را می توان نمونه ای از این رویداد دانست.
از تغییرات ماهیانه قیمت ها که بگذریم، گزارش مرکز آمار ایران حاکی از این است که نرخ تورم نقطه به نقطه در آبان به 46.4 درصد رسید. نرخ تورم کل (12 ماه منتهی به آبان 99، نسبت به 12 ماه منتهی به آبان 98) نیز با روند صعودی به 29 درصد افزایش یافت. این در حالی است که این دو رقم در مهر به ترتیب 41.4 و 27.2 درصد ثبت شده بودند.
جوان؛ توطئه گلهای در شب بارانی عملیات
جوان در تیتر اول خود به مدیران مستعفی وزارت بهداشت با به کارگیری ادبیات خارج از عرف حمله کرده است. این روزنامه مینویسد: «استعفای گلهای» طرفداران «ایمنی گلهای» که ظاهراً به خاطر اختلاف بر سر همین ایده و بعضی اطلاعات غلط دیگر و پارهای منافع و مصالح شخصی، انجام شد، آن هم درست در شب نخستین روز از آغاز عملیات بزرگ علیه کرونا و درست دو سه روز پس از آنکه رئیسجمهور به منتقدان خود گفت «مدیریت بلد نیستید!»، مردمی را که روزی هزاران مبتلا و صدها قربانی در این هجمه میدهند، با این پرسش مواجه کرد که «با چه کسی مبارزه میکنید با کرونا یا با جان مردم؟!»پس از ۱۰ ماه مدیریت پرخطا و پرتغییر کرونا حالا وزیر بهداشت که «حتی یک ساعت مداوم در این ۱۰ ماه نخوابیده» از خواب بیدار شده و میگوید ملکزاده، معاون تحقیقات وزارتخانه «۱۰ مدل اپیدمیولوژیک به من داده که هیچکدام صحیح نبوده و برای هیچ اقدامی مناسب نبوده است!»یعنی جان مردم این قدر تباه است که شما ۱۰ مدل غلط از یک آدم غلطانداز بگیرید و پیش بروید؟!این استعفای شب عملیات قطعاً پشت پردهای دارد و مسببان و هلدهندگان و پیشرانهای آن به قدری بودهاند که شاهد یک استعفای گلهای باشیم. ته این رفتارها شاید این استخراج شود که همه با هدف برکناری یک وزیر در ماههای آخر دولت و بهرهمندی بهرهمندان از مواهب ماههای آخری باشد! بوی دعوای «سازندگی-اصلاحات» هم از آن بلند است. ادعاهای منافع شخصی هم که کم نیست. مردم این دو هفته را به انتظار نشستهاند تا نتیجه دعواهای شما را که مدیریت بلدید، ببینند.در شرایطی که رئیسجمهور در پاسخ به منتقدان سیاستهای مدیریتی دولت میگوید: «شما اصلاً مدیریت میدانید چی هست؟» مدیریت ناکارآمد دولت در مهار بحران کرونا و مدیریت کلیدیترین وزارتخانه در کنترل این بحران، با استعفای پرحاشیه معاون تحقیقات وزارت بهداشت بیش از پیش خودنمایی کرد. این استعفا درست ساعاتی پیش از اجرای طرح محدودیتهای جدید کرونا در کشور و در پی انتقادات تند وزیر و معاونش از یکدیگر در تریبون رسانهها اتفاق افتاد. مناقشات وزیر بهداشت و معاونش و رسانهای کردن این اتفاقات در حالی پیش چشم دولت رخ میدهد که هم اکنون بیش از ۴۴هزار تن از هموطنانمان به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده و قریب ۸۵۰هزار نفر مبتلا به این بیماری شناسایی شدهاند. هر چند از جمعیت ۸۵میلیونی کشورمان طی ۹ ماه گذشته تنها ۵میلیون و ۷۴۷هزار نفر تحت آزمایش تشخیص کووید ۱۹ قرار گرفتهاند و دولت در ستاد مقابله با کرونا بدون آنکه بتواند گام مهمی برای مدیریت بحران کرونا بردارد، تاکنون تنها نظارهگر بحران بوده تا اثبات کند، «میداند مدیریت چیست»؟!