انگیزه خطرناک ترامپ از درگیری نظامی با ایران
به گزارش اقتصادنیوز، همزمانی اولین سالگرد ترور سردار قاسم سلیمانی با روزهای پایانی اقامت دونالد ترامپ در کاخ سفید به بروز وضعیت مخاطرهآمیزی در منطقه خلیج فارس منجر شده است. به گزارش نیکول گات از سیانان، با افزایش رفتارهای تحریکآمیز امریکا طی هفته گذشته در منطقه، روز پنجشنبه ایران، از شورای امنیت خواست تا از ایالات متحده بخواهد ماجراجوییهای نظامیاش در خلیج فارس را خاتمه دهد و از سوی دیگر در طول چهلوهشت ساعت گذشته سطح آمادگی دفاعی خود را افزایش داده است. چنین وضعیتی توجه رسانههای مختلف را به خود جلب کرده است.
انتقام خطرناک ترامپ از مردم آمریکا
تام نیکولاس، استاد دانشگاه جنگ نیروی دریایی ایالات متحده طی یادداشتی که در پایگاه تحلیلی آتلانتیک منتشر شده نسبت به راهانداختن یک جنگ واقعی با ایران توسط دونالد ترامپ در همین روزهای باقی مانده هشدار داده است. به عقیده او دلیل اصلی برای جدی گرفتن خطر صدور فرمان جنگ از سوی دونالد ترامپ اینست که او تصور میکند این جنگ در نهایت به نفعاش خواهد بود. در چنین موقعیتی، حتی برای کوتاه مدت، او نقش فرمانده کل قوا را بر عهده خواهد داشت؛ نقشی که با شکست در انتخابات از دست داده است. تجربه هم نشان داده که از احداث دیوار مرزی تا مدیریت بحران شیوع کرونا، بوروکراسی امریکا توانایی مقابله با او را نداشته است. اگر چه غیرممکن است جنگ با ایران او را در مقام ریاست جمهوری حفظ کند، اما بدین ترتیب خواسته بزرگ تندروها را برآورده خواهد کرد؛ از آن دسته از شهروندان امریکایی که با انتخابشان او را برکنار کردند انتقام خواهد گرفت؛ و دولت جو بایدن را در باتلاق خاورمیانه رها خواهد کرد.
به عقیده نیکولاس، ترامپ هیچگاه علاقهای به مسائل مربوط به اداره کشور نداشت و به محض شکست در انتخابات، کاملا از ایفای نقش رئیس جمهور دست شسته است. او تاکید میکند اگر قرار بر این باشد که امریکا وارد درگیری جدیدی در خاورمیانه شود، ترامپ باید مقابل مردم امریکا و کنگره بایستد و توضیح دهد، نه اینکه همه ما را با دست زدن به این اقدام در آخرین دقایق حضورش در کاخ سفید غافلگیر کند. بنابراین ممکن است آمریکاییها نتوانند مانع صدور فرامین ترامپ شوند، اما دستکم باید به طور جدی نگران و مراقب نشانههای خطر وقوع جنگ باشند.
برگ آخر خداحافظی
ترتیتا پارسی از موسسه کوئینسی و نامزد حضور در تیم سیاست خارجه دولت جو بایدن، نیز در مطلبی در پایگاه تحلیلی ریسپانسیبل استیتکرافت هشدار داده ممکن است حمله به ایران برگ آخری باشد که ترامپ قبل از خداحافظی با آن همه را شگفتزده کند. او ضمن تائید این نکته که هیچ کس انتظار ترک بیهیاهوی کاخ سفید توسط دونالد ترامپ را ندارد، این پرسش را طرح میکند: آیا ممکناست او تا آنجا پیش برود که خروج خود را به آغاز یک جنگ پیوند زند؟
به عقیده پارسی، تحرکات نظامی اخیر پنتاگون در خاورمیانه به همراه گزارش رسانههای اسرائیلی مبنی بر فشار عربستان و اسرائیل به ترامپ برای بمباران تاسیسات هستهای ایران پیش از ترک کاخ سفید، به گمانهزنیهایی دامن زده که بر اساس آن ممکن است ترامپ دست به بزرگترین -و احتمالاً فاجعهبارترین- شیرینکاری خود بزند.
در طول این چهار سال، ترامپ بیش از هر کشوری ایران را تهدید به جنگ کرده وحتی در اواخر ماه گذشته به ارتش دستور داد گزینههایی را برای حمله به تأسیسات هستهای ایران آماده کند. به باور پارسی، اگرچه طبق گزارش نیویورکتایمز دستیاران ترامپ این برنامه را از دستور کار خارج کردند، اما تحرکات اخیر نیروهای آمریکایی (که با ادعای مضحک بازدارندگی ایران انجام میشود) ممکن است بر خلاف این باشد. جای تعجب هم ندارد که ایران اقدامات اخیر را به عنوان تحریک و تهدیدی علیه خود تفسیر کرده است.
نگرانیهای تازه
اما آنچه بیش از هر چیز ترس از یک رویارویی نظامی را شدت بخشیده، عدم اجازه دولت ترامپ برای بازدید تیم انتقال جو بایدن از آژانسهای اطلاعات دفاعی است. این حرکت نه تنها باعث عصبانیت تیم بایدن شده، بلکه نگرانیهایی را نیز در سطح بین المللی به وجود آورده است.
توبیاس الوود، نماینده محافظهکار و عضو کمیسیون دفاعی مجلس عوام بریتانیا، در توئیتر حدس زد که ترامپ جلوی جلسات امنیتی تیم بایدن را میگیرد، چون هنوز چیزهای مهمی در آستینش دارد که ممکن است پیش از 20 ژانویه رو کند. کارل بیلدت، نخست وزیر و وزیر امور خارجه سابق سوئد نیز رفتار ترامپ را عجیب دانسته و پرسیده آیا رفتارهای اخیر با عملیات برنامهریزی شده و قریبالوقوعی در ارتباط است؟
به عقیده نویسنده این یادداشت، اوضاع وقتی نگرانکنندهتر میشود که مقامات ارشد پنتاگون ادعا میکنند گمانهزنیها پیرامون وقوع جنگ غیرواقعی و کاملا اغراقآمیز است؛ آن هم در شرایطی که ترامپ به جای تلاش در راستای بازدارندگی مورد ادعایش در برابر ایران، عملا زمینه یک جنگ تمام عیار را فراهم میکند.
آخرین انگیزهها
ترتیتا پارسی معتقدست پیش از پاسخ به پرسش در مورد انگیزههای ترامپ در رویارویی با ایران در آخرین دقایق، باید دو چیز را روشن کرد: اول اینکه او به دنبال هر چیزی که باشد، احتمالا دچار اشتباه محاسباتی است؛ کل سیاست او در قبال ایران یک شکست فاجعهبار بوده و در این چهار سال کوچکترین استعدادی در درسگرفتن از اشتباهات را نشان نداده است. دوم، تجربه نشان داده که او هر چه ناامیدتر میشود، بیپرواتر هم میشود. او که در عین ناامیدی به دنبال چنگ زدن به قدرت است، در حال ارزیابی همه راههای لغو نتایج انتخابات است؛ حتی اگر ایده حکومت نظامی باشد. ژنرال رسوا مایکل فلین که ترامپ همین چند روز پیش او را عفو کرد، حتی پیشنهاد داده ترامپ باید ارتش را در ایالتهای مورد مناقشه مستقر کند تا دوباره انتخابات را برگزار کنند.
پرسش اصلی این است که آیا ترامپ می تواند به امید ایجاد هرج و مرج کافی برای جلوگیری از روی کار آمدن جو بایدن در ژانویه، به دنبال شروع یک درگیری نظامی با ایران باشد؟ پارسی پاسخ میدهد هیچ دلیلی وجود ندارد تا باور کنیم چنین عملی برای او کارساز است، اما جنونآمیز بودن این ایده دلیل نمیشود که ترامپ آن را امتحان نکند.
در این راه دستکم او از حمایت گسترده مسیحیان اوانجلیکن که تقابل با ایران را به منزله تحقق پیشگویی آخرالزمانی روایت شده در کتاب مقدس میدانند، و افرادی مانند شلدون آدلسون، حامی مالی بزرگ حزب جمهوریخواه، برخوردار خواهد بود. پیش از این ترامپ به تمامی خواستههای آدلسون (جز جنگ با ایران) گردن نهاده است -از انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم و به رسمیت شناختن الحاق بلندیهای جولان به اسرائیل، تا آزادی جاناتان پولارد جاسوس اسرائیلی که این هفته با استفاده از جت خصوصی ادلسون به اسرائیل پرواز کرد. آزادی او آخرین مجموعه طولانی هدایای دیپلماتیکی بود که دونالد ترامپ به نتانیاهو اهدا کرده است.
به باور تریتا پارسی، حتی اگر رویارویی با ایران مانع رئیس جمهور شدن بایدن نشود، ممکن است ترامپ اینگونه محاسبه میکند که یک بار برای همیشه توافق هستهای ایران را از بین خواهد برد و اینگونه حمایت سرسختانه آدلسون و اوانجیلکنها را تضمین میکند و به نوبه خود میتواند جایگاه بیبدیل خود را حتی پس از خاتمه دوره ریاست جمهوریاش در میان جمهوریخواهان حفظ کند.
محاسبات وی هرچه که باشد، به وضوح خطرناکترین سه هفته ریاست جمهوری ترامپ در پیش روست.