ماجرای استرداد میلاد حاتمی؛ چرا اینترپل بله، FATF نه!

به گزارش اقتصاد نیوز، ریس پلیس بین‌الملل نیروی انتظامی تحویل میلاد حاتمی شهروند ایرانی ساکن ترکیه را به ایران تائید کرده است.

به گفته این مقام انتظامی "با تلاش‌های مؤثر به عمل آمده برای میلاد حاتمی که از گردانندگان سایت‌های قمار و شرط‌بندی در خارج از کشور بود اعلان قرمز اینترپل صادر شد که در نتیجه اقدامات بین‌المللی انجام شده از سوی این پلیس منجر به بازداشت نامبرده و در نهایت استرداد وی به ایران شد ."

دستگیری یک مجرم با همکاری اینترپل این سئوال را طرح کرده که چرا ایران می تواند با یک نهاد در دستگیری مجرمان طبق مصادیق همکاری کند اما با یک نهاد که به دنبال استاندارد سازی در حوزه ای مشابه است، نباید همکاری کند. چه فرقی بین اینترپل با گروه اقدام مالی معروف به FATF  در ایران است؟

اینترپل چیست؟

اینترپل بزرگ‌ترین تشکیلات پلیس در جهان است که وظیفه هماهنگی فعالیت‌های پلیس کشورهای عضو، از جمله در زمینه افراد ناپدید شده و تحت پیگرد را بر عهده دارد.

پلیس بین‌الملل یا اینترپل نام کوتاه سازمان بین‌المللی پلیس جنایی است که در سال ۱۹۲۳ در وین پایتخت اتریش ایجاد شد. اهداف اصلی این سازمان، همکاری بین پلیس کشورهای عضو و هماهنگ‌کردن مراجع قضایی این کشورها برای مبارزه با مجرمان و جرم‌های بین‌المللی است.

این سازمان که ۱۹۲ کشور عضو آن هستند، وظیفه خود را «تسهیل کار پلیس در سراسر جهان به منظور ایجاد دنیایی امن‌تر» ذکر کرده است.

این پلیس حداقل 17 ماموریت دارد از جمله انجام کلیه امور پلیسی در سطح دنیا، تهیه بانک اطلاعاتی از اطلاعات واصله از کشورهای عضو در زمینه‌های مختلف همچون سیاهه مجرمین بین المللی، اتومبیل های مسروقه، اموال فرهنگی مسروقه، شگرد مجرمین و....

اعلامیه‌های بین‌المللی اینترپل

اینترپل دارای 5 وضعیت اعلان است، این اعلامیه‌ها بخشنامه‌هایی بین‌المللی هستند که بنابر درخواست کشورهای عضو توسط دبیرخانه کل تهیه و برای تمامی اعضاء ارسال می‌شود و حاوی اطلاعات جامعی در مورد تبهکاران و مجرمین بین‌المللی با ذکر مشخصات هویتی، شگردهای کار، عکس و آثار انگشتان و ….. است. این اعلامیه‌ها به وانتد‌ها (Wanted) معروف بوده و به ترتیب اهمیت و کیفیت جرم به رنگ‌های قرمز، آبی، سبز، زرد و مشکی تقسیم شده‌اند.

در وضعیت آبی چنانچه فردی تحت نظر پلیس یک کشور باشد و این کشور بخواهد اطلاعات بیشتری راجع به او بدست آورد می‌تواند از دیگر کشورهای عضو و دبیرخانه کل درخواست کند هرگونه اطلاعات جنایی که در خصوص فرد مورد نظر در اختیار دارند، ارسال کنند.

اعلان سبز برای این است که پلیس کشورهای عضو از وضعیت یک فرد مجرم که محکومیت خود را گذرانده اما ممکن است مجدداً در کشورهای دیگر مبادرت به ارتکاب جرم کند مطلع شوند. معمولاً ادارات اینترپل کشورهای عضو از طریق دبیرخانه کل و با صدور اعلام سبز، نوع ارتکاب جرم، شگرد کار و دیگر اطلاعات لازم در خصوص چنین فردی را به اطلاع همتایان خود می‌رسانند.

اعلان زرد در خصوص افرادی صادر می‌شود که از محل معمولی خود گم شده و هیچگونه اثری از آنها نیست. لذا اینترپل از این طریق می‌تواند به خانوادهای مفقودین کمک شایان توجه‌ای کند. اعلان مشکی نیز برای اجساد شناسایی نشده است.

دست آخر در اعلان قرمز، در مورد افرادی است که مرتکب جرم می‌شوند و برای فرار از اجرای عدالت به کشور یا کشورهای دیگر می‌گریزند. در این موارد می توان با صدور اعلان قرمز، آنها را تحت پیگرد بین‌المللی قرار داد.

ایران و پلیس اینترپل

ایران یکی از اعضای با سابقه سازمان بین‌المللی پلیس جنایی به شمار می‌رود و در اینترپل از سال ۱۳۱۷ خورشیدی عضو است. اینترپل تهران تنها کانال ارتباطی رسمی مراجع انتظامی و قضایی داخل کشور با خارج از کشور بوده و از طریق سامانه رایانه‌ای اختصاصی به صورت لحظه‌ای با کشورهای عضو و دبیرخانه کل سازمان ارتباط دارد.

اینترپل تهران تا سال 1370 به صورت یک دفتر بود، بعد از ادغام نیروهای انتظامی و تشکیل نیروی انتظامی واحد به صورت یک اداره کل، تحت تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرایم وقت ناجا سازماندهی شد.

از مرداد ماه سال 1377 ساختار سازماندهی اداره کل گسترش یافت و ضمن خارج شدن از تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرایم ناجا به صورت یک اداره کل مستقل با چهار اداره و چهار دایره مستقل، انجام وظایف محوله را عهده‌دار شد.

میلاد حاتمی و FATF

اگر ایران عضو پلیس بین الملل نبود، میلاد حاتمی یا هر شخص دیگری که مجرم بود هم دستگیر نمی شد. چرا ایران باید عضو سازمان بین المللی پلیس جنایی باشد اما عضو پلیس اطلاعات مالی نباشد؟ آیا تهدیدهایی که از ناحیه FATF متوجه ایران است، از ناحیه پلیس بین الملل نیست؟

شاید فهرستی از دغدغه ها از جمله بحث تحریم مطرح شود.

اما پاسخ این است که همانگونه که روابط با اینترپل مدیریت شده است، می تواند روابط با گروه اقدام مالی نیز مدیریت شود.

طبیعتا در این چهار دهه امکان داشته به دلیل برخی احکام و دادگاه های برگزار شده علیه ایران، درخواستی از سوی اینترپل طرح شده باشد و ایران همکاری نکرده باشد. رویکردی که در مورد FATF هم می تواند صادق باشد. 

در مورد گروه اقدام مالی هم وقتی این تعداد کشور همکاری می کنند، یک نکته وجود دارد؛ اینطور نیست که واحد اطلاعات مالی کشور درخواست کننده و مقامات مسوولش، هر گونه اطلاعاتی را بتوانند درخواست کنند. اگر چنین بود قطعا این همه کشوردر دنیا، زیر بار چنین الزامی نمی‌رفتند.